________________
વવા કાંસાને બદલે લોખંડનાં હથિયારોની શોધ કરી તથા લેખંડ ને મીઠા પર સરકારી માલિકી જાહેર કરી. એણે આવકવેરા નાંખ્યા તથા જુદી જુદી જાતના કર નાંખ્યા. એની સરકાર નીચે ચીન એક વ્યવસ્થિત શહેનશાહત બની રહ્યું.
એ સરકારના અમલ નીચે અદાલતે નિમાઈ અને લોકવ્યવહારના કાયદાઓ ઘડાયા. એ નવા કાયદાઓના અમલમાં તે સમયના રીતરિવાજો સાથે ઘર્ષણ શરૂ થયું. ઈ. પૂ. પ૩પના તે સમયના કાળમાં ચીનના ખેડૂતો એ નવા સુધરેલા કાયદા સામે પવિત્ર બીકથી જોઈ રહ્યા. એ કાયદાઓ સારા હતા. પણ એકતરફી હતી. એ કાયદાઓની શિક્ષામાંથી અમીર ઉમરા અને શ્રીમંતે બચી જતા હતા. એવા પક્ષપાત સામે જનતાએ ફરિયાદ નોંધાવી. એ નવા કાયદાઓના સુધરેલા જુલ્મ સામે લેકેએ હિલચાલ ચલાવી. છેવટે જૂના રીતરિવાજો અને નવા કાયદાઓ વચ્ચે સમજૂતી કરવામાં આવી. - પછી જેને ચાઉ લી અથવા ચાઉ-ની કાયદાને નામે ઓળખવામાં આવે છે તે કાયદા કુઆંગ પછીના બીજા મુખ્ય પ્રધાને ઘડ્યા હતા. તથા એ કાયદાઓએ પછીના બે હજાર વર્ષ સુધી ચીનની સરકારની કલ્પનાને ઉત્તેજ્યા કરી છે. એ કાયદા પ્રમાણે સરકારી ચાલ એમ કહેતો હતો કે શહેનશાહ એ ઈશ્વરી અવતાર છે તથા ચીની પ્રજા પર ઈશ્વરી સત્તાના પ્રતિકરૂપે રાજ્ય કરે છે, એ નવા કાયદાઓ પ્રમાણે સરકારી તંત્રનો અમલ કરવા છ પ્રધાનેનું એક પ્રધાન મંડળ નીમવામાં આવ્યું હતું, એવા નવા તંત્ર નીચે જેમ જેમ ચીનની દોલત વધતી ગઈ, તેમ તેમ ચીનનો અમલદાર અને ઉમરાવ વર્ગ સડતે ગયે. વધેલી લત સાથે વિસ્તાર પામતા વિલાસે સરકારની આસપાસ સંગીતકાર, વેસ્યાઓ વિદ્વાનો તથા સરકારી ગુંડાઓની જમાત એકઠી કરી. એ રીતે સડતા જતા સરકારી સમાજપર ધીરે ધીરે સરહદ પરથી ભૂખ્યા લોકેની ટોળીઓનાં આક્રમણ શરૂ થયાં. યુદ્ધ, વિનાશ અને કલ્લ દર
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com