________________
૨૬૫ રેજનો નિયમ છે. ખૂનખાર ભયંકરતા ચારે કેર વિફરેલી પથરાવા માંડી. અંધેર ઊગવા માંડયું. સંતે અને ડાહ્યાઓ નિરાશ થવા લાગ્યા.
એ સમયના લોકજીવનમાં ખેડૂત પિતાની જાત મહેનતથી ધરતીનાં ઢેફને ભાંગી વાવતે હતા અને પાક લણતા હતા. પણ એ ખેડૂત પિતે જમીનનો માલિક હતો નહિ. જમીન એના જમીનદાર કે ઠાકરની હતી તથા સરકાર એ ઠાકરેની બનેલી હતી. એ ઠાકરો ખેડૂતે પાસે વેઠ કરાવી જાહેર બાંધકામ કરાવતા હતા તથા નહેર ખોદાવતા હતા. આ બધા ઉપરાંત ચીનના ખેડૂતો પાસે માલિકે રેશમ વણવાની લેહીભીની મજૂરી કરાવતા હતા. માછલાં મારવાને તથા મીઠું ખોદી કાઢવાને ઈજારે સરકારને હાથમાં હતો. નાનાંમોટાં શહેરમાં વેપાર ચાલતા હતા તથા શ્રીમતનો મુઠ્ઠીભર માલિકવર્ગ સાધનસંપન્ન બની વિલાસી બનતે હતો. એ માલિકને વર્ગ રેશમી પિશાક પહેરતો હતો. પગમાં બૂટ અને મેજડીઓ પહેરી રામાં ફરતો હતો, નૌકા વિહાર કરતો હતે. મહાલચામાં રહેતો હતો. ખુરશી ટેબલ વાપરતા હતા તથા સુંદર રકાબીઓમાં ખાણાં ખાતું હતું. પણ સમાજના વિકાસ પામતા આ સંજોગે સમાજના એક નાના વર્ગને એશ આરામ–આપતાં છતાં ખૂબ મોટા સમુદાય માટે જીવલેણ બનતા હતા. કાળી મજુરી કરતે એ શ્રમજીવીઓને વર્ગ કચડાતો જતો હતો. રાજનેરેજ નવી નવી પીડાઓ અને દુઃખમાં સડતો હતો તથા દુઃખનો માર્યો પ્રચલિત પ્રથાઓ તથા સમાજરચના સામે ફરિયાદ કરતો હતે. એ રીતે ઈ. ૧. ૧૨૫૦ થી એ દુઃખી અને પીડીત વર્ગ પોતાનાં દુઃખ અને પીડાઓ માટે ઊકેલ માંગતો હતો તથા એ ઉકેલ આપવા માટે તે સમયના ડાહ્યાઓ જુદાજુદા ઉપાય બતાવતા હતા અને પીડિત સમાજને આશ્વાસન દેતા હતા. ચીનની સંસ્કૃતિમાં એ ડાહ્યાઓનો યુગ ચિંતન યુગ તરીકે ઓળખાય છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
