________________
હરદ્વાર મેં કુંભ કા મેલા
૪૪૭
અકાલિયાં પર, કભી આ સજિયોં પર ઔર કભી અન્ય સુધારકાં પર વાક્યખાણાં કી વર્ષો થ્રી, પરતુ ઉન કુછેક અક્રૂરશિયાં કા કા દેખકર યહ નહીં ભૂલા દેના ચાહિયે કિ સામાન્યતયા સનાતન ધર્મ કાન્જેન્સ કી પ્રવૃત્તિ સુધાર સલા કી ઓર થી. સનાતનધ સભા કા જો મહાનુભાવ ઇસ સમય સૉંચાલન કર રહે હૈ, વહ કિસી ન કિસી સમય આસમાજી રહે ચૂકે હૈં કાઈ કર ઔર કાઈ કીસી ગૌણ મતભેદ સે પ્રેરિત હેાકર સનાતન ધર્મ સભા કે કર્ણધાર ખન ગએ હૈ ઉનકા ઝુકાવ સુધાર ક઼ી એર હૈ ફિર સમય ખડા બલી હૈ, વહ મનુષ્ય કૈા કાન સે પકડ કર પરિવર્તન કે લિયે તૈયાર કરતા હૈ. હિંદુમાત્ર પર્ સમય કા પ્રભાવ પડા હૈ; પરિણામ યહ હૈ કિ આજ કા સનાતન ધર્મ' ભી સુધાર કે લિયે ઉતાવલા હાતા હૈ. સનાત્તનધમ સંમેલન કે સખ પ્રસ્તાવેાં પર દષ્ટિ ડાલિયે. વહુ ખૂબ ઉન્નતિશીલ હૈં. ઉનમેં સનાતન મુદ્રા કા તાડ દિયા ગયા હૈ. મદિરાં કા, તીર્થાં કા, સાધુઓં કા ઔર ગાશાલાએ કા સુધાર ક્યા જાય, અદ્ભૂતાં કી દશા કા સંભાલા જાય, વિધવાએ કી આર ધ્યાન ક્રિયા જાયહી ધ્વનિ થી, જો ચારોં ઓર સે ઉઠે રહી થી. કુંભપર સનાતનધર્મી કે નામ પર જે પ્રચાર હુઆ હૈ, ઉસકા સારાંશ યહ હૈ કિ હિંદુધર્મ મેં પરિવર્તન કી જખરદસ્ત માંગ પૈદા હૈા ગઇ હૈ. પ્રત્યેક સુધારક કા હ્રદય ઈસ દૃશ્ય કા દેખ કર પ્રસન્ન હાના ચાહિયે.
લાકમત કી જીત
બ્રહ્મકુંડ પર યારપીયન અફસરેાં કે ઐને કા જો મામલા થા ઉસમેં લેાકમત કી જીત હુઇ. હિંદુ મહાસભા કી એર સે દે! મહીને સે યહ લિખા જા રહા થા કિ બ્રહ્મકુંડ પર પૂલ અનાકર વિધી અસરેરાં કે બેઠને સે હિંદુએ કા બિલકુલ દિલ દુખતા હૈ, ઇસ કારણુ ઉસે ન બનાયા જાય; પરંતુ અફસરેાં ને ન માના. ગત સપ્તાહ પ્રજા કા અસતેષ બહુત ખઢ ગયા. જિસ પર સ્વામી વિશ્વાનંદજી તે આંદેલન શરૂ કિયા સત્યાગ્રહ કા નિશ્ચય હા ગયા. ઔર સ્વામી વિશ્વાનંદ, • ઇંદ્ર, સ્વા॰ રામાનć, સ્વા॰ કારાનંદ, ૫૦ ગાવિંદલાલ માલવીય, લાલા ચમનલાલ આદિ ને સત્યાગ્રહ કે લિયે નામ લિખવા દિયે. ધીરે ધીરે ચાર પાંચ સૌ સ્વયંસેવકાં કે નામ ભતી હુએ જિનમેં સે બહુત સી સ્ત્રીયાં ભી થી. માલવીયજી તે વાયસરાય કૈા તારી ક્રિયા ઔર સ્થાનીય અસરેાં કી ચિઠ્ઠી ભી લિખી. ઇસ સારે શેર કા પરિણામ અચ્છા નિકલા, સ્થાનિય આધકારિયાં ને ઉસ પુલ પર અને કા વિચાર છેડ દિયા, ઔર ઈસકી સૂચના પત્રદ્વારા માલવીયજી કા દે દી. લેાકમત કે ઇસ વિષય પર હિંદુ અધાઇ કે પાત્ર હૈ.
વિરાટ શુદ્વિસમેલન
તા. ૮-૪–૨૭ કા ઉપદેશક
મહાવિદ્યાલય કે આચાર્ય શ્રીસ્વામી સ્વતંત્રાનંદજી મહારાજ * સભાપતિત્વ મેં ભા॰ હિં શુદ્ધિ સભા કી એર સે શુદ્ધિ સંમેલન ૧૨ ખજે ક્રિન સે ખડે હી સમારેાહ કે સાથ આરંભ હુઆ. મનેાહર ભજતાં દ્વારા મંગલાચરણ હેાને કે પશ્ચાત્ સભાપતિજી કા પ્રભાવશાલી ભાષણ હુઆ, જિસમેં ઉન્હોંને બતલાયા કિ શુદ્ધિ નઇ ખાત નહીં હૈ, અલ્કિ પ્રાચીન કાલ સે ચલી આતી હૈ. અતિહાસિક ઘટનાઓ દ્વારા ઇસે પુષ્ટ કરતે હુએ, અંત મે શુદ્ધિ કી ગતિ કે તીવ્ર કરને કા આદેશ કિયા.
ઇસકે પશ્ચાત્ ક્રમશઃ ચાર પ્રસ્તાવ સર્વાનુમતિ સે પાસ જુએ.
પ્રસ્તાવેાં કા રૂપ નીચે લીખે અનુસાર હૈ. પ્રસ્તાવ ઇસ પ્રકાર હું:
(૧) કયેાંકિ અદ્ભુત સે મુસલ્ખાન ઔર ઇસાઇ સાધુઓ કા વેશ ધારણ કરકે હિંદુ મહિલાઓ તથા બચ્ચેાં કા ઝુસલા કર મુસમાાન બના રહે હૈં. ઈસલિએ સાધુ મહાત્માએ સે યહ સ ંમેલન સગ્રહુ નિવેદન કરતા હૈ કિ વે અપને કભ્ય કૈા સમઝતે હુએ, હિંદુ જાતિ કી રક્ષા કે લિએ શુદ્ધિકાર્યાં મેં યેાજ દેવે ઔર જહાં કાઇ (ભૂલા ભટકા) અહિંદુ અપને ધર્મ કા ગ્રહણ કરને કી ઇચ્છા રખનેવાલા મિલે, વહી ઇસકા જાતીય પ્રવેશસત્કાર કર કે આ જાતિ મેં સમ્મિલિત કર લેવ (ર) યહ સમ્મેલન પ્રત્યેક હિંદૂઓૢ કૈં અપની સ્પષ્ટ સમ્મતિ બતલાતા હુઆ,ઈસ ખાત માનને કે લિએ અનુરાધ કરતા હૈ કિ દિ કાઈ ગલતી સે યા મજબૂરી સે દૂસરે ધર્માંવાલેાં કે હાથ કા ખાન પાન કર લે ઔર ઉસ પર પશ્ચાત્તાપ કરે તે ઉસે પૂર્વવત્ સ્વધમી સમઝના ચાહિયે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com