________________
તમારી કોટડીના દરવાજા ખુલ્લા રાખો
સાધુએ જવાબ આપ્યો, “ના. નથી જ , આ તો અજ્ઞાનીઓને છેતરવા માટે ઊભી કરાયેલી કલ્પના છે. જો ઈશ્વર હોય, તો તમે બતાવો.” આમ કહીને પેલા સાધુએ પડકાર ફેંક્યો ને ગર્વથી છાતી કાઢીને ઊભા રહ્યા.
આ ટોળામાં એક શિક્ષક પણ હતા, એમણે સાધુને વળતો પ્રશ્ન કર્યો,
તમે હિમાલયનું સૌથી ઊંચું શિખર એવરેસ્ટ જોયું છે
ખરું ?"
સાધુએ કહ્યું, “ના. નથી જોયું.”
શિક્ષકે કહ્યું, “તમે નથી જોયું, માટે એવરેસ્ટ નથી એમ કઈ રીતે કહી શકાય ? એવરેસ્ટ તો છે જ, પરંતુ તમારે એના પર આરોહણ કરવું પડે, ત્યાં સુધી પહોંચો તો દેખાય, અહીં બેઠા નજરે ન પડે, આમ ઈશ્વર તો છે જ, માત્ર એને તમારે તમારામાં શોધવા માટે પ્રયત્ન કરવો જોઈએ.”
સ્વામી વિવેકાનંદે દેશમાં અને વિદેશમાં આધ્યાત્મિક ચેતનાની જાગૃતિનું કાર્ય કર્યું. ભારતીય પ્રજાને એના ધર્મ અને સંસ્કૃતિ માટે ગૌરવ લેતી કરી. જે અંગ્રેજોએ ભારતને માત્ર રાજાઓ, મદારીઓ અને કોબ્રાના દેશ તરીકે ઓળખ્યો હતો, એ પશ્ચિમી જગતને ભારતીય પ્રચંડ આધ્યાત્મિક શક્તિનો પરિચય આપ્યો. સ્વામી વિવેકાનંદ પાસે સમાજના તમામ સ્તરના લોકો આવતા. પોતાની શંકા કે જિજ્ઞાસા પ્રગટ કરતા અને સ્વામીજી એનું સમાધાન શોધી આપતો.
એક દિવસ સ્વામી વિવેકાનંદ પાસે એક યુવાન આવ્યો. એણે અકળામણ અનુભવતાં કહ્યું, “સ્વામીજી, હું આશ્રમોમાં ગયો, પલાંઠી લગાવીને સાધના કરવા બેઠો, દિવસોના દિવસો સુધી સાધના કરી, પણ મારા હૃદયને સહેજે શાંતિ મળી નહીં.
કોઈ પ્રભાવક સંત વિશે સાંભળું એટલે તરત જ શ્રદ્ધાનાં સુમન લઈને એ સંતની પાસે દોડી જતો. એમની પાસે હું ચિત્તશાંતિની યાચના કરતો. તેઓનો ઉપદેશ સાંભળતો, પણ ત્યાંય મને શાંતિ ન મળી. પાર વિનાનું તીર્થાટન કર્યું, પરંતુ જીવનમાં અશાંતિ એટલી જ રહી.”
સ્વામી વિવેકાનંદે પૂછ્યું, “આ સિવાય બીજા કોઈ પ્રયત્નો કર્યા ખરા ?”
યુવાને કહ્યું, “હા, મારી કોટડી બંધ કરીને હું બેસી ગયો.
માનવીએ ઈશ્વરની શોધ ભીતરમાં કરવાને બદલે બહારની દુનિયામાં કરી. પરિણામે ભીતરની ભાવના ભુલાઈ ગઈ અને બાહ્ય પ્રદર્શનો અને આડંબરો ઘણાં વધ્યાં. ઈશ્વરને પામવા માટે અંતર્મુખતા આવશ્યક છે, જ્યારે આજે બહિર્મુખ બાબતો જ મુખ્ય બની. ઈશ્વરને મેળવવા અધ્યાત્મની લગની હોવી જોઈએ. આમ હોય તો જ હૃદયમાં વસતા ઈશ્વરની ઓળખ થાય,
2 D શ્રદ્ધાનાં સુમન
શ્રદ્ધાનાં સુમન D 3