________________
૧૪
રાજા મહેંદ્ર પ્રતાપ કા પુત્ર
લૌટ આએ ઔર લાગેાં કે ઉપદેશ દેતે લગે~શ્વર એક હૈ, ઉસીને હમે તુમ્હે પૈદા કિયા હૈ. ઉસકી ભક્તિ કરના સબ લોગોં કા ધમ હૈ. દિન મે પાંચ બાર નમાજ પઢના ચાહિએ ઔર કભી કભી રાજે ભી રખના ચાહિયે. શરાખ પીતા,ઝૂડ એલના, આપસ મે લડના-ઝગડના—ખુન– ખરાખી કરના યે સબ બુરે કામ હૈ-નસે ઇશ્વર નારાજ હોતા હૈ. સખ લેગ ભાઈ ભાઈ હું – ઇસ લિયે આપસ મેં પ્રેમ હિલ મિત્ર કર રહના ચાહિયે.”
અરખ કે લોગોં કા મેાહમ્મદ સાદ્રબ કી યે ખાતે' બહુત ખુરી માલૂમ હુઇ ઔર વે આપકૈા દુઃખ દેને લગે. બહુત દિન તક તે આપ દુઃખ સહતે રહે. અંત મેં આપને ઉત લેગ કે રાસ્તે પર લાને કા દેોબસ્ત ક્રિયા. ઇસકે લિયે આપકા કઈ ખાર ઉન લેગેાં સે લડના ભી પડા. એક બાર કી બાત હૈ કિ એક લડાઇ મે મેહમ્મદ સાહબ તે બહુત સે આમિયાં કા કૈદ કર લિયા. પૂછ તાછ કરને પર કુછ દિયાં ને કહા:–“હમ લેગ ખરીસદ્ જાતિ કે હૈ.... હલીમા હમારી હી જાતિ કી થી, જિસકા દૂધ આપને પિયા હૈ.''યહ સુનતે હી મેહમ્મદ સાહબ તે ઉન લોગોં કા છેડ દિયા.ઈન દૈદિયાં મેં એક સ્ત્રી ભી થી. ઉસને મેહમ્મદ સાહબ સે કહા-મૈં હુલીમા કી એટી દૂ.. છુટપન મેં તુમ મેરે સાથ ખેલા કરતે થે. દેખા, મેરે હાથ મેં ઉસ સમય તુમને કાટા થા યહુ ઉસકા નિશાન હૈ.” યહુ સુનતે હી આપકી બચપન કી ખાતે' યાદ હૈ। આઇ. આપને ઉસ સ્ત્રી સે કહા:- અહિન ! તુમ મેરે પાસ રહના ચાહતી હૈ તા રહે! ઔર ધર જાના ચાહતી હૈ! તે! મૈં તુમ્હેં આરામ સે ધર ભેજ દૂ’સ્ત્રીને ઘર કા જાને કા હી વિચારી કિયા તબ આપને ઉસે અદ્ભુત સા ધન ક્રિયા ઔર દે। આદમી સાથ દેકર ઉસે ઉસકે ધર પહુંચા દિયા.
હઝરત મેાહમ્મદ સાહબ મરતે મરતે તક હલીમા કા ઉપકાર નહી' ભૂલે. ઉસકે નામ પર હી ઉન્હાને ન જાને કિતને લાગોં કી ભલા કી. હમ લેગેાં કા ભી કિસી કી ભલાઈ ન ભૂલની ચાહીએ ઔર ભલાઇ કા બદલા ભલાઇ હી સે દેના ચાહીએ.
રાજા મહેંદ્ર પ્રતાપ કા પત્ર
(‘“વિશ્વમિત્ર” ના એક અંકમાંથી)
રીગા ( લેટવિયા ) હાટેલ કામસ` ૪-અપ્રેલ-૧૯૨૭ આપકી સૂચના કે લિયે યુદ્ધ લિખ દેના પર્યાપ્ત હૈ, કિ મૈં માસ્કા સે સીધે ચીન નહી જા સકા. અબ મૈં ર્લિન ઔર જિનેવા મે' અપને કુછ મિત્રાં સે મુલાકાત કરને જા રહા માસ્કા કે અપને અનુભવ મૈં ફિર કભી છુરસત કે વક્ત લિખુંગા, વે બડે શિક્ષાપ્રદ હૈ હમેં અપને રૂસી દેસ્તાં કે વાદાંપર અધિક ભરેાસા નહીં કરના ચાહિયે. હમે અપને આપપર ભરેાસા કરના હાગા. હુમે અપને પેરાંપર ખડા હૈાના ચાહિયે. અપની શક્તિ કે ભરેસેપર કામ કરતા ચાહિયે ઔર અપની મેહનત કા ફલ અપને એકમાત્ર સ્વામી ઇશ્વર યા પ્રકૃતિ સે પ્રાપ્ત કરના ચાહિયે. મુઝે હર હાલત મેં યહ વિશ્વાસ હે! ગયા હૈ, કિ અબ હમારે આન્દોલન કે પ્રતિ એક સાભોમિક સહાનુભૂતિ પ્રાપ્ત હેા રહી હૈ. દેખિયે, ગત મહાસમર ને પદદલિત જાતિયેાં કી પરતિ મે એકાએક કિતના પરિવર્તન કર દિયા. ચૂરૅપ કે અનેક છેટે છેટે રાષ્ટ્ર (જિસમે' એક દેશ યહ ભી હૈ, જિસ સે પત્ર લિખ રહા ..) ઇસ મહાસમર કે કારણે સ્વતંત્ર હૈ। ગયે. ઇસકે બાદ પદદલિતાં કા ઉત્સાહિત કરનેવાલે આન્દોલન જારી હુએ. ઇસ સમય ચીન કી ક્રાન્તિ દલિત રાષ્ટ્રોદ્વાર કી નિશ્ચિત સંભાવના ! સબસે બડા કામ હૈ. યહ મનુષ્ય કા કામ નહીં હૈય્વ કામ ઉન પ્રાકૃતિક શકિતયાં કા-પ્રકૃતિ કી ઉન શક્તિયોં કા હૈ જિન્હાંને ભૂમંડલપર મનુષ્યાં કા પૈદા કિયા ઔર ઉસકે જીવન કે। અમૃતક બનાયે રખ્ખા. કાઈ ભી માર્ષિક શક્તિ યહ ક્ષમતા નહી' રખતી કિ ઇશ્વર કી ઈચ્છા કા ઉલ્લુધન કર સકે, દિ હમ કુછ સમય કે લિયે કષ્ટ સહન કરતે હૈ, તેા યહ હમારી ગલતી કા લ હૈ. ઇશ્વર ને જો સૃષ્ટિ ઉત્પન્ન કી હૈ ઉસકે સુખ કે લિયે વહુ સદા પ્રયત્નશીલ રહતા હૈ. મુઝે વિશ્વાસ હૈ કિ ભારત કી સ્વાધીનતા આ રહી હૈ. ઇશ્વર ઉસકે લિયે પ્રયત્ન કર રહા હૈ. હમારા યહુ ધમ હૈ કિ ૩૩ કરોડ ભારતવાસિયેમાં ક સ્વતંત્રતા સુખ ઔર શાન્તિ પ્રાપ્ત કરને કે લિયે અપની તમામ શક્તિયેાં કા લગાકર ઉસ દૈવી શકિત કે સાથ સહયાગ કરે. રાજા મપ્રતાપ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com