________________
જેવું અન્ય જ્ઞાન નથી. (૫) જે અનંત છે તે કેવળજ્ઞાન.
સંયમ : ઈન્દ્રિય-નિગ્રહ અથવા ૧૭ પ્રકારનો સંયમ. બ્રહ્મચર્યવાસ : તેનો એક અર્થ છે ગુરૂકુલવાસ અથવા પ્રવૃજિત જીવનમાં રહેવું. શ્રી ઠાણાંગ સૂત્રના બીજા સ્થાનમાં મુનિ ધર્મના સ્વીકાર પછી બ્રહ્મચર્યવાસનું કથન છે. તેથી તેનો અર્થ મુનિ જીવનની સાધના થાય છે. દશ પ્રકારના યતિધર્મમાં પણ તેનો ઉલ્લેખ છે.
આ સર્વ પ્રકારે વિચારતાં તેનો અર્થ કામભોગથી વિરક્ત થઈને, કામોદ્દીપક વસ્તુઓ તથા દ્રશ્યોનો ત્યાગ કરીને, ગુરૂની આજ્ઞાનું પાલન કરવું, તેને બ્રહ્મચર્યવાસ કહે છે. વ્યવહાર ભાષામાં બ્રહ્મચર્યતા પાલન સહ આત્મભાવમાં રમણતા કરવી તે બ્રહ્મચર્યવાસ.
પ્રવચન માતા પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિને અષ્ટ પ્રવચન માતા કહે છે.
અંતિમ શરીરી-ચરમ શરીરી : જેનું વર્તમાન શરીર જ અંતિમ શરીર છે, વર્તમાન શરીર છોડ્યા પછી જે બીજું શરીર પ્રાપ્ત કરવાના નથી તે ચરમ શરીરી છે.
ઉત્પન્ન જ્ઞાનદર્શનધર : ઉત્પન્નનો અર્થ ઉત્પન્ન થયેલું -- આત્મસમુW. જેણે પોતાના પુરૂષાર્થથી કર્મનો ક્ષય કરીને, જ્ઞાન ઉત્પન્ન કર્યું છે, પ્રગટ કર્યું છે તેને ઉત્પન્ન જ્ઞાનદનધર કહે છે. આ વિશેષણથી અનાદિ મુક્તાત્મા' માનનારની માન્યતાનું નિરાકરણ થઈ જાય છે.
અહંતુ જે ઈન્દ્રાદિ દેવો દ્વારા પૂજનીય છે. જિન : રાગ દ્વેષાદિ વિકારો પર જેણે વિજય પ્રાપ્ત કર્યો છે તેને જિન કહે છે. ઠાણાંગ સૂત્રમાં અવધિજ્ઞાની મન:પર્યવજ્ઞાની અને કેવળજ્ઞાની ત્રણને જિન કહ્યા છે. તેમાંથી પ્રથમ બે પ્રકારના જિનનો અહીં વ્યવચ્છેદ કરવા માટે કેવળી શબ્દ પ્રયોગ છે. તેમ જ છદ્મસ્થ મનુષ્યોની જેમ જ અવધિજ્ઞાની વિષયક ભિન્ન
