Page Text
________________
તે બેનાં ચારિત્ર
( દ્વિતીય તેમ કદાચ આમાં દોરીસંચાર તરીકે અથવા ખરા જ. તેમજ પિતાના ધર્મનું ગૌરવ વધારવાને તે મુખ્ય સંચાલક તરીકે તેને હાથ હેય અને અનેક પ્રયત્ને તેમણે સેવ્યા હતા એમ પણ તેથી તે કાર્યના કર્તા તરીકે તેનું નામ લેવાયું જરૂર કહી શકાય. વળી તે માટે પિતાની હોય એમ દેખાઈ આવે છે. એટલે દરજે તે પૂર્વાવસ્થામાં સાતકરણ બીજા જેવા મહાછળકપટ-કુશળ તે જરૂર કહી શકાય છે. વળી પ્રભાવશાળી રાજાની મદદ મળી ગઈ હતી, અને પોતે જીવનની શરૂઆત સન્યાધિકારી તરીકે દક્ષિણ દેશમાં એક યજ્ઞ કરાવ્યો હતે. તેમ કરી હતી એટલે જેને આપણે militant બીજે યજ્ઞ તે જ શાતકરણી રાજા પાસે nature-લશ્કરી તુમાખી કહીએ તેવા સ્વભા- | વિદિશાનગરી જીતીને કરાવ્યો હતો. ત્રીજો પુષ્યવને તે હશે જ. અને તેટલા પ્રમાણમાં તામસી મિત્રની હેયાતિમાં અને એથે અગ્નિમિત્રના પ્રકૃતિને, અભિમાની, ગર્વિષ્ટ તથા લેખંડી ચક્રવર્તી પણ તરીકેની દાંડી પીટાવવા કરાવ્યો પંજાની રાજનીતિ ચલાવવાનો ઉપાસક પણ હતે. આવી રીતે તેમણે વૈદિક ધર્મના પ્રચાર હોવો જોઈએ. કે જે વૃત્તિને પતંજલી મહાશયની અને પ્રસાર માટે પિતાનું આખું જીવન ગાળ્યું હિંસાપૂરક અશ્વમેધ યજ્ઞ કરવાના ઉપદેશથી હતું. જેમ સત્રા પ્રિયદર્શિનને જૈન ધર્મના વારિસિંચન થયું હતું. પણ પાછળથી જ્યારે પ્રસાર પાછળ ગાંડું લાગ્યું હતું તેવું આ પિત, રાજ્યના મુખ્ય સંચાલક તરીકે નિમાયે પતંજલી મહાશયને પોતાના દિકધર્મ પ્રસાહતા ત્યારે તે વિશેષ ઠરલ સ્વભાવને, વ્યવ- રની પાછળ લાગ્યું હતું. અલબત્ત, બંનેની હારિક રીતિએ કામ કઢાવી લેવાની વૃત્તિવાળે શક્તિની સરખામણી અહીં કરવા માટે આ તેમજ પ્રજાજન કેમ થઈ શકે તેની નાડ વાક્ય નથી લેવાનું-તે એટલે સુધી કે, પુષ્યમિત્ર તપાસીને કાર્ય કરનાર તરીકે થયો છે અને સમ્રાટ અગ્નિમિત્રને ઉપદેશીને મણ જોઈએ. તેમ અગ્નિમિત્રે પણ પિતાના પિતાનું સાધુઓને વીણી વીણીને તેમણે મરાવી નાખ્યા જ પાસુ તેના સર્વ રાજયકર્મચારી તરીકેના હતા. જો કે પાશ્ચાત્ય વિદ્વાને આ શ્રમને વ્યવસાયમાં સેવેલું હોવાથી તે પણ તે ગુણ બૌદ્ધધર્મી હેવાનું જણાવે છે. કદાચ જૈન શ્રમણની યુક્ત થઈ ગયું હતું. જેના અભ્યાસથી તેવી- સાથે બૌદ્ધ શ્રમણે ચેડા ઘણું હશે. બાકી કારકિર્દી સમ્રાટ અને કાર્યકુશળ રાજકર્તા તરી- ખરી રીતે તે તે સમયે બૌદ્ધ ધર્મ જ હિંદમાંથી કેની તે સંપાદિત કરી શક્યો હતે. એટલે કે લગભગ અદશ્ય થઈ ગયો હતો એટલે તે ધર્મના પુષ્યમિત્રને આપણે જરૂર એક રાજ્યરત્ન, રાજવીર શ્રમણે હેવા સંભવ નથી. પણ જૈન ધર્મના અને કુશળ રાજકર્મચારી કહી શકીશું; પણ જાપ સાધુ-શ્રમણે તે હેવા જોઈએ એમ સમા તરીકે તે નહીં જ,
સમજવું રહે છે. વળી તેમણે પટાવીને તેમ પતંજલી મહાશય પણું.. જન્મ_ઉચ્ચ જાહેરાત પણ કરાવી હતી કે જે કોઈ વ્યક્તિ બ્રાહ્મણ હતા, તેમ મહાન વિદ્યાસંગી પણ માત્ર એક જ શ્રમણનું માથું કાપી લાવશે તેને
(૪૫)ને કેજો રથમાં ક્યાંય સાપુના દિકરી નાખ્યાનું જણાવાયું નથી; બાકી કલિરાજાએ અનેક રીતે
જૈન સાધુને હેરાન કર્યા તથા તેમની પાસેથી પણ દ8 તેમ જ આહારમાંણી ભાગ પડાવ્યાનું તે નીમે છે ખરું.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034579 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Bhag 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Shashikant and Co |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 502 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 31 MB |