Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 759

ઉપસંહાર: કુલગી ને પ્રવૃત્તચકગી અધિકારી
(૬૮૩) નથી. પણ તેનું કારણ બીજું જ છે. ગોત્રયાગીએ જ્યારે યોગની અસિદ્ધિને લીધે અત્ર
અનધિકારી છે, ત્યારે નિષ્પન્ન યોગીએ યોગની સિદ્ધિને લીધે સિદ્ધગી પણ અધિકારી છે. આ ગશાસ્ત્રનું પ્રયોજન તે ગસિદ્ધિ માટે છે, અનધિકારી અને તે ગસિદ્ધિ તો આ નિષ્પન્ન-સિદ્ધ યોગીઓને હાંસલ થઈ
ચૂકી છે. તે પછી તેને હવે આનું પ્રયોજન શું હોય? જેણે ગસિદ્ધિ સાક્ષાત પ્રગટ પ્રયોગસિદ્ધ (Practice) કરી બતાવી છે, જેણે સ્વભાવ-ગુંજન યોગ સિદ્ધ કરી શુદ્ધ આત્મા પ્રગટ કર્યો છે, જેણે “સમયસાર ” પ્રગસિદ્ધ કરી બતાવ્યો છે, એવા સિદ્ધયોગીને પછી આવા શબ્દરૂપ શાસ્ત્રનું (Theory ) શું પ્રજન હોય? યોગમાર્ગના પ્રવાસીને આ યોગશાસ્ત્રરૂપ માર્ગદર્શક ભેમીઓ ઉપયોગી થાય, પણ જેણે યોગમાર્ગને પ્રવાસ પૂરો કર્યો છે, તેને હવે આ યોગશાસ્ત્રરૂપ ભમીઆની (Guide) શી જરૂર ? પ્રાસાદ પર ચઢવા માટે આલંબનની જરૂર પડે, પણ પ્રાસાદશિખરે ચઢળ્યા પછી જેમ તેની જરૂર ન પડે, તેમ ગપ્રાસાદ પર ચઢવા માટે હસ્તાવલંબનરૂપ આ યેગશાસ્ત્રની સહાય લેવી પડે, પણ યોગ-પ્રાસાદના શિખરે ચઢી ગયા પછી તેની જરૂર કયાં રહી ? પર્વત પર ચઢવા માટે જેમ લાકડીના ટેકાની જરૂર પડે, પણ પર્વતની ટોચે ચઢી ગયા પછી જેમ તેની કંઈ જરૂર ન રહે; તેમ યેગ-ગિરિ પર ચઢવા માટે આ ગદષ્ટિરૂપ દૃષ્ટિના ટેકાની જરૂર પડે, પણ બધી ગભૂમિકાઓ વટાવી જઈ યોગગિરિના શ્રેગે પહોંચ્યા પછી તેની જરૂર શેની હોય ? કારણ કે ચઢેલાને ચઢવાનું શું? પામેલાને પામવાનું શું? સિદ્ધને સાધવાનું શું? માટે નિષ્પન્ન-સિદ્ધ યોગી પણ આ અપેક્ષાએ આ યોગશાસ્ત્ર-સાધનના અધિકારી છે.
આમ ગોત્રયાગી અગી હોવાથી આ સતશાસ્ત્રને અધિકારી છે, અને નિષ્પન્ન યોગી પરમ યોગી હોવાથી આના અનધિકારી છે. માત્ર મધ્યમ બે પ્રકારના ગી
કલગી ને પ્રવૃત્તચક યોગી-આ ગશાસ્ત્રના અધિકારી છે. કુલગી ને તાત્પર્ય કે–ગ્ય ગભૂમિકાથી દૂર એવા બાધક ભાવમાં વત્તતા પ્રવૃત્તચક જે’ હોવાથી ગાત્ર યોગી અત્ર અગ્ય છે; પરમ યોગ્ય એવી યુગભૂમિકાની
પરાકાષ્ઠારૂપ સિદ્ધ ભાવમાં વર્તાતા હેવાથી નિષ્પન્ન થેગી પણ અત્ર અયોગ્ય છે; અને યથાયોગ્ય એવી યોગભૂમિકારૂપ સાધક ભાવમાં વત્તતા કુલગી અને પ્રવૃત્તચક યેગી અત્ર સુયોગ્ય છે યથાયોગ્ય છે. અને એટલા માટે જ–
અડદિઠ્ઠી એ કહી સંક્ષેપે, યેગશાસ્ત્ર સંકેતેજી; કુલગી ને પ્રવૃત્તચક જે, તેહ તણે હિત હેતેજી.” -શ્રી ચ. દ, સક્ઝા. ૮-૪
એઓનું વિશેષ લક્ષણ કહે છે –

Translation AI Generated

Conclusion: The Kulgi and the Pravrittachka are not the authorities of this scripture (683). But the reason is different. When the GotrYogi is not the authority here due to the non-attainment of Yoga, then the accomplished Yogi is the authority of Siddhi due to the attainment of Yoga. The purpose of this scripture is for that Siddhi, and the non-authority and that Siddhi have already been achieved by these accomplished-Siddha Yogis. After that, what is the purpose of this for them? What is the purpose of this scripture in the form of words (Theory) for the Siddha Yogi who has shown the Siddhi in practice, who has achieved the Yoga of the essence of nature and manifested the pure soul, who has shown the "Samyasaar" in practice? This scripture in the form of a guide is useful for the traveler on the path of Yoga, but what need does the one who has completed the journey on the path of Yoga have for this scripture in the form of a guide? One needs a support to climb the temple, but just as one doesn't need it after climbing to the top of the temple, one needs this scripture in the form of a support to climb the temple of Yoga, but after climbing to the top of the temple of Yoga, where is the need for it? Just as one needs the support of a stick to climb a mountain, but just as one doesn't need it after climbing to the top of the mountain; similarly, one needs the support of this scripture in the form of a vision to climb the mountain of Yoga, but after crossing all the stages and reaching the peak of the mountain of Yoga, what is the need for it? Because what is there for the one who has climbed to climb? What is there for the one who has attained to attain? What is there for the Siddha to achieve? Therefore, the accomplished-Siddha Yogi is also the authority of this scripture in this expectation.

Thus, the GotrYogi is the authority of this scripture because he is the beginner, and the accomplished Yogi is not the authority because he is the supreme Yogi. Only the middle two types of Yogis - the Kulgi and the Pravrittachka - are the authorities of this scripture. The meaning of Kulgi is - the Pravrittachka who is in the obstructive state due to being far from the stage of Yoga is the beginner here; the accomplished Yogi is not suitable here because he is in the state of Siddhi, which is the culmination of the stage of Yoga; and the Kulgi and the Pravrittachka Yogi who are in the state of the stage of Yoga, which is suitable for them, are suitable here. And that is why -

"Adidhitthi has said in brief, the scripture of Yoga is a guide; the Kulgi and the Pravrittachka, it is for their benefit." - Shri Ch. Da. Sakza. 8-4

He tells their special characteristic -