________________
२२०
લખતી વખતે સાખિત કરીશુ` કે માત્ર તેના વંશને જશાહી કહી શકાય તેમ છે; જે કારણથી રૂષભદત્તને શાહી કહી શકાય તેમ છે તે જ કારણથી નહપણને પણ કહી શકાય તેમ છે. એટલે કે નહપાણને હજી શાહી કહી શકાય પણ ચક્ષણ તેા શાહી નથી જ; જેથી બન્ને જુદી જુદી ઓલાદમાંથી ઉતરી આવેલા તેમને લાગ્યા છે. ( ૪ ) પ્રા. એલ્ડનબતુ' કહેવુ. વળી આ પ્રમાણે થાય છે કે-Kshatrapa inscriptions ( at Junagadh and Jasdón ) contain nothing similar titles, Shahi, Shahenshahi, Saka or Devaputta which are found several times connected with those in the legend= ( જસદણ અને જૂનાગઢવાળા ) ક્ષત્રપોના શિક્ષાલેખામાં, શાહી. શહેનશાહી, શાક અથવા દેવપુત્ત જેવા કાર હાદ્દાઓના ઉલ્લેખ થયા નથી ખાતે, કે જેના ઉપયોગ આ કથામાં વાર’વાર થએલ દેખાય છે; એટલે કે ચણના વંશને આવા હદ્દાઓ જોડાયલા જાતા નથી; જ્યારે
(૮૨) આપણે સરખામણી કરવાની છે. ચણ અને નહપાની, તેમાં રૂષભદત્તનું નામ જ લેવાની જરૂર નથી, કેમકે નહપાણુ અને રૂષભદત્ત શલે સસરા જમાઇ થાય છે, એટલે એક જ્ઞાતિના ધારી રાઢાય, પણ માગળ જતાં સમારો કે તે બન્ને એક જ્ઞાતિના જ નથી, અહી આ દલીલ એટલા માટે ઉતારવી પરી છે કે, રૂષભદત્ત અને નહપાણ ! ભૂમ વિગેરેને
'
શાહી 'ઇરાની શહેનશાહત સાથે કાંઇક સુખધ હતા ( જુએ નીચેની દલીલ ન. ૪); જ્યારે ચણને તેમાંનુ કાંઈ જ નથી.
(૮૩) ઇં. એ. પુ. ૧૦. પુ. ૨૩૩ ( ઢાખા હાથના કાલમ) જુએ.
(૮૪) સરખાવા ઉપરની ટીકા
ન.૯૨ નું
લખાગુ.
નહુમાણ અને
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
[ ચતુ
તેહાદ્દાઓ નહુપાણી અને રૂષભદત્તને અવારનવાર લગાડવામાં આવ્યા છે.૮૩ કહેવાની મતલબ એ છે કે, તેમના મતથી નહપાણુ અને ચણુ જુદી જ પ્રજાના સરદારે! હાવા જોઇએ.
( ૫ ) મિ. રૂપ્સન નહપાણના સિક્કા બાબત ચર્યાં કરતાં એમ દલીલ કરે છે ૬૮૫Arrow, Discus and Thunderbolt... which may therefore be supposed to be the device of the dynasty... Bhumak's distinctive type was “Lion-Capital and Dharma-Cakra=આટલા માટે કામઠું, વજ્ર અને ગદાને તે ( નહપાણના ) વર્ષાંશના ચિહ્ન ૬ તરીકે ધારી શકાય-ભૂમકની (તેના વંશની ) ખાસ ઓળખમાં (પણ) સિંહુંવાળા સ્તંભ અને ધમયવ્ડ (ની નિશાની) છે.” જ્યારે ચઋના સિક્કાનું વર્ણન કરતાં જણાવે છે કે, તેને Star & Moon=સૂર્યચંદ્ર ( તારા અને ચંદ્ર) છે.૮૮ તેમની કહેવાની મતલબ એ છે કે, નહપાણુ અને ભૂમકના સિક્કાઆમાં કામઠુ, વજ્ર, ગદા, 'િહસ્ત'ભ, ધર્મચક્ર (૮૫) જુઓ. આં. રે. પ્રસ્તાવના પુષ્ઠ ૧૬૯,
પારા ૧૪૧.
(૮૬) જાએ તેના સિક્કો પુ. ૨, ન. ૩૭. (૮૭) જીએ તેના સો પુ. ૨, ન. ૩૬-૩૫. આ ચિહ્નોના અર્થ શું થાય તે માટે તેનું વન પુ. ૨, પૂ. ૯૭ જી.
(૮૮ ) જીએ તેને સિક્કો પુ, ર, ન. ૪: આનું વર્ણન કરતાં મિ. રેપ્સને પાતાના વિચાર જણાન્ય છે ૪ ( બ્રુકો. માં, રૂ, પ્રસ્તાવના પૃ. ૧૧૩, પારી. ૯૨) This Sun & Moon ” shows Par. thian Origin= સૂર્ય અને ચદ્રથી સાખિત થાય છે કે તેમનુ મૂળ ઈરાની પ્રજામાં છે [મારૂ' ટીપણુ. આ કલ્પના ખાટી છે તે આપણે પુ. ૪ ના અંતે ચક્ષણ 'શ વિરોની હકીકતમાં નેઈશું]
www.umaragyanbhandar.com