________________
રાજમહેલની ઊંચી અગાસી પરથી હમણાં ફૂલ-ગોળીની રમત રમીને મહારાવ રાયધણજી નીચે ઊતર્યા હતા; નમાજનો સમય થયો હતો ને નમાજ પઢી રહ્યા હતા.
ફૂલ-ગોળીની રમત સાવ અવનવીન હતી. મહારાવ અગાસી પર ચડીને કોઈ હિંદુ વરઘોડો નીકળતો કે હિંદુ સ્ત્રીઓ પાણીના શેરડે જતી તેઓના પર ગોળીઓ છોડતા. અવારનવાર કેટલાંક ધાર્મિક જુલૂસ નીકળતાં. એના પર પણ ગોળીબાર કરતા ને કૂકડાંની જેમ ભાગતાં સ્ત્રી-પુરુષોને જોઈ, ઊંચેથી અટ્ટહાસ્ય કરતા, પઠાણ ને હબસી હજૂરિયાઓ એમને લોલ લોલ કરતા !
નમાજ પૂરી કરી મહારાવ અંત:પુર તરફ જતા હતા, ત્યાં રાજમહેલના દરવાજે હોહા સંભળાઈ. મારો-મારો કરતું એક ટોળું દરબારગઢનાં તોતિંગ દ્વાર ખોલી અંદર પેઠું. પ્રત્યેકના હાથમાં ઢાલ, તલવાર ને સાંગ હતી ને મોંમાં “અન્યાયનો નાશ કરો'નાં સૂત્રો હતાં.
પાણીના પૂર વેગે બધા આગળ વધતા હતા. ચારે તરફથી અવાજો ઊઠતા હતા : ક્યાં છે એ અન્યાયી રાજવી ? આજ વેર વસૂલ કરીએ !
મહારાવે ત્રીજે મજલેથી નીચે જોયું તો પોતાના કારભારી વાળા પારેખ અને કોરા પારેખની આગેવાની નીચે ચારસો જવાંમર્દીની સેના ધસમસી રહી હતી. દરવાજો તોડ્યો હતો, પરસાળ વીંધી હતી, અંદરના ખંડમાં પ્રવેશ્યા હતા.
સામે જ ઉપર આવવાના દાદર ઉપર દાદર હતા. એક અને બે દાદરા વળોટ્યા કે મહારાવ હાથમાં !
દાદરા ફટોફટ બંધ થયા !
કોરા પારેખે ઉઘાડી તલવારે દોટ દીધી. દાદરાના બારણાને માથાની ૬ ઢીંક દીધી. દાદરાના ફટાક લઈને બે કકડા !
વાહ રે વણિક, વાહ ! I કોરા પારેખનું તાળવું દાદરાના ખીલાથી વીંધાઈ ગયું. તોતિંગ વૃક્ષ 24 વાવંટોળથી જેમ નીચે તૂટી પડે તેમ એ નીચે તૂટી પડ્યો.
1 કેડે કટારી, ખભે ઢાલ
