Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 839

ચિત્રાદષ્ટિ, તારાદૃષ્ટિ, અલાષ્ટિના સાર
(૭૬૩)
૧. મિત્રાદષ્ટિના સાર
આ પહેલી ‘મિત્રા’ ચેગદૃષ્ટિમાં દશન-મેધપ્રકાશ તૃણુઅગ્નિકણના પ્રકાશ જેવે મદ હાય છે, ચેગનું પ્રથમ અંંગ-યમ પ્રાપ્ત થાય છે, ખેદ નામના પ્રથમ આશયદોષને ત્યાગ હેાય છે, અને અદ્વેષ નામના પ્રથમ ગુણ પ્રગટે છે.
અહીં' સ્થિતિ કરતા યાગી પુરુષ ઉત્તમ ચાગમીજોનું ગ્રહણ કરે છે,-જે યાગમીજ માક્ષ–ફળનું મધ્ય-અમેઘ કારણ થઈ પડે છે. મુખ્ય ચાગમીજ આ છે—(1) વીતરાગ પરમાત્માની શુદ્ધ ભક્તિ, (૨) ભાવયેાગી એવા ભાવાચાયૅ રૂપ આત્મારામી સદ્ગુરુની સેવા-ભક્તિ, (૩) સહજ ભવવૈરાગ્ય, (૪) દ્રવ્ય અભિગ્રડનું પાલન, (૫) લેખનાદિ વડે સત્શાસ્ત્રની ભક્તિ, (૬) ચાગબીજ કથાના શ્રવણ પ્રત્યે સ્થિર આશયવાળી માન્યતા, (૭) અને તેના શુદ્ધ ઉપાદેય ભાવ. આ ઉત્તમ યેાગખીજોનું ગ્રહણ ઘણા ભાવમલના ક્ષય થયે છેલ્લા પુદ્ગલાવત્તમાં તથાભવ્યતાના પરિપાકથી પ્રાયે મનુષ્યાને હોય છે. આ છેલ્લા પુદ્ગલાવમાં વત્તતા જીવના મુખ્ય લક્ષણ આ છે-(૧) દુઃખીઆ પ્રત્યે અત્યંત દયા, (૨) ગુણવાન્ પ્રત્યે અદ્વેષ, (૩) સ કાઈની અભેદભાવે ચથેાચિત સેવા. આવા લક્ષણવાળા ભદ્રભૂત્તિ મહાત્મા જીવને સદ્ગુરુ સત્પુરુષના યાગથકી ચગાવચક, ક્રિયાવંચક ને લાવચક પ્રાપ્ત થાય છે. આ અવંચકત્રયને ખાણુની લક્ષ્યક્રિયાની ઉપમા સાંગાપાંગ ખરાખર ઘટે છે. આ બધુ'ય જ્યાં પ્રાપ્ત થાય છે, એવી આ મિત્રાદૃષ્ટિમાં ‘ગુણુસ્થાન' શબ્દના ખરેખરા અથ પ્રમાણે, મુખ્ય એવું પહેલુ' ગુણસ્થાનક વર્તે છે. ૨. તારાષ્ટિના સાર
બીજી તારાષ્ટિમાં દર્શન-મેધપ્રકાશ છાણાના અગ્નિકણુ સમાન હૈાય છે; યાગનુ ખીજું અંગ નિયમ ઉદ્વેગ નામના ખીજાં ચિત્તદોષના ત્યાગ અને જિજ્ઞાસા નામના ખીને ગુણ હોય છે. અત્રે શૌચ, સતાષ, તપ, સ્વાધ્યાય અને ઈશ્વરપ્રાણિધાન એ પાંચ પ્રકારના નિયમ હાય છે, તેનુ સવિસ્તર વર્ણન અહીં કર્યું છે.
તે ઉપરાંત અત્રે આ ગુણસમૂહ પણ હાય છે—(૧) યાગકથાઓ પ્રત્યે પરમ પ્રેમ. (૨) શુદ્ધ સત્યેાગ સાધનારા ચેગીએ પ્રત્યે બહુમાન, તેઓને યથાશક્તિ ઉપચાર. તેથી હિતાય, ક્ષુદ્રઉપદ્રવહાનિ અને શિષ્ટસમ્મતતા. (૩) ભવભય પલાયન. (૪) ઉચિત આચરણુ, અનુચિત અનાચણુ. (૫) અધિક ગુણવંત પ્રત્યે જિજ્ઞાસા. (૬) નિજ ગુણુહીનતાથી પાતા પ્રત્યે ખેદ–ત્રાસ. (૭) ભવવૈરાગ્ય–સ'સારથી છૂટવાની કામના. (૮) સત્પુરુષાની ચિત્ર પ્રવૃત્તિથી આશ્ચયૅ. (૯) ‘શિષ્ટ કહે તે પ્રમાણ' એવી ભાવના, સ્વચ્છંદ ત્યાગ.
૩. અલાદષ્ટિના સાર
આ ત્રીજી અલાદષ્ટિમાં દર્શન દેઢ-કાષ્ઠ અગ્નિકણુ સમાન હેાય છે, અને યાગનું ત્રીજુ` અંગ આસન પ્રાપ્ત થાય છે; અસત્ તૃષ્ણાના અભાવથી સર્વત્ર સુખાસન જ હોય છે, અવરાપૂર્ણાંક સત્ર ગમન હોય છે, અને અપાયપરિહારથી સ્રવ કૃત્ય પ્રણિધાનયુક્ત હાય છે.

Translation AI Generated

## The Essence of Citradrusti, Taradrusti, and Aladrusti (763)

**1. The Essence of Mitradrusti**

In this first 'Mitra' Chegadrusti, the vision-intellect illumination is like the light of a blade of grass in fire; the first limb of the vow, Yama, is attained; the first mental defect, called Khed, is abandoned; and the first virtue, called Advesha, manifests.

Here, the seeker, rather than the stationary person, embraces the superior yogic practices, which become the middle-cause of the fruit of the path. The main yogic practices are: (1) pure devotion to the Vitaraga Supreme Being, (2) service-devotion to the soul-liberated, compassionate, and insightful Sadguru, (3) natural detachment from the world, (4) adherence to the principle of non-possession, (5) devotion to the scriptures through study and contemplation, (6) firm belief in the stories of the path and its seeds, and (7) pure feelings of the path's teachings.

The embrace of these superior yogic practices leads to the destruction of many emotional impurities, and through the ripeness of Tathabhavya, it is often found in humans. The main characteristics of the soul in this final stage are: (1) extreme compassion for the suffering, (2) absence of hatred towards the virtuous, and (3) service to all beings with a sense of oneness. Such virtuous and enlightened souls receive the teachings, actions, and guidance of the Sadguru and the righteous. This trio of teachings is truly comparable to the target-action of a mine.

Where all this is attained, in this Mitradrusti, according to the true meaning of the term 'Gunasthan', the first and foremost Gunasthan is present.

**2. The Essence of Taradrusti**

In the second Taradrusti, the vision-intellect illumination is like the embers of dung; the second limb of the vow, Niyama, is attained; the second mental defect, called Udvega, is abandoned; and the second virtue, called Jijnasa, is present.

Here, there are five types of Niyama: Shaucha, Santapa, Tapa, Swadhyaya, and Ishwarpranidhan. Their detailed description is given here.

Furthermore, this group of virtues is also present: (1) supreme love for the stories of the path, (2) respect for those who practice pure truthfulness, and helping them as much as possible, (3) escape from the fear of rebirth, (4) appropriate conduct, and avoidance of inappropriate conduct, (5) curiosity towards those who are more virtuous, (6) regret and fear towards one's own lack of virtue, (7) detachment from the world and a desire to be free from it, (8) wonder at the virtuous actions of the righteous, (9) the feeling of 'what the righteous say is the truth', and the abandonment of self-will.

**3. The Essence of Aladrusti**

In this third Aladrusti, the vision is like a half-burnt piece of wood; the third limb of the vow, Asana, is attained; due to the absence of false desires, there is a state of comfortable sitting everywhere, there is a complete and uninterrupted flow of breath, and there is a commitment to the practice of non-attachment and non-possession.