Prachin Bharat Varsh Bhag 05

SR No.: 034581
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Publication Year: 1941
Total Pages: 436
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 25 MB

Page 257

એકાદશમ પરિચ્છેદ ]. તેની મુખ્ય વિશિષ્ટતાએ ,
[ ૨૩૩ રાજ્ય ભોગવ્યું હોવાથી આપણે દરેલ અનુમાન સત્ય અંગે જે ખાસ એકેક વિશિષ્ટતા હતી તે ઉપર ખાસ હોવાનું પણ ઠરે છે. આ પ્રમાણે તેના કુટુંબનો લક્ષ પણ દોરવામાં આવ્યું છે. તે નિયમને અનુસરીને પરિચય જાણો. હવે તેનાં નામ અને બિરૂદેનું તે વર્ગના આ છેલલા ભૂપતિ નં. ૧૮વાળાની જે વિવેચન કરીશું.
વિશિષ્ટતાઓ છે, તેને ખ્યાલ અત્રે આપીશું. પહેલી તેનાં પ્રસિદ્ધ બિરૂદ, રાજા હાલ, અથવા હાલ વિશિષ્ટતા એ છે કે, આ વર્ગના ત્રણેમાં પણ લાંબામાં વિક્રમાદિત્ય, શાલ અને રાજા શાલીવાહન હોવાથી તેની લાંબુ શાસન આ નૃપતિનું છે. ઉપરના બેન=પ્રત્યેકને ઓળખ ને સમજૂતિ આપવા જરૂર રહેતી નથી રાજ્યકાળ ૫૦ વર્ષનો હતો. જ્યારે આ ત્રીજાનો, તે છતાં ઉપરના પરિચછેદે પ્રસંગવશાત માહિતી અપાઈ આંકડા ઉથલાવીને લખતાં ૬૫ વર્ષ આવે તેવો છે. ઉપરાંત પુરાણોમાં તેને કુતલ અથવા કુંતલભાત- દીર્ધકાલીન હતો. બીજી વિશિષ્ટતા એ છે કે તેને કરણિ અને વિક્રમશક્તિ નામે પણ ઓળખાવ્યો છે. જન્મ દૈવી સંયોગમાં થયો છે જેને લગતા વર્ણનના આને લગતાં પૌરાણિક અવતરણો પૃ. ૨૦૨ થી ઉતારા રૂ. ૨૦૨થી આગળ લખવામાં આવેલ છે. ૨૦૭ સુધીમાં ઉતારીને તેને લગતી ચર્ચા કરી ત્રીજી એ છે કે પોતે સાહિત્ય શેખીન હોવા ઉપરાંત બતાવી છે એટલે પુનરુચ્ચારની જરૂર નથી. સાહિત્યેક કવિ પણ હતો. અને કહેવાય છે કે ગાથાસસતિ બિરૂદ સિવાયના, શિલાલેખો અને સિક્કાઓમાં જે નામનો ગ્રંથ રચનાર આ રાજા પિતજ હતો. સામાજણાયાં છે તે આ પ્રમાણે છે. વિલિવાયકુરસ પુલ. ન્ય રીતે પંડિતને અને સાક્ષરોને પોષવા તથા વિદ્યાને માવી, વાસિષ્ઠપુત્ર શાતકરણ. દક્ષિણાપથેશ્વર, શક્તિ ઉત્તેજન આપવું, તે રાજધર્મનું એક અંગજ લખાય કુમાર અને મહા હસિરિ. આમાંના પ્રથમ ત્રણની છે. આ પ્રમાણે વિક્રમાદિત્ય, ભોજદેવ, યશોવર્મન આદિ સમજુતિ પૃ. ૨૨૪ ઉપર અને દક્ષિણાપથેશ્વરની અનેક રાજાઓએ પોતાના રાજદરબારે પ્રાચીન માહિતી પૃ. ૨૨૧ ઉપર આપી દીધી છે. હવે બાકી સમયે પંડિતાને પિષ્યાના, દેશ પરદેશના વિદ્વાને બે રહ્યાં. શક્તિકમાર અને મહાકસિરિ; તેને લગતું વચ્ચેના થતા વાદવિવાદમાં પ્રમુખસ્થાને બેસીને વિવેચન પંચમ પરિછેદ લેખ નં. ૧ અને ૩ માં અપાયું નિર્ણય આપ્યાના, અને છેવટે મહાનંદ-નવમાનંદ જેવાએ છે. ત્યાં આવેલી બીજી વિગતો સાથે સંબંધ ન હોવાથી વિદ્યાપીઠે સ્થાપીને આમ પ્રજાને બનતી રીતે સંસ્કારી નુકતેચીની કરીશું નહીં. અત્ર માત્ર એટલું જ જણ- બનાવી ઉચ્ચગામી બનાવવાના, પણ દષ્ટાંતે ઈતિહાસનાં વીશું કે તેમાં વિદ્વાનોએ જેના વિશે ઇશારો કર્યો છે. પાને ચડી ચૂક્યાં છે. છતાં રાજવીએ પોતે જ જૈન સાહિત્યનો હવાલો આપ્યો છે. અક્ષરોના કેરકાર ગ્રંથકાર તરીકે આગળ પડીને નામના કાઢી હોય થવા વિષે નિયમો બતાવ્યા છે તથા છેવટે નામની તે આના જે, કે મડાપચીસી અને સુડાબહેતરીના મેળવણું કરી આપી છે, તે વર્ણનવાળી વ્યકતિ સમજી કર્તા રાજા ગર્દભીલ વિક્રમાદિત્ય જે. રાખો માત્ર શકાય છે કે રાજા હાલ-શાક-શાલિવાહન છે. એકાદ જ દાખલો નીકળી આવશે. શું એ કે તેણે
આ વંશના ૩૦–૩૧ રાજાઓમાંથી નં. ૪, ૭ હિદની બહાર દક્ષિણે જઈને સિંહલદ્વીપ ઉપર પણ અને ૧૮ બરવાળાઓનાં રાજો, ૫૦ વર્ષ ઉપર જીત મેળવી હતી. પ્રાચીનકાળના આખો ઇતિહાસમાં
ચાલ્યા હોવાથી તે ત્રણને એક તેમાંયે જે સમય આપણે ગ્રહણ કર્યો છે તે હજાર તેની મુખ્ય વર્ગ જુદો બનાવ્યા છે. વળી કે અગિયાર વર્ષમાં–કેવળ બે ભૂપતિઓએ જ વિશિષ્ટતાઓ તેમાંનાં . ૪ અને ૯ ના સિંહલને જીતી લીધે દેખાય છે. પહેલો રાજવી હતો
વર્ણન આલેખતી વખતે શિશુનાગવંશી મગધપતિરાજા ઉદયા અને બીજે તેના રાજ્યની જે કેટલીક વિશિષ્ટતાઓ હતી તેનું છે આ શતવાહનવંશી આંધ્રપતિ રાજા હાલ; અને દર્શન કરાવ્યું પણ છે. સાથે સાથે તે બન્ને રાજવીને આ બેમાં પણ રાજ હાલને શીરે વિશેષ યશ અર્પ
Shree Sudhammaswami Gyanbhandar-Umara, Surat