Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 616

(૫૪૦)
યોગદષ્ટિસમુચય પ્રત્યે દોડે છે, પણ તે મિથ્યા જલ તે જાણે હાથતાદ્વી દઈને આવું ને આવું ભાગતું જ જાય છે! કાંઈ હાથમાં આવતું નથી, અને દેડવાના નિષ્ફળ શ્રમથી બિચારા મૃગની તૃષ્ણા છીપવાને બદલે ઉલટી વધતી જાય છે ! તેમ જડ એવા વિષયપદાર્થ અને ચેતન એવા આત્માને સંબંધ થવો અસંભવિત છે, તથાપિ વિપર્યાસરૂપ દષ્ટિવિભ્રમથી (Illusion and Delusion) તે જડપદાર્થમાં આત્મબુદ્ધિના સમારોપથી તે સંબંધ ભાસે છે. તે જ વિષય મૃગજલ છે. એવા તે ઝાંઝવાના પાણીને સાચું માનીને, વિષયતષ્ણાથી આકુલ બનેલે મહમૂઢ જીવરૂ૫ મૃગ તેનું પાન કરવાની દુરાશાથી પૂર વેગે તે પ્રત્યે દેડે છે, તે ઝાંઝવાના પાણીને માટે ખૂબ ઝાંવાં નાંખે છે, પણ મહામાયાવી એવું તે માયાજલ તે લાંબેથી લટક સલામ કરી જાણે જીવની વિડંબના કરતું હોય, એમ દૂર ને દૂર ભાગતું જ જાય છે! અને આ નિષ્ફળ વિષયાનુવાવનથી ભવભ્રમણુજન્ય ખેદને લીધે, પથ સમા વિષયપિપાસુ જીવની તૃષ્ણા શમવાને બદલે ઉલટી અભિવૃદ્ધિ પામે છે, અને તેથી મહા ભવભ્રમણ દુઃખ સહવું પડે છે. - આ વિપર્યાસ જ સર્વ દુઃખનું મૂળ છે. તે જ જીવને ઉંધા પાટા બંધાવે છે, અનાત્મામાં આત્મબુદ્ધિ ઉપજાવે છે, પર વસ્તુમાં બુદ્ધિનો વિશ્વમ કરાવે છે. આ અનાદિ
અવિદ્યારૂપ વિપર્યાસથી ભોગસાધનરૂપ દેહાદિમાં આત્મબુદ્ધિ ઉપજે છે, આપ આપકું દેહાદિથી આત્માને અભિન્ન માની હું દેહાદિરૂપ છું એવી મિયામતિ ભૂલ ગયા !” ઉદ્ભવે છે. એટલે પછી સ્વસ્વરૂપથી ભ્રષ્ટ થયેલ આત્મા ઇંદ્રિયદ્વારથી
પ્રવર્તતે રહી વિષયમાં પડી જાય છે, અને તે વિષયને પામીને પોતે પિતાને તત્ત્વથી જાણતું નથી, પોતે પોતાને ભૂલી જાય છે! શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીએ લાક્ષણિક શૈલીમાં ભાખ્યા પ્રમાણે “આપ આપકું ભૂલ ગયા, ઈનસે કયા અંધેર?” એના જેવી મહાહાસ્યાસ્પદ વાર્તા બને છે !
“હું ડી નિજ રૂપ, રમ્ય પર પુદ્ગલે,
ઝી ઊલટ આણી, વિષય તૃષ્ણાજલે.–શ્રી દેવચંદ્રજી વિચારની ઉત્પત્તિ થયા પછી વદ્ધમાન સ્વામી જેવા મહાત્મા પુરુષે ફરી ફરી વિચાર્યું કે આ જીવનું અનાદિકાળથી ચારે ગતિ વિષે અનંતથી અનંતવાર જન્મવું મરવું થયાં છતાં, હજુ તે જન્મ-મરણાદિ સ્થિતિ ક્ષીણ થતી નથી, તે હવે કેવા પ્રકારે ક્ષીણ કરવાં? અને એવી કઈ ભૂલ આ જીવની રહ્યા કરી છે કે, જે ભૂલનું આટલાં સુધી પરિણમવું થયું છે? આ પ્રકારે ફરી ફરી અત્યંત એકાગ્રપણે સબંધનાં વદ્ધમાન પરિણામે વિચારતાં વિચારતાં જે ભૂલ ભગવાને દીઠી છે તે જિનાગમમાં ઠામ ઠામ કહી છે; કે જે ભૂલ જાણીને તેથી રહિત મુમુક્ષુ જીવ થાય જીવની ભૂલ જોતાં તે અનંત વિશેષ લાગે છે, પણ સર્વ ભૂલની બીજભૂત ભૂલ જે જીવે પ્રથમમાં પ્રથમ વિચારવી ઘટે છે,

Translation AI Generated

(540)
It runs towards the collection of yogic vision, but it knows that it is false water, giving a hand-clap and running away like this! Nothing comes into the hand, and the thirst of the poor deer, instead of being quenched by the futile labor of running, increases instead! Just as it is impossible for the inert object and the conscious soul to be related, yet due to the delusion of the wrong vision (Illusion and Delusion), it appears to be related due to the inclusion of the self-consciousness in the inert object. That same object is a mirage. Believing that such illusory water is real, the foolish living being, the deer, tormented by the thirst for objects, runs towards it with full speed, it throws a lot of dust for that illusory water, but that illusory water, which is very illusory, seems to be mocking the life, as if it is saluting from afar, it keeps running away! And due to this futile pursuit of objects, due to the sorrow arising from the cycle of births and deaths, the thirst of the living being, which is like a path, instead of being quenched, increases instead, and therefore one has to bear the great suffering of the cycle of births and deaths. - This wrong vision is the root of all suffering. It binds the living being in the wrong way, creates self-consciousness in the non-self, and makes the mind believe in the external object. This wrong vision, which is beginningless and in the form of ignorance, creates self-consciousness in the body and other things, which are the means of enjoyment, and the living being forgets its true nature and thinks, "I am the body and other things." Then the soul, corrupted from its true form, remains active through the senses, falls into the object, and having obtained that object, it does not know the truth of itself, it forgets itself! As Shrimad Rajchandraji said in his characteristic style, "You have forgotten yourself, in what darkness are you?" Such a ridiculous story is created!
"I am not my own form, I am attracted to the pleasant object,
I have turned upside down, with the water of the thirst for objects." - After the origin of the thought of Shri Devchandraji, great men like Vaddhamana Swami thought again and again that this living being has been born and died countless times in the four states of existence since time immemorial, yet its state of birth and death, etc., does not diminish, how can it be diminished now? And what kind of mistake does this living being continue to make, which has resulted in this much? In this way, thinking again and again with utmost concentration, the mistake that the Lord saw as a result of the relationship, has been said in the Jinaagama again and again; that by knowing that mistake, the living being becomes a seeker of liberation, free from that mistake. The mistake of the living being seems to be infinite, but the fundamental mistake of all mistakes, which the living being should first consider, is...