________________
તથા દરબારની જૂની પર્શિયન ભાષા સંસ્કૃતને ખૂબ મળતી આવતી હતી. એ જૂની પર્શિયન ભાષા ધીમે ધીમે પાલવી ભાષા બની. પર્શિયન લોકેએ જ્યારે લખવાની શરૂઆત કરી ત્યારે એમણે એમના શિલાલેખે માટે બેબીલોનિયાની ભાષાનું તથા આરેમીડ અક્ષરને ઉપયોગ કર્યો. બેબીલોનિયાની ત્રણ ચિહેવાળી ભાષાને છત્રીસ ચિન્હવાળી બનાવી દીધી.
પર્શિયાને સામાન્ય માણસ અભણ હતો કારણ કે તે સમયના શેખ ભણવાના ન હતા. તે સમયના પર્શિયાનો મુખ્ય ધંધે ખેતીવાડીને હતો. એ ધંધો પર્શિયાના ભગવાન આદૂરમઝદને ખૂબ પ્રિય છે, એમ મનાતું હતું. છેડેક પ્રદેશ સંઘખેતી માટે વપરાતું હતું પણ જમીનને માટે ભાગ અમીર ઉમરાવિના કબજાનીચે હતો અને જમીનના મોટા ભાગને ખેડનારા લોક જમીનદારોના ગુલામ બનેલા ખેડૂતો હતા. તે સમયની ખેતી બળદવાળા હળથી કરવામાં આવતી હતી. નહેરના બાંધકામથી ખેતરને પાણી પૂરું પાડવામાં આવતું હતું. જવ અને ઘઉં એ લોકેનો મુખ્ય ખોરાક હતો, અને એ ઉપરાંત ખોરાક માટે ખૂબ માંસ અને દારૂ વપરાતાં હતાં એક કેફ કરે એવું પીણું સેમરસ નામનું હતું. એ દેવોને ખૂબ ગમતું એમ મનાતું હતું તથા પવિત્ર લેખાતું હતું.
પણ પર્શિયામાં ઉદ્યોગને વિકાસ જોઈએ તેવો થયો નહોતો. એણે જીતેલા સમીપપૂર્વના મુલકમાં હાથઉદ્યોગનો વિકાસ કરવા કરતાં વેપારના વ્યવહાર માટે વધારે ધ્યાન બતાવવામાં આવ્યું છે. ડેરી અસની દેખરેખ નીચે ઘણું મોટા મોટા ઈજનેર બીજા નગરે સાથે સંબંધ બાંધવા રસ્તાઓ બાંધતા હતા. એ રસ્તાઓમાંને એક સુસાથી સાર્ડસ સુધી હતા અને પંદરસો માઈલ લાંબો હતો. એ રસ્તાઓને ખૂબ સરસ રીતે માપવામાં
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
