Prachin Bharat Varsh Bhag 05

SR No.: 034581
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Publication Year: 1941
Total Pages: 436
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 25 MB

Page 292

૨૬૮ ].
વસ્તુસ્થિતિ શી રીતે ઘટાવી શકાય? [ એકાદશમ ખંડ ઠેકાણે, એકલો “શક’ શબ્દ ન લખતાં સાથે સાથે ગયા અને લેકમાંથી ધાર્મિક ભાવનાને અભાવ થતા શાલિવાહન શબ્દ પણ જેડ હોવાથી ઘણી સરળતા
ગયો, તેમ તેમ તેની ધાર્મિક મહથઈ ગઈ લેખાય છે, જેમકે હરિહર ગામમાં મળેલા વસ્તુસ્થિતિ શી ત્વતા ભૂંસાતી ચાલી. ને એક વિજયનગરના રાજા બુકરાય પહેલાના શિલાલેખમાં રીતે ઘટાવી વખત એવો પણ આવી પહે શકસંવત ૧૨૭૬ની સાથે શાલિવાહન નામ જોડેલું છે૧૪. શકાય ? કે, તેનો તદન લેપ થઈ રાજકીય મતલબ એ થઈ કે આવી રીતે જ્યાં શક શબ્દની
. મહત્વનું રૂપ તેણે ધારણ કર્યું. સાથે સ્પષ્ટીકરણ કરતું, બીજું કોઈ વિશેષણ ને જ્યારથી પરદેશી પ્રજાના હુમલા હિન્દ ઉપર થવા માંડયા લગાડયું હોય, ત્યાંસુધી શક શબ્દનો અર્થ, ઉપર ને તેમને સંપર્ક હિંદીઓને થવા માંડે ત્યારથી ધાર્મિક દર્શાવેલ ઉદાહરણ પ્રમાણે આપણને વિપરીત સ્વરૂપમાં ભાવનાની લુપ્તિનો આરંભ થયો સમજ. જેમ સંપર્ક ઘસડી લઈ જાય છે.
વધારે તેમ ભાવનાની લુપ્તિ વધારે. આ નિયમે તે લુપ્તિને - ત્રીજો પ્રશ્ન-જે સ્થિતિમાં ઉભા છીએ તેમાંથી પ્રથમ ભંગ ઉત્તર હિન્દ બન્યું અને પછી દક્ષિણ હિન્દ, કેમ માર્ગ કાઢવો તે પ્રશ્ન પહેલાનું વર્ણન કરતાં જ આવા આક્રમણ કરનારાઓમાં પ્રથમ અલેકઝાંડર અંતરગત તેને ઉપાય બતાવી દેવાયું છે કે આંધ્રપતિ ધી ગ્રેટ, પછી એનપતિ ડીમેટ્રીઅસ ને મિનેન્ડર ને. ૧૭-૧૮ના યુમને અનુલક્ષીને જે આપણે કામ અત્યા- તથા ક્ષહરાટો; તે બાદ ઇન્ડોપાર્થિઅન મેઝીઝ વગેરે. રસુધી લીધે ગયા છીએ તેને બદલે ને. ૨૪, અને ૨૫નું તે બાદ કુશનવંશી અને તે બાદ ચ9ણવંશીઓ યુગ્મ ધારીને કામ લેવાય તો ! અને તે મુદ્દો આગળના આવ્યા છે. આ સર્વે પણ, માત્ર લુંટ લઈને જ જ્યાં પરિચ્છેદે તેમનું વૃત્તાંત લખતાં વિચારવાનો છે. એટલે સુધી ચાલ્યા જતા ત્યાં સુધી તે હિન્દુ સંસ્કૃતિમાં ફેર અત્ર તો તેને માત્ર સુચન એક ઉપાય તરીકે કરીને જ , પડ્યો નહોતો. પરંતુ જ્યારથી તેમણે સ્થાયી થઈ આગળ વધવાનું રહે છે. બીજા પ્રશ્નના નિરસન માટે હિન્દમાં વસવા માંડયું ત્યારથી, જે સંસ્કૃતિનું--જેમ જણાવવાનું કે, જેમ વિક્રમસંવત્સરની બાબતમાં અનેક રાજકર્તાને રાજ્યકાળ લાંબો તેમ તેની સંસ્કૃતિનું મુશ્કેલીઓ દેખાતી નજરે પડી છે, છતાં કાળજીપૂર્વક વધારે જોર )-જોર વધારે તે જીવંત રહી, અથવા અભ્યાસ કરીને મંડયા રહેવાથી, પુ. ૪, પૃ. ૯૪માં તેનું સ્થાન ઉપર રહ્યું. તેમાં વળી રાજકર્તાઓ હિન્દમાં જણાવ્યા પ્રમાણે તેમાંથી નીકળવાનો માર્ગ સૂઝી લગ્નગ્રંથીથી જોડાવા માંડયા ને તેમણે હિન્દી આવ્યો છે, તેમ આ શકસંવતની બાબતમાં પણ તેજ સંસ્કૃતિને અપનાવી લીધી એટલે તેમની અને હિન્દી નિયમે કામ લેવાથી કદાચ રસ્તે મળી આવશે. બલકે સંસ્કૃતિનું મિશ્રણ થઈ ગયું. ગુપ્તવંશી રાજાઓ નેપાળ વિક્રમ સંવતના અર્થ વિશે કંઈ જાતની મુશ્કેલી કે તરફથી ઉતરી આવ્યા ત્યાંસુધી જૈન-સંસ્કૃતિનું પ્રાબલ સંદિગ્ધતા ન હોવાથી તેને પ્રશ્ન હજીયે સૂતર હતું આ પ્રમાણે સચવાઈ રહ્યું દેખાય છે. જો કે
જ્યારે શક સંવતને તે લગભગ છ જેટલા અર્થ ગુપ્તવંશીઓને મૂળ પ્રદેશ જે નેપાળ અને હિમાથતા હોવાથી, તેનો ઉકેલ સહેલાઈથી મળી આવે લયની ટેકરીવાળો ભાગ ગણાય છે ત્યાં પ્રિયદર્શિનના ભારે સમજાય છે. પરંતુ ખંતપૂર્વક સતત મંડયા જમાઈ દેવપાળના ગમન પછી, જૈન ધર્મ જ નાખી રહેવાથી તેને પણ અંત આવી જશેજ.
હતી. પરંતુ તેના ઉપદેશકેને ત્યાં અવરજવર પ્રિય અમારો આધીન મત એમ પડે છે કે, જો બનવા શિનના મરણ બાદ બંધ થઈ ગયો હોવાથી, અન્ય પામ્યું હોય તે શકસંવતના સ્થાપક મળે તે જૈન ધર્મની અસર તે દેશ ઉપર પડી હતી. આ સંસ્કૃ-િના ધમીજ હાય, પરન્તુ જેમ જેમ કાળ વ્યતીત થતે ઢંગ ઉપરથી તેમને પશુપતિ તરીકે ઓળખાવાય છે.
૧૪ જુએ રા.બ. ગૌ. હિ. આઝાકૃત, ભારતીય પ્રાચીન લિપિમાળા ૫, ૧૨.
Shree Sudhammaswami Gyanbhandar-Umara, Surat