________________
१०८
ए मरनार पुरुषने दोष लागतो नथी ने पशु स्वर्गमा जायछे. जेम पशुवध करीने विंध्यवासिनी देवी प्रसन्न थायछे तेम धूपदीप विगेरे बीजां नेवेद्य करीने प्रसन्न थती नथी. ए वचन वाममार्गीओने लागु छे ए गौण वचन छे.
मिताक्षरना टीकानेविषे मनुस्मृतिनुं वचन छे ते नीचे प्रमाणे:मिताक्षरा-यज्ञाथ ब्राह्मणैर्वध्याः प्रशस्ता मृगपक्षिणः ॥ भृत्यानां चैव वृत्यर्थमगस्त्यो ह्याचरेत्पुरोति मनुस्मरणात् ॥ ३ ॥
अर्थः-यज्ञना अर्थे त्रणे वर्णने पण पशुनो वध करवो. शामाटे के पोताना घरनाविष शूद्र चाकर होय तेने माटे आ त्रणे वर्णे परंतु मांस भक्षण न करवं. एनुं पण तात्पर्य ए छे के ते पाप छे. माटे पशुने खड्ग अडकाडीने छोडी देवं.
मिताक्षरानेविषे बीजं वचन याज्ञवल्क्य महाराजे कहयु छे ते नीचे:वसेत्स नरके घोरे दिनानि पशुरोमाभिः॥ संमित्तापि दुराचारो यो हत्यविधिना पशून् ॥ ४ ॥
अर्थः-अविधि पूर्वक जे कोई पशुनी हिंसा करेछे ते मनुष्यने जेटलां रेवाडा पशुने विषे रहेलांछे तेटलां वर्ष हजार पर्यंत नर्क भोगवीने एटलां वर्ष हजार पर्यंत पशुनो अवतार थायछे. मिताक्षरानी टीकाने विषे मनुस्मृतिमां स्वयंभुमनु- वाक्य छे
मनु ॥ हंतीत्यष्टविधो विघातको गृह्यते अनुमंता विशसिता निहंता क्रयविक्रयी संस्कर्ता चोपहर्ता
च खादक श्चेति घातकाः ॥५॥
अर्थ-घातक शब्दनो अर्थ आठ प्रकारनो छे अनुमंता कहेतां जे अनुमान करीने मायु ते जेमके भूरू कोळु तेने कोई पण पशु कल्पिने मार, तथा कांई पण अडदनुं पुतळु अगर मनुष्य कल्पीने मारवं. ते अनुमंता, विशसिता एटले विश्वास करीने कोई देवीने त्यां मोकल्युं अथवा पोताने घरेज कंई पशु होय ते कोई खाटकी इत्यादिकने वेचीने आप, ते पण वेचनार पुरुष मारनार बरोबर छे. अनिहंता जे जाते मारे छे ते, क्रयविक्रय जे केवल पोते पशुलावीने खाटकीओने आपे छे ते पुरुष पण मारनार बरोवर छे. अने बीजो जे पशु छ एम देवीने अर्पण करवाने वास्ते मबीर गुलाल विगेरे करीने पूजन (पशु) नुं करे छे, ते पण पूजन करनार भने पूजन करावनार ए पण मारनार बरोबर छे. अने उपकर्ता कहेतां
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
