________________
જૂને દેવ ચંદ્ર છે અને સૌથી મોટા સૂરજ છે. સૂરજનું નામ રા હતું. આ ઉપરાંત ઇજીપ્તને ધર્મ જીવનને એકે એક સ્વરૂપને. પૂજતા હતા અને પવિત્ર માનતો હતો. ઘણી વનસ્પતીઓ ઈજીપ્તના લોકોને મન ખૂબ પવિત્ર હતી. અને કેટલા પ્રાણીઓ એમના દેવ હતા. ઇજીપ્તની એક નોમ એક પ્રાણીને ભજતી તો બીજી બીજાને ભજતી. એવા પૂજાને પાત્ર ઠરેલા પ્રાણીઓ આખલે, મગર, બાજ, ગાય, હંસ, ઘેટું, બકરું, બિલાડી, કુતરું, મરઘ, શિયાળ, સાપ, વિગેરે હતાં. એ પ્રાણીઓ દેવળમાં ટથી ફરી શક્તાં હતાં. જેમ જેમ ઈજીપ્તના લોકોનો આર્થિક વિકાસ થતો ગયે, જેમ જેમ એનાં જીવનના સાધને વધતાં ગયાં, તેમ તેમ એના દેવદેવીઓ પણ બદલાતાં ગયાં. ઈજીપ્તના દેવદેવીઓ હવે પ્રાણીઓ મટી અર્ધા મનુષ્ય બન્યા હતાં. એ દેવદેવીઓનું અધું શરીર પ્રાણુઓનું બનેલું હતું. ઘણીવાર એવા અર્ધા પશુ અને અર્ધા મનુષ્ય દેવને સ્ત્રી સંયોગ માટે સ્ત્રીઓના બલિદાન દેવામાં આવતાં. ધીમે ધીમે આગળ વધતા ઇજીપ્તમાં દેવોના પશુસ્વરૂપે અદશ્ય થતાં ગયાં અને દેવદેવીઓએ મનુષ્યના શરીર ધારણ કરવા માંડ્યાં. જેમ દરેક ધર્મની શરૂઆતમાં હોય છે તેમ ઇજીપ્તના ધર્મમાં પણ લિંગ પૂજા જાતીય પૂજા હતી. ઈજીપ્તના. લેકે પ્રજોત્પાદનશક્તિને પૂજતા હતા. એ પૂજાના પ્રતીક જેવાં આખલો અને બકરો હતાં. એ બન્ને પશુઓ એસીરીસ એટલે. સૂર્ય દેવતાના સ્વરૂપ હતા. એ સીરીસ દેવતાના એ સ્વરૂપનાં લિંગના સરઘસો નીકળતાં તથા ખાસ કરીને ઇજીપ્શીઅન સ્ત્રીઓ તેની પૂજા કરતી.
છેવટે દેવદેવીઓ મનુષ્ય બન્યા. અથવા તે મનુષ્યએ. પિતાના આકારમાં પોતાના દેવદેવીઓનું સર્જન કર્યું. ઇજીપ્તના દેવદેવીઓ મનુષ્યના આકારમાં ખડાં થયાં. એ દેવદેવીઓની આકૃતિએ મનુષ્યના માંસલ દેહ જેવી બનાવવામાં આવી. આ દેવદેવીઓ.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
