________________
૨૨૧
વિધાનને બદલી શકતાં નથી. એ કાયદા પ્રમાણે પ્રચલિત નીતિએ. નકકી કર્યા પ્રમાણે પૂણ્યશાળી જીવન જીવનારને સ્વર્ગની લાલચ. આપવામાં આવી હતી અને એ નીતિએ ગણાવેલાં પાપ આચરનારની સામે નર્ક ધરવામાં આવતું હતું. માલિકશાહીની આર્થિક ઘટનાઓએ જન્માવેલી ગરીબાઈ અને ભૂખમરાને લીધે થતા અનેક ગુન્હાઓને અટકાવવા તથા જનસમાજના અજ્ઞાત થરને ગભરાવી મૂકવાને કર્મને કાયદે એ એક સફળ ઉપાય હતો. એકેએક દેશમાં શોષક સંજોગોની જરૂરિયાત પ્રમાણે એવો કાયદે નિર્માએ છે પણ હિન્દી સંસ્કૃતિમાં એ કાયદાને અમલ અનેક જન્મ સુધી. વિસ્તરતો હતો. એ કર્મના કાયદાથી ભોળા લોકોને ભરમાવવા માટે મિથ્યા જ્ઞાન કે ખોટા ઉકેલ ફેલાવવામાં આવતા હતા. એ. રીતે યોજાયેલે કર્મને કાયદો શેષ અને શાસકોના હાથમાં ભયંકર હથિયારરૂપ હતો. એ કર્મને કાયદાની બેધારી તલવારથી ગુન્હા કરવાની વૃત્તિને ગભરાવી મૂકવામાં આવતી હતી તથા બીજી તરફથી એજ કર્મના કાયદાવડે સમાજમાં દેખાતી ગરીબાઈ, દુઃખ, અસમાનતાઓ અને અન્યાયના બેટા ઉકેલ આપવામાં આવતા હતા. મનુષ્ય પ્રાથમિક દશાથી જ ન્યાય અને સમાનતા માટે બૂમ મારી છે પણ તે જ સમયથી કર્મને કાયદાના એક કે બીજા સ્વરૂપથી એની એ બૂમને દબાવી દેવામાં આવી છે. જે અનિષ્ટોએ આજ સુધી દુનિયાના ઇતિહાસમાં કાળાં કર્મો કર્યા છે તથા વ્યવસ્થિત ખૂનામરકીઓ ચલાવી છે તે બધાં અનિષ્ટને, અન્યાને તથા અસમાનતાને કર્મના કાયદાએ બચાવી લીધા છે. તે સૌને આ જન્મનાં નહિતો પાછલા જન્મનાં શુભ કર્મ કહીને પતાવી દીધાં છે. કર્મના કાયદાને વશ થઈ પીડિત જનતાએ આજ સુધી અસમાનતાઓ, સહી લીધી છે, અવળા ઉકેલો સ્વીકારી લીધા છે અને મૂંગે મોઢે બધા અન્યાઓ સહન કરી લીધા છે. સ્વર્ગના તરંગોમાં આશાઓને સંકેલી અળખામણાં થયેલાં જીવન જેલ જેવા જીવનમાં સબડાવ્યાં છે..
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com