Prachin Bharat Varsh Bhag 05

SR No.: 034581
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Publication Year: 1941
Total Pages: 436
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 25 MB

Page 30

શતવહન વંશ
[ અષ્ટમ ખંડ
તેને અનુલક્ષીને સર્વશે ઉચ્ચારાયો છે એમ તો ન જ ભાંડારકર સાહેબ લખે છે કે –“It must have કહી શકાય. પરંતુ આંધ્રપ્રજા અને સાતવાહન-શતવહન at the early period comprised Jaipur એક જ છે–અથવા બહુ તે પ્રથમ સ્થિતિ પ્રજાના and part of Vizagapatam district of અંશ તરીકે લખાઈ છે એમ જ્યારે આપણે “શતવહન” the Madras Presidency, along with શબ્દના વિવેચન કરતી વખતે સાબિત કરી બતાવીશું some conterminous districts of ત્યારે માનવું પડશે કે તેમને અભિપ્રાય વાસ્તવિક Central Provinces; and it is not at છે. કહેવાનો મતલબ એ છે કે, તેમના મત પ્રમાણે all impossible that it may have also આંધ્રપ્રજાની ઉત્પતિસ્થાન તરીકે પ્રદેશને ગણી included the southern parts of the નહીં શકાય.
Nizam's dominions and the Kistna 341 3410 24isdall 2107 2108 and Godavari districts, corresponding કારણમાં મળેલી સત્તાપ્રાપ્તિની દૃષ્ટિએ, તેમજ to modern Telingana૮=મદ્રાસ ઇલાકાના તેમના ઉત્પતિસ્થાનની દષ્ટિએ એમ બંને રીતે તપાસી જયપુર અને વિઝાગાપટમ જીલ્લાના થોડા ભાગ ઉપરાંત, જોતાં હવે સાબિત થઈ ગયું છે. પ્રદેશને અને તેની સરહદે અડોઅડ આવેલ મધ્ય પ્રાંતના કેટલાક આંધ્રપ્રજાને કોઈ જાતને સંબંધ નથી જ. આગળના જીલ્લાઓને તેમાં (અંપ્રદેશમાં) પૂર્વ સમયે સમાવેશ ત્રીજા પરિચ્છેદે પણ આ જ હકીકત વિસ્તારપૂર્વક થતો હશે; અને એમ બનવું ૫ણું અસંભવિત નથી સમજાવવામાં આવી છે. ભૂલવું જોઈતું નથી કે આ કે નિઝામી રિયાસતના દક્ષિણ ભાગને તથા જેને પ્રમાણેનો નિર્ણય જે આપણે દોરી બતાવ્યું છે. તે વર્તમાનકાળે તેલંગણ કહેવામાં આવે છે તેવા, કૃષ્ણ તો માત્ર બે ત્રણ વિદ્વાનોના મતની બારીક તપાસ અને ગોદાવરી જીલ્લાએને પણ તેમાં સમાવેશ કરી કર્યા બાદ અને તે પણ તેમણે માની લીધેલા ઉત્પત્તિ- દેવાતા હોય.” પિતાને અભિપ્રાય આ પ્રમાણે વ્યક્ત સ્થાનના સ્થળની વિચારણું બાદ કરી બતાવેલ છે કરતાં તેમણે કોઈ અન્ય પુરાવાનો આધાર લેવા પરન્ત અમારા મતે તે આંધ્રપ્રજાનું ઉત્પતિસ્થાન જ કરતાં, મંતવ્ય જ રજુ કર્યું હોય, એમ તેમના શબ્દઅંધ્રદેશને બદલે કયાંય અન્ય ભૂમિમાં છુપાયેલું દૂગારથી સમજાય છે. એટલે તે ઉપર આપણે કાંઈ પડયું છે. તો આંધ્રપ્રજાને અને પ્રદેશને પણ કોઈ નુકતેચીની કરવી રહેતી નથી; પરંતુ માલુમ પડે છે પ્રકારને સંબંધ હોઈ ન શકે એમ વળી એર વિશેષ કે રાજા શ્રીમુખજેને આ આંધવેશને સ્થાપક અંશે પુરવાર થઈ જતું દેખાશે.
ગણવામાં આવે છે, તેના રાજ્ય વિસ્તારની પરિસીમા (૨) અંધ
ઉપર, પિતાની નજર ઠેરવીને જ તેમણે ઉપર પ્રમાણે ઉપરમાં આંધ્ર શબ્દવિષેનું વિવેચન કરતાં, બે અંદ્રદેશની સરહનું નિર્માણ કર્યું દેખાય છે. જ્યારે એક વિદ્વાનોનાં કથનના આધારે એમ જણાવી ગયા રાજ ખારવેલના હાથીગુફાના લેખવર્ણન ઉપરથી છીએ કે, અંધ તે દેશવાચક શબ્દ છે અને તે દેશનું આપણને ભાળ થાય છે કે, તે સમયના અરસામાં જ સ્થાન કૃષ્ણ અને ગોદાવરી નદીના મુખ વચ્ચેના મજકુર રાજા શ્રીમુખની ઉત્પત્તિ થઈ હતી અને ડેટાવાળે પ્રદેશ ગણાતું હતું. તેના અનુસંધાનમાં જે તેમના કથન પ્રમાણે જ, જે વસ્તુસ્થિતિ હોય તે કાંઈ વિશેષ જાણવામાં આવ્યું છે તે હવે રજુ કરીશું. તે સર્વ પ્રદેશ આંધ્રપ્રજાની રાજહકુમતમાં જ ગણુ
અંપ્રદેશની માહિતી આપતાં ડે. ડી. આર. રહે; પરંતુ તે જ શિલાલેખના અધ્યયન ઉપરથી તે
- (૧૬) જુઓ પુ. ૧, નંદ બીજાનું અને નવમાનું છવનવરાત,
(૧૭) જુએ ભાં. અ. ૫. ૩૪. (૧૮) જ, બે, બે, . એ. સે. ૧૯ર૭, ૪૯,
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat