Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 545

સ્થિરાદષ્ટિ નવતત્વ વિવેકથી ભેદજ્ઞાન
(૪૬૯) અને તેના અંગભૂત પુણ્ય-પાપ હેય છે-ત્યાગ કરવા યોગ્ય છે. (પ-૬) હેય એવા અજીવ
તત્વને ઉપાદાનહેતુ આસવ છે, અને તેને આદાનરૂપ-ગ્રહણરૂપ બંધ નવતત્વ વિવેકથી છે, એટલે એ બને ય હેય-ત્યજવા યોગ્ય છે. (૭-૮-૯) સંવર અને ભેદજ્ઞાન નિર્જરા એ હેય એવા અજીવ તત્ત્વના હાનના-ક્ષીણપણાના હેતુ છે,
અને તે હેયના પ્રહાણરૂપ-આત્યંતિક ક્ષીણતારૂપ જીવને મોક્ષ છે, એટલે આ ત્રણેય તત્વ ઉપાદેય છે.આ હે પાદેય વિવેક સમ્યગદષ્ટિ પુરુષ કરે છે (જુઓ - શ્રી અમૃતચંદ્રાચાર્યજીકૃત તત્વાર્થસાર). આમ ભૂતાર્થથી–પરમાર્થથી દેહાદિ સમસ્ત પર વસ્તુથી ભિન્ન એવી પ્રત્યગ જ્યોતિ પ્રકાશે છે કે જે “અનેક વર્ણમાળામાં સુવર્ણ સૂત્રની જેમ નવતત્વગત છતાં એકત્વ છોડતી નથી !” આ ભિન્ન જ્યોતિરૂપ શુદ્ધ આત્માનું ભેદજ્ઞાન ઉપજવું, અનુભૂતિ થવી, આત્મખ્યાતિ પ્રગટવી તે સમ્યગદર્શન છે, સમ્યક્ત્વ અથવા સમતિ છે. (જુઓ પૃ. ૪૦)
"उदयति न नयश्रीरस्तमेति प्रमाणं, क्वचिदपि च न विद्मो याति निक्षेपचक्र । किमपरमभिध्मो धाम्नि सर्वकषेऽस्मिन्ननुभवमुपयाते भाति न द्वैतमेव ॥"
–શ્રી અમૃતચંદ્રાચાર્યજીત શ્રી સમયસારકલશ નય નિક્ષેપે રે જેહ ન જાણિયે, નવિ જિહાં પ્રસરે પ્રમાણ શુદ્ધ સ્વરૂપે તે બ્રહ્મ દાખવે, કેવળ અનુભવ ભાણ...વીર જિનેશ્વર પરમેશ્વર જયે. અલખ અગોચર અનુપમ અર્થને, કેણું કહી જાણે રે ભેદ? સહજ વિશુદ્ધ રે અનુભવ વયણ જે, શાસ્ત્ર તે સઘળો રે ખેદ વીર.”—શ્રી આનંદઘનજી
આવા આત્માનુભવરૂપ સમ્યગ્દર્શનના બીજા બાહ્ય લિંગ-પ્રગટ ચિહ્નો પણ છે; અને તે પ્રશમ, સંવેગ, નિર્વેદ, અનુકંપા ને આસ્તિક્ય એ પાંચ છે (જુઓ–પૃ. ૪૧-૪૨). આ
પ્રશમાદિ ગુણ પણ બહિર્ દષ્ટિથી સમ્યગદર્શનના લક્ષણ છે; આત્માપ્રશમાદિ નુભૂતિ અથવા સમ્યક્ત્વ સાથે જે તે હોય તો તે ગુણ છે, નહિં તે બાહ્ય લક્ષણ ગુણભાસ છે. અર્થાત્ આત્માનુભૂતિ ન હોય તે પ્રશમાદિ સમ્યગ
| દર્શનના લક્ષણ નથી. તેનું સંક્ષેપ સ્વરૂપ આ પ્રકારે : (૧) પ્રશમવિષય કષાયમાં શિથિલ મન તે, અર્થાત્ વિષયકષાયનું ઉપશાંતપણું તે પ્રશમ છે. અથવા કૃતાપરાધી જીવો પ્રત્યે તેને બાધા ઉપજાવવાની બુદ્ધિ ન થવી, ક્રોધનું ઉપશમન કરી ક્ષમા ધરવી તે પ્રશમ છે.
(૨) સંવેગ-(ક) આત્મધર્મમાં અને ધમફલમાં પરમ ઉત્સાહ, (૧) સાધમિકમાં અનુરાગ, (૪) પરમેષ્ઠીઓ પ્રત્યે પ્રીતિ, તે સંવેગ છે. જેમકે–() સમ્યક્ત્વમાત્ર આત્મા એ જ ધર્મ છે, અથવા શુદ્ધ આત્માનો અનુભવ તે જ ધર્મ છે, અને તેનું ફળ

Translation AI Generated

**Knowledge of Differentiation through Steadfast Vision and Nine Tattvas**

(469) And the karmic actions of merit and demerit, which are parts of it, are to be abandoned, they are worthy of renunciation. (P-6) The non-living being, which is worthy of renunciation, is the cause of the inflow of passions, and it is the cause of bondage, which is the grasping and acceptance of the nine tattvas, through the knowledge of differentiation, therefore, both are worthy of renunciation. (7-8-9) Restraint and knowledge of differentiation, which are the means of purification, are the cause of the destruction and weakening of the non-living being, which is worthy of renunciation, and the ultimate destruction and weakening of the non-living being, which is worthy of renunciation, is liberation for the soul, therefore, these three tattvas are to be adopted. This adoption of knowledge of differentiation makes a person with right vision. (See - Shri Amritchandracharya's Tattvarthasar). Thus, from the true meaning, from the ultimate meaning, from the body and all other things, the inherent light shines forth, which, "like the golden thread in a garland of many colors, does not abandon its oneness, even though it is made up of nine tattvas!" To experience the knowledge of differentiation of this pure soul, which is the distinct light, to experience it, to manifest the knowledge of the self, is right vision, rightness, or samyaktva. (See p. 40)
"The glory of righteousness does not rise, nor does it set, its measure is not known anywhere, nor does it go into the cycle of deposits. What else can be said about this all-pervading abode, when the experience is attained, duality does not appear."
- Shri Amritchandracharya's Shri Samayasar Kalash Nay Nikshepe Re Jeh Na Jaaniye, Navi Jihan Prasare Praman Shudd Swaroope Te Brahma Dakhave, Keval Anubhav Bhan...Veer Jineshwar Parmeshwar Jaye. Alak Agochar Anupam Arthane, Kenun Kahi Jaane Re Bhed? Sahaja Vishuddha Re Anubhav Vayan Je, Shastra Te Sagalo Re Khed Veer. - Shri Anandghanji
There are also other external signs of right vision, which are the manifestation of this experience of the soul; and they are five: tranquility, enthusiasm, detachment, compassion, and faith. (See - p. 41-42). These qualities of tranquility, etc., are also signs of right vision from an external perspective; if they are present along with the experience of the soul, tranquility, etc., or rightness, then they are qualities, otherwise they are external signs, the appearance of qualities. In other words, tranquility, etc., are not signs of right vision if there is no experience of the soul. Its concise form is as follows: (1) Tranquility is the mind's relaxation in the passions, that is, the calming of the passions. Or, it is the absence of the desire to punish those who have committed offenses, it is the calming of anger and the practice of forgiveness.
(2) Enthusiasm - (a) Extreme enthusiasm in the dharma of the soul and in the fruits of dharma, (b) affection for the righteous, (c) love for the supreme beings, is enthusiasm. For example - (a) The soul itself is the only dharma, or the experience of the pure soul is the only dharma, and its fruit