Page Text
________________
૧૩.
પરિછેદ ]
સમજૂતિ વિસ્તારમાં વર્તમાન કાળના કયા કયા પ્રદેશને રહેલ જમીનનું પ્રમાણ તેના પાણીના ભાગ સમાવેશ થઈ શકે તે માટે બહુ લંબાણમાં ન કરતાં લગભગ અડધું જ આવે છે. એટલે કે ઉતરતાં નીચે આપેલ ટીપણમાં જે આંકડા ધી બે ભાગ પાણીના છે અને એક ભાગ જમીનને રોયલ ઈન્ડીયન વર્લ્ડ એટલાસમાંથી મેં ઉતાર્યા છે. અને જે આ હકીકત આપણે ગણિતછે ૧૧ તે જોવાથી તુરત જ એ સાર કાઢી શાસ્ત્રના હિસાબે માન્ય રાખીએ તે પછી શકાશે કે જેને અત્યારે આપણે પૂર્વ ગળાર્ધ સાબિત થઈ ગયું કે, પ્રાચીન સાહિત્યમાં તરીકે ઓળખી રહ્યા છીએ તેનું ક્ષેત્રફળ લગ- વર્ણવાયલે જમ્બુદ્વીપ અને તેને ફરતો વીંટળાભગ પ્રાચીન ગ્રંથોમાં વર્ણવાયેલા જંબૂડીપ યેલ જે પહેલે સમુદ્ર કહ્યો છે તે સર્વને જેટલું જ આવી રહે છે. એટલું જ નહીં પણ સમાવેશ વર્તમાન કાળના પૂર્વ ગોળાદ્ધમાં થઈ ઉપરમાં જે જણાવ્યું છે કે, જેઠીપ કરતાં જાય છે. આ ઉપરથી એક બીજી પરિસ્થિતિ તેને ફરતા વીંટળેલ સમુદ્રનું માપ બમણું હતું પણ તારવી શકાય છે કે, વર્તમાન કાળે કોઈપણ તે તે બીના પણ આ પૂર્વ ગોળાદ્ધની બાબતમાં હિસાબના આંકડા મૂક વિના અથવા તે સત્ય પૂરવાર થઈ જાય છે, કેમકે તેમાં આવી
અમુક કથનમાં તત્ત્વ શું હોઈ શકે તેને લેશ
ક્ષેત્રફળ
યુરોપ
(૧૫) પૃથ્વી,
એ. મા.
૩, ૭૫૬, ૯૭૦ એશિયા
૧૭, , ૧૮૦ ઓસ્ટ્રેલીયા
૨, ૯૬૪, ૦૦૦ આફ્રિકા
૧૧, ૧૪, ૭૭૦ ઉ. અમેરિકા
૭, ૯૯૦, ૩૫૦ ૬. અમેરિકા
૧, ૫૪, ૧૦૦
૫૦, ૨૦૨, ૮૭૦ પણ સારી પૃથ્વીનું ક્ષેત્રફળ (નીચે જુઓ) ૫૨,૦૦૦,૦૦૦ ગણાય છે એટલે બાકી જે ૧,૮૦૦,૦૦૦
. મા. રહા, તે ફટાછવાયા ટાપુ વિગેરેનું પ્રમાણ ગાણી લેવું.
જમીન ૮,૦૦૦,૦૦૦) ૧ ભાગ જમીન પાણી ૯૦,૦૦૦,૦૦૦ ૧૧૩ ભાગ પાણી
૧૬ ગાળામાં જમીન અને પાણીનું પ્રમાણ ૧ અને ૧૨ ના પ્રમાણમાં છે. આ માપ ક્ષેત્રફળની ગણત્રએ કહેવાય; પણ પાણીના સમુદ્રની જુદી જુદી ઊંડાઈએ ધ્યાનમાં લઈને પછી સમભાગની ઊંડાઈએ તેનું ક્ષેત્રફળ કાઢીએ તે, ૧૨ કરતાં ઘણું વધી જો; કેમકે દનિયામાં સૌથી ઊંડામાં ઊંડા પાસિફિક મહાસાગર, તે પૂર્વ ગળાર્ધમાં જ મુખ્ય ભાગે આવેલ છે; વળી ઊંડાઈનું માપ અહીં એ માટે લેવાનું મેં સૂચવ્યું છે કે, જ્યાં પૂર્વે જમીન હોય છે ત્યાં પાણી થાય છે અને પાણી હોય છે ત્યાં જમીન થાય છે. આ પ્રમાણે ચમકારે થાય છે અને તેમ થાય એટલે સાબિત થયું કે પાણી કાંઈ ઉભરાઈને બહાર નીકળી જતું નથી પણ તેના પ્રમાણમાં ત્યાં ઊડાઈ વધી જઈને સધળું પાણી સમાઈ જાય છે તથા એક સરખી સપાટી ધારણ કરી લે છે. એટલે જ પાણીના ક્ષેત્રફળને વિચાર કરતી વખતે તેની પાછું પણ વિચારવી રહે છે.
[નેટ: હિંદનું ક્ષેત્રફળ ૨૭ લાખ છે, મા, છે, જયારે સમસ્ત પૃથ્વીની જમીનનું ૫૦ લાખ છે. મા. છે; એટલે ૧૯૯૨ હિંદુસ્તાન થયા. અને પૂર્વ મેળાદ્ધ ક૭૦ લાખ હોવાથી (૫૨૦ માંથી અને અમેરીકાના
પૃથ્વી ચે. મા. અથવા જમીન ૫૨,૦૦૦,૦૦૦ ) ૧ ભાગ જમીન પાણી=૧૫,૫૦૦,૦૦૦ ૭ ૨૯૮ ભાગ પાણી
તેમાં પણ પૂર્વ મેળાદ્ધ જમીન=૪,૦૦૦,૦૦૦ ) ૧ જમીન પાણી=૫૫,૦૦૦,૦૦૦ , ૧૨ ભાગ પાણું
પશ્ચિમ ગેળાદ્ધ.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034579 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Bhag 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Shashikant and Co |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 502 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 31 MB |