Prachin Bharat Varsh Bhag 03

SR No.: 034579
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Shashikant and Co
Publication Year: 1937
Total Pages: 502
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 31 MB

Page 403

પરિછેદ ] - વૃત્તાંત
૩૬. લેખકે જેને શાહીવંશના રાજા લેખાવ્યા નં. ૭૫-૭૬ તેમાં એકમાં તેણે ક્ષહરાટ નૃપતિ હતા તે ચઠણુવંશી પાછળથી સાબિત થયા નહપાણ ઉપરને પિતાને તિરસ્કાર દર્શાવવાને
છે. માત્ર જેને સૌથી પ્રથમ તેના જ મહેરા ઉપર પોતાના નામના અક્ષરો વિગેરે તેના રાજ્ય સાથે આદિ પુરૂષ લેખ્યો હતો તે કોતરાવ્યા છે, છતાં નહપાણને ચહેરે તેમાં થઈને શાહીવંશને જ ફકત શાહી વંશને મૂળ આ છો દેખાઈ આવે છે; એટલે સવાસો દેઢ પણ અંત પુરૂષ ઠર્યો છે. પણ તે શાહ વર્ષ જેટલો સમય વ્યતીત થઈ ગયો હોવા છતાં
વંશના ચૌદ પુરૂષ તેમણે નહપાણના મહેરાવાળા સિક્કા તે ગૌતમીપુત્રના લેખાવ્યા હતા. તેથી આ શાહી વંશના રાજવીઓ હાથમાં આવે અને તે ઉપર પિતાનું મહેર પણ લગભગ તેટલી સંખ્યામાં જ હશે એમ એક કોતરાવે તે પ્રથમ દરજજે તે બનવાજોગ જ નથીઃ વખત કલ્પના થઈ જતી હતી. વળી આ વાતને કેમકે નહપાણના અવંતિ પ્રદેશ ઉપર તે અરએ ઉપરથી સમર્થન મળતું હતું કે, રાણી બળ સામાં તે ઘણાંયે ભિન્ન ભિન્ન વંશના અને શ્રીએ પોતાના પુત્ર ગૌતમીપુત્રને યશ વર્ણવતે વ્યક્તિગત રાજાઓને રાજઅમલ થઈ ગયે જે નાસિક શિલાલેખ કાતરાવ્યા છે તેમાં તેણે હત; છતાં એક બારગી દલીલ ખાતર માનો કે, ક્ષહરાટ, શક અને યવન પ્રજા ઉપર મેળવેલ ખાસ ખાસ તેવા સિક્કાનો મેટા જથ્થા સંગ્રહિત જબરદસ્ત ફત્તેહનું વર્ણન કર્યું છે. તેમજ આ કરી રાખવામાં આવ્યો હતે જે તેણે આ સમયે ગૌતમીપુત્રને સમય વિદ્વાનોએ ઈ. સ. ૭૮ ને ઉપયોગમાં લીધું હતું. તે બીજી મુશ્કેલી એ છે ગણવી. તેને જ શકસંવત્સરને પ્રવર્તક મનાવ્યો કે, તે સર્વે સિક્કાઓ ઉપર જેનધર્મ સૂચક છે. એટલે દેવણકને સમય જે ઈ. સ. પૂ. ૫૦ ચિહ્ના છે. જ્યારે શકવર્તક ગૌતમીપુત્ર તે આસપાસ છે તેની અને ઉપર પ્રમાણેના ગૌતમી- વૈદિક ધર્મ જ છે એટલે તેને વિરોધ આવે છે.
૭૮) ની વચ્ચે લગભગ ઉપરાંત બીજી પણ અતિહાસિક ઘટનાઓ એવી સવાસો વર્ષનું અંતર પડે છે જે સમયમાં તે બની છે જે આપણે ગર્દભીલ વંશે તથા ગૌતમીરાજાઓમાંથી, ઈશ્વરદત્ત, રૂષભદત્તને બાદ પુત્રના વૃત્તાંતે લખીશું) કે જે ઉપરથી આપણે કરતાં બાકીના 9૧દશેક આ અરસામાં ગાદીએ ગૌતમીપુત્રના સમયની માન્યતા ફેરવવી જ રહે આવી જાય તે બનવાજોગ પણ છે. પરંતુ કેટલીક છે. અને તેમ કરતાં તેને સમય રૂષભદત્ત પછી દશેક મળી આવતી અન્ય સામગ્રી ઉપર જ્યારે વિચાર વર્ષની હદમાં લઈ જવો પડે છે. આ વિશેની ખાત્રી દોડવીએ છીએ ત્યારે વિદ્વાનોના મતથી આપણે નીચેની હકીકતથી આપણને મળી રહે છે. જુદુ જ પડવું રહે છે તે નીચે પ્રમાણે જાણવું. તે માટે જરાક દૂરની સ્થિતિ વિશે વિચાર
જે ગૌતમીપુત્રે, ક્ષહરાટનું નિકંદન કાઢી કરવો પડશે. રાજા નહપાણ જ્યારે અવંતિપતિ નાંખ્યું છે તથા શક પ્રજાને નાશ કર્યો છે તેણે તરીકે રાજશાસન દીપાવતો હતો ત્યારે દક્ષિણ પિતાના સિક્કા કરાવ્યા છે (જુઓ પુ.૨, આંક હિંદ ઉપર શતવહનવંશી નબળા રાજાઓને - (૧) આવા અનુમાન ઉપર હું પણ પ્રથમ ર૨) પણ વિશેષ મનનથી તે વિચાર ફેર પડયો ગથે હતે ( જુઓ ૫. ૧૬ઃ કલમ ૨૪ પંક્તિ છે.
પુત્રના
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat