Page Text
________________
૨૫૦
પડકાર કર્યો. ગાંધીજીનું સત્યાગ્રહનું હથિયાર લાય, થેરે અને રસ્કિનના વિચાર પર ઘડાયું હતું તથા સત્ય અને અહિંસાના વ્યક્તિવાદી ખ્યાલ પર રચાયું હતું. હિંદીઓને માટે સત્યાગ્રહનો આવો સામુદાયિક પ્રયાગ પહેલે હતે. એ પ્રયોગમાં રાજસત્તા સામે લોકસત્તા મુકાબલે ચડી હતી. ગાંધીજીએ એ લોકશક્તિને એક સેનાપતિને છાજે તેવા શબ્દોથી ઉત્તેજી હતી. પરિણમે જે શક્તિને ગાંધીજીએ જગાડી હતી તે શક્તિ જોરદાર બનતાં વિપ્લવના માર્ગ પર ચડી જતી હતી. અમદાવાદ તથા અમૃતસરમાં રમખાણ થયાં. લશ્કરની મદદથી સરકારે લોકોને કચડી નાખ્યા. ગાંધીજીએ પોતે હિમાલય જેવડી ભૂલ કરી છે એમ કહીને સત્યાગ્રહને સંકેલી લીધે અને શાંતિની સ્થાપના કરવા માટે સરકારને મદદ કરી. રમખાણે શમી ગયાં હતાં પણ સરકારની દમનનીતિ પાછી ખેંચાઈ નહતી. સરકારે ૯૧૯ ના એપ્રિલની તેરમી તારીખે જલીયાંવાલા બાગમાં એક ભયંકર અત્યાચાર કર્યો. આખા પંજાબ પર ગુજરાંવાલા, અમૃતસર તથા કસુર વગેરે સ્થાનોમાં લોકેને વિંધી નાખવામાં આવ્યાં, જાહેર રીતે ફટકા મારવામાં આવ્યા. પિટ પર ચલાવવામાં આવ્યા તથા અનેક રીતે પીડવામાં આવ્યા. મિલ્કત જપ્ત કરવામાં આવી. સરકારે શરૂ કરેલા આ ભયંકર દમનરાજ્યથી આખો હિંદ ખળભળી ઊઠ્યો. સરકારે આ દમનનીતિ ચલાવતા અમલદારને અભિનંદન આપ્યાં. ગાંધીજીને આ સમયે સરકારી મનોવૃત્તિને સ્પષ્ટ ખ્યાલ આવ્યો. ગાંધીજીએ સરકારને બેઅર યુદ્ધ સમયે તથા ઝૂલુ લોકોએ કરેલા વિપ્લવ વખતે ખૂબ મદદ કરી હતી તથા યુરોપીય મહાયુદ્ધમાં બ્રિટિશની મદદમાં હિંદી જનતાને જેડી હતી.
૧૯૨૦માં મહાસભાના અધિવેશનમાં અહિંસાત્મક અસહકારની નીતિને સ્વીકાર થયો તથા સ્વદેશી અને બહિષ્કારની યોજનાને પણ સ્વીકારવામાં આવી. સરકારે કેગ્રેસના સ્વયંસેવક દળને ગેરકાદેસર જાહેર કર્યું. ૧૯૨૧ માં અમદાવાદની મહાસભાએ સત્યાગ્રહની
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034603 |
| Book Title | Sanskrutinu Vahen |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandrabhai K Bhatt |
| Publisher | Bharti Prakashan Mandir |
| Publication Year | 1941 |
| Total Pages | 370 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |