Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 814

(૭૩૮)
યોગદષ્ટિસમુચ્ચય સ્વરૂપ લક્ષ્ય ભણી જ હોય, અવંચક–અચૂક જ હોય, આડીઅવળી ન હોય, વંચક-ચૂકનારી ન હોય. આમ આ ક્રિયાવંચક પ્રસ્તુત બાણના દષ્ટાંતમાં બાણની અવંચક ગમનક્રિયા બરાબર છે; કારણ કે જે નિશાન પ્રત્યે બાણને વેગ-અનુસંધાન બરાબર તાકેલ–અવં. ચક હોય, તે નિશાન પ્રત્યેની ગમનક્રિયા પણ બરાબર અચૂક–અવંચક જ હોય. અને જે નિશાન પ્રત્યે બાણને વેગ–અનુસંધાન બરાબર તાકેલ ન હોય, વંચક-ચૂકી જનાર હોય, તે નિશાન પ્રત્યેની ગમનક્રિયા પણ આડીઅવળી–વંચક હેય. તેમ યંગ જે અવંચક હોય, તે ક્રિયા પણ અવંચક હોય; અને યોગ જે વંચક હોય તે ક્રિયા પણ વંચક હોય, આ નિયમ છે.
એટલે પુરુષના સ્વરૂપદર્શનરૂપ-ઓળખાણુરૂપ યોગ પછીની જે કાંઈ વંદનાદિ ક્રિયા છે, તે જ અવંચક હોય છે. તે ઓળખાણ પહેલાંની જે ક્રિયા છે, તે વંચક હોય
છે–સફળથી સૂકાવનારી હોય છે. કારણ કે અનંતકાળથી આ જીવે સત્પુરુષના અનંત ક્રિયા કરવામાં કંઈ મણા રાખી નથી, અનંત પરિશ્રમ ઊઠાવયોગ વિનાની વામાં કાંઈ બાકી રાખી નથી. (જુઓ પૃ. ૧૬૨) અરે ! દ્રવ્ય શ્રમણવંચક કિયા પણાની અનંત ક્રિયા ઉત્તમ રીતે પાળીને આ જીવ પ્રિયકમાં પણ
અનંત વાર ઉપજ્ય હતું. પણ તથારૂપ ભાવ વિના પરમાર્થથી તે બાપડાની આ બધી મહેનત પાણીમાં ગઈ છે ! કારણ કે જીવન આ બધે પ્રયાસ ઉલટી દિશામાં–ઉંધી દિશામાં હતો. ઉંધી દિશામાં લાખો ગાઉ કાપી નાંખે શું વળે? સાચી દિશામાં એક ડગલું પણ વધે તે લક્ષ્યસ્થાન નિકટ આવતું જાય, પણ તેમ તે આ જીવે કર્યું હોતું ને તેથી તે રખડ્યો. આ બધું નિષ્ફળ થયું, તેનું કારણ તેને પુરુષનો યોગ થયે નહિં તે છે. પુરુષને ભેટે તે તેને અનેક વાર થયું હશે, પણ તેણે સપુરુષને તસ્વરૂપે ઓળખ્યા નહિ, એટલે કલ્યાણ થયું નહિં. પુરુષનું સ્વરૂપ ઓળખી તેને જે એક વાર પણ ભાવવંદન-નમસ્કાર કર્યો હોત, તે તેને બેડો કયારને પાર થઈ ગયો હોત! કારણ કે “જિનવરવૃષભ વધમાનને એક પણ નમસ્કાર સંસારસાગરથી નર કે નારીને તારે છે–એ શાસ્ત્રવચનથી એ પ્રતીત થાય છે. એમ એક વાર પણ જે તેણે આગમરીતે વંદના કરી હોત તો સત્ય કારણે કાર્યની સિદ્ધિ તેને પ્રતીત થઈ જાત. (જુઓ પૃ. ૩, “ફુવે નમુad” ઈ.)
આમ તેણે પુરુષને એશે અનંતવાર વંદનાદિ કર્યું હશે-પણ ઓળખ્યા વિના, એટલે જ તેને આ વંદનાદિ ક્રિયા વચક થઈ પડી, સફળથી ચૂકવનારી–વંચનારી થઈ
પડી ! હા, તેથી શુભબંધ થયે-પુણ્યોપાર્જન થયું, પણ સંસાર પરિસ્વરૂપલક્ષ્ય બ્રમણ અટક્યું નહિ; ચતુગતિરૂપ અનેકાંત ફળ મળ્યું, પણ મોક્ષરૂપ વિનાની એકાંત ફળ મળ્યું નહિં! વળી આ સ્વરૂપ લક્ષ્ય વિનાની અનંત ક્રિયા યિા વંચક કરતાં પણ આ જીવ એવી જ ભ્રમણામાં હતું કે હું ધર્મ કરું છું, વેગ
સાધું છું, મેક્ષસાધક ક્રિયા કરું છું. અને એવી બ્રાંત માન્યતાથી તે

Translation AI Generated

(738)
The Yogadristi-samuccaya (the collection of yogic vision) is the form of the goal, it is unwavering and accurate, it is not crooked or deviating, it is not wavering or erring. Thus, in this example of the arrow, the arrow's unwavering movement is accurate; because the arrow is aimed at the target with unwavering speed and pursuit, its movement towards the target is also accurate and unwavering. And if the arrow is not aimed at the target with unwavering speed and pursuit, it is wavering and erring, its movement towards the target is also crooked and wavering. Similarly, if the yoga is unwavering, its action is also unwavering; and if the yoga is wavering, its action is also wavering, this is the rule.

Therefore, after the yoga, which is the form-vision-recognition of the Purusha, any action like veneration, etc., is unwavering. The action that is before that recognition is wavering, it is unsuccessful and drying up. Because this being has not kept any grains in the infinite actions of the Satpurusha from time immemorial, it has not left anything behind in the infinite effort without effort. (See p. 162) Indeed! This being has been born in the world of the beloved countless times, perfectly observing the infinite actions of the Dravya Shramanavachka. But without that feeling, all this effort of the father has gone to waste! Because this life was in the opposite direction, in the wrong direction. What is the use of cutting millions of miles in the wrong direction? Even one step in the right direction brings you closer to the goal, but this being did that, and therefore it wandered. All this failed, the reason is that it did not have the yoga of the Purusha. It may have met the Purusha many times, but it did not recognize the Satpurusha as its own form, so it did not attain welfare. If it had once recognized the form of the Purusha and offered it veneration and prostration, it would have crossed the ocean long ago! Because "one prostration to Jinavaravrushabha Vadhamana saves men and women from the ocean of samsara" - this is evident from the scriptures. If it had once offered veneration according to the scriptures, it would have realized the success of the action due to the true cause. (See p. 3, "Fuve Namuad" etc.)

Thus, it may have offered veneration, etc., to the Purusha countless times, but without recognition, this action of veneration, etc., became wavering, unsuccessful and erring! Yes, it became bound by auspiciousness, it earned merit, but the wandering towards the goal of the world did not stop; it got the many-faceted fruit of the four paths, but it did not get the one-faceted fruit of liberation! Moreover, this being was in the same delusion, even more than the wavering of infinite actions without the form of the goal, that I am doing dharma, I am striving, I am doing actions that lead to liberation. And with such a deluded belief, it...