________________
નિર્ણય દેવી લેખાવા માંડ્યો. આટઆટલા હત્યાકાંડ પછી અને બલિદાનોના ડુંગર પછી નહિ ધરાયેલાં દેવદેવીએ લોકસમાજનો ભોગ લેવા લાગ્યાં. ઈજીપ્તનું લોકજીવન દેવોની ન છીપે તેવી સળગતી તરસ નીચે સૂકાવા લાગ્યું. ઇતિહાસના ક્રમમાં નાલાયક નીવડેલું ઇજીપ્તનું સામ્રાજ્ય વિનાશ તરફ કૂચ કરતું હતું. એની બધી સરહદ ઉપર એને દુશ્મન ઊભા થતા હતા. ભૂમધ્ય મહાસાગર પર એની આબાદીને અનુરૂપ એવા ભૌગલીક સંજોગોને લીધે એને ત્યાં ઊભરાયેલી ધાતુઓ અને ધનના ઢગલાથી એ પશ્ચિમમાં લીબીઆનું સ્વામી બન્યું હતું અને ઉત્તરમાં તથા પૂર્વમાં ફીનીશીઆ, સીરીઆ અને પેલેસ્ટાઈન પર અધિકાર જમાવી શક્યું હતું.
પણ હવે વેપારના પરિબળે દિશા બદલતાં હતાં. વેપારના બીજા માર્ગ પર એસીરીઆ, બેબીલેન અને ઈરાકમાં નવી પ્રજાએ ઊગતી હતી. અને એ પ્રજાઓમાં જોરદાર થવાની ઈચ્છાઓ જાગતી હતી. એ પ્રજાઓ શોધળ કરતી જતી અને સાહસિક બનતી જતી હતી. તથા એ પ્રજાઓનો વેપારી વર્ગ ખાઈબદેલા ઈજીપ્શી અને સાથે વેપાર અને ઉદ્યોગોની હરિફાઈમાં ઊતરતો હતો. ભૂમધ્યના ઉત્તર કિનારા પર સડો લાગુ પડી ચૂક્યો હતો. ઇજીપ્ત એનો વેપાર ગુમાવતું હતું. સોનું ગુમાવતું હતું. એની પાસેથી એની સત્તા અને કળા સરી પડતાં હતાં. એનું અભિમાન પણ કમાતું હતું. એક પછી એક એને હરીફે એની જમીન પર ઊતરી પડતાં હતાં. એને વેરાન અને હેરાન કરતાં હતાં.
ઇ. સ. પૂ. ૯૫૪માં ઈછત પર લીબીઅન લોકે પશ્ચિમની રેકરી પરથી ધસી આવ્યા અને ગુસ્સાથી ઈજીપ્તના લોકેપર તૂટી પડ્યા. ઈ. પૂ. ૭રરમાં યુપીઆના લોકે દક્ષિણમાંથી પઠા, અને પિતાને ગુલામ બનાવવા માટેનું જૂનું વેર લીધું . પૂ. ૬જમાં ઉત્તરમાંથી એસીરીઅન લોકે ઊતરી પડ્યા. અને ઇજીપ્તના ધર્મ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
