________________
आगम शब्दादि संग्रह
समुदानचरय. पु०समुदानचरक
જુઓ ઉપર
સમુદ્દાને. ત્રિ. (સમુદ્રાની)
ઘરોના સમૂહમાંથી ભિક્ષા મેળવવી તે समुदाय. पु० समुदाय]
સમુદાય, સમૂહ समुदायार. पु० [समुदाचार]
સદાચાર समुदाहिय. त्रि० समुदाहृत]
પ્રતિપાદિત, કથિત समुदिस्स. पु० [समुद्दिश्य] સૂત્રને સ્થિર-પરિચિત કરવા માટે ઉપદેશ દેવો,
વ્યાખ્યાન કરવું, ગુરુએ શિષ્યને આપેલ વાચના સમુદ્રીરા. ૧૦ [સમુદ્રીરનો
ઉદીરણા કરવી તે, પ્રેરણા કરવી તે समुदीरेमाण. कृ० [समुदीरयत]
પ્રેરણા કરતો, ઉદીરણા કરતો સમુદ્. To [સમુદ્ર) સમુદ્ર-લવણ, કાલોદધિ આદિ, અંતકૃદસા’ સૂત્રનું એક અધ્યયન समुद्द-१. वि० [समुद्रा રાજા ગંદવિઠ્ઠ અને રાણી ઘારી નો પુત્ર, ભ. અરિષ્ટનેમિ પાસે દીક્ષા લીધી, બારવર્ષે ચારિત્ર પાળી મોક્ષે ગયા. સમુદ્-૨. વિ૦ (સમુદ્ર જુઓ સમુદ્-૨, ફર્ક માત્ર એટલો કે આ મુદ્દે સોળ વર્ષ દીક્ષા પાળી. સમુદ્-૩. વિ૦ [સમુદ્ર
આર્ય સંહિ7 ના શિષ્ય, આચાર્ય સંપુ ના ગુરુ समुद्द-४. वि० [समुद्र]
આઠમાં બળદેવ પડમ અને આઠમાં વાસુદેવ નારાયણ ના પૂર્વભવના ધર્માચાર્ય સમુદ્દા. ૫૦ (સમુદ્ર )
સમુદ્ર, દરિયો समुद्ददत्त-१. वि० [समुद्रदत्त] શૌરીકપુરનો એક મચ્છીમાર, જેની પત્ની સમુદ્રત્તા હતી. અને પુત્ર સીરિદ્રત્ત' હતો. समुद्ददत्त-२. वि०/समुद्रदत्त
ચોથા વાસુદેવ પુરસુત્તમ નો પૂર્વભવ, તેના કર્માચાર્ય ‘સેન્નસ' હતાં. समुद्ददत्त-३. वि० [समुद्रदत्त]
સાકેતપુરના રહીશ મસીદ્રત્ત નો પુત્ર અને સારદ્રત્ત નો ભાઈ તેને બે પત્ની હતી. સવ્વસુરી અને નંદ્રના समुद्ददत्ता. वि० समुद्रदत्ता શૌરિકપુરના મચ્છીમાર સમુદ્રત્ત ની પત્ની સોરિદ્રત્ત ની માતા. समुद्दपाल. वि० समुद्रपाल) ચંપાનગરીના શ્રાવક પાત્રિય નો પુત્ર, તેની પત્નીનું નામ વળી હતું. વધસ્તંભે લઈ જવાતા પુરુષને જોઇને દીક્ષા લીધી, અંતે મોક્ષે ગયા. સમુદ્પાનીય. નં૦ (સમુદ્રપાની)
ઉત્તરન્ઝયણ સૂત્રનું એક અધ્યયન समुद्दय. पु० [समुद्रक
સમુદ્ર, દરિયો समुद्दलिक्खा. स्त्री० [समुद्रलिक्षा]
બે ઇન્દ્રિયવાળા જીવની એક જાતિ समुद्दव. धा० [समुद्+द्रावय]
ભયંકર ઉપદ્રવ કરવો, મારી નાંખવું समुद्दवायस. पु० [समुद्रवायस]
સમુદ્રી કાગડો समुद्दवायसय. पु० [समुद्रवायसक]
જુઓ ઉપર समुद्दविजय-१. वि० [समुद्रविजय] શ્રાવસ્તીના રાજા અને ચક્રવર્તી અથવા ના પિતા, તેની પત્ની (રાણી)નું નામ મદ્દ હતું. समुद्दविजय-२. वि० [समुद्रविजय] વાસુદેવ કૃષ્ણના આધિપત્યમાં રહેલ દશ ઢસા માં મુખ્ય, તે સૌરિયપુરના રાજા હતા, તેની પત્નીનું નામ સિવા હતું, ભ. રિક્રુમિ તથા સઘનેમિ, દ્રઢમિ વગેરે તેના પુત્રો હતા. समुद्दवीची. स्त्री० [समुद्रवीची]
સમુદ્રનો માર્ગ સમુદ્ઘિ . થાળ [+૩+ટ્રિ) ગુરુએ શિષ્યને વાચના આપવી, સૂત્રના ઉદ્દેશ પછીની પ્રક્રિયા તે સમુદ્રેશ समुद्दिस. पु० [समुद्दिस] શિષ્યને વાચના આપવી તે, સમુદેશ કરવો તે, ભોજન समुद्दिसंत. कृ० [समुद्दिशत्] ‘સમુદ્દેશ’ કરવો તે समुद्दिसित्तए. कृ० [समुद्देष्टम्] ‘સમુદ્દેશ’ કરવા માટે
मुनि दीपरत्नसागरजी रचित "आगम शब्दादि संग्रह" (प्राकृत-संस्कृत-गुजराती) -4
Page 210