Prachin Bharat Varsh Bhag 04

SR No.: 034580
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Publication Year: 1938
Total Pages: 476
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 59 MB

Page 138

રાક રાષ્ટ્રના
[ આમ ખેડ
બાદ વિજયાભિનંદન રાજા થશે; પછી રાજા નાગા- ૧૩૫૩ની સાલ આવે છે, તેના કરતાં વિશેષ સ્પષ્ટ અન્ન અને છઠ્ઠો કલી. આ છએ શક અથવા બીજી નિવેદન હોઈ શકે નહીં. છતાં એ પણ તદન સંવતના પ્રવર્તક ગણાશે. આ પ્રમાણેના અર્થમાં તે સત્યજ છે કે “ક” શબ્દ તે “ શકસંવત”ના શબ્દ વપરાયાના અનેક દષ્ટાંતો આપણને મળી પણ ભાવાર્થમાં વપરાય થીજ, કેમકે ચિત્રભાનુ તે બૃહસ્પતિ આવે છે. જેમાંનાં કેટલાંક પૃ. ૮૨ ઉપર ટી.. ૦રમાં નક્ષત્રના ચક્રમાંનું સોળમું વર્ષ છે અને તે વિક્રમ સંવત આપણે આપ્યા ૫ણ છે.
૧૨૭૬માંજ આવેલું છે.”એટલે કે આ પ્રસ્તુત ૧૨૭૫ના (૨) “ શક” શબ્દ લખ્યા છતાં “વિક્રમ આંકને, શકસંવત્સરનો આંક લેવો જોઈએ એમ પિતે સંવત”ના અર્થમાં પણ તે શબ્દ વાપરવામાં આવે જણાવે છે. વળી પોતાની માન્યતાનું સમર્થન કરતાં છે. તેનું દષ્ટાંત આપતાં સર કનિંગહામ જણાવે તેઓ સાહેબ તેજ પુસ્તકમાં તેજ પૃષ્ઠ ટી. નં. ૨૧માં
દષ્ટાંત આપે છે કે, “I have since found an "In the Saka year twelve hundred inscription dated in " Vikrama Saka "= and seventy five called Chitrabhanu, " વિક્રમશક” એવા શબ્દમાં સમય દશાવતા એક in the light fortnight of Margashirsha, શિલાલેખ મને તે પછી મળી આવ્યો છે. આ its fifth day and Saturday=ચિત્રભાનુ સર્વ કથનથી સ્પષ્ટ સમજાય છે કે, અહીં “શક' શબ્દ નામના ૧૨૭૫ના શક સંવતના વર્ષે માર્ગશીર્ષના જે છે તે શકસંવતના અર્થમાં વપરાયો નથી પણ શુકલ પક્ષે, પંચમીના દિવસે અને શનિવારે” આ “વિક્રમશક” એટલે વિક્રમ સંવત’ના અર્થમાં વાપરવામાં પ્રમાણે લેખના મૂળ શબ્દો છે. આમાં “ શક સંવત” આવ્યો છે. તેવા સ્પષ્ટ શબ્દ હોવાને લીધે અનેક વિદ્વાનોએ તેનો (૩) શક શાલિવાહન શાલિવાહન રાજાને શક અર્થ શક સંવત્સર કરીને ૧૨૭૫ શક=ઈ. સ. ૧૩૫૩ અથવા સંવત; એટલે કે The Era founded (૧૨૭૫+૭૮=૧૩૫૩)ને વર્ષને ચિત્રભાનુ નામ લેવાનું by the king named Salivahan=શાલિવાહન જાહેર કર્યું છે. પણ તેઓના મતથી ભિન્ન પડતાં પોતે નામના રાજાએ પ્રવર્તાવેલ સંવત; or it is used જણાવે છે કે “ Nothing can apparently shortly as Saka so and so=અથવા તેને be clearer than this date which corres- ટૂંકમાં એમ પણ જણાવાય છે કે, શક સંવત ફલાણે ponds to A. D. 1353 and yet it is ફલાણો; દષ્ટાંતમાં જણાવીશું કે૨૯ That the absolutly certain that the word Saka dates of the Western Kshatrapas are cannot be intended for Saka Era, as actually recorded in the years of the the name of Chitrabhanu, which is Saka Era beginning in 78 A. D. There the 16th year of the Jovian Cycle, can be no possible doubt=4191761141914101 corresponds exactly with 1273 Vikra- જે સમયની નોંધ કરી છે તે ખરેખર શક સંવતના maditya=આ સમય જેની ગણત્રી કરતાં ઈ. સ. વર્ષોમાંજ કરી છે. અને તેની આદિ ઈ. સ. ૭૮ થી
(૨૭) જુઓ. સર કનિંગહામકૃત, બુક એફ એન્ટાન્ટ આપણે ચર્ચવાનાં છીએ તે જુઓ. ઈરાઝ પૃ. ૨૧ તથા બેંગેલ એશિયાટિક સોસાઈટીના જર- (૨૯) જુઓ કે. આ. રે. પ્રસ્તાવના પારિ. ૮૩; જ. નલ નં. ૨૮ પૃ. ૪,૫ (ડ. હૈલ)
રે. એ. સ. ૧૮૯૯ પૃ. ૩૬૫. (૨૮) “શક શાલીવાહન” નામને પ્રયોગ વ્યાજબી છે (૩૦) પશ્ચિમના ક્ષત્રપાએ જે શક ચલાવ્યો છે તેની કે કેમ, તથા તેનાં કારણ વિગેરે આગળ ઉપર પુ. ૫માં આદિ ઈ. સ. ૭૮ થી વિદ્વાનોએ માની છે. પણ તે તેમ