Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 467

દીપ્રાદષ્ટિ : અસમેહ કમ નુ' ફલ શીઘ્ર મેાક્ષ
(૩૯૧)
આવા શીધ્ર મેાક્ષફલ આપનારા અસમાહ કર્યાં કાને હેય છે? તે માટે અત્ર કહ્યું કે–‘ભવાતીત અગામીઓને,' એટલે સ'સારથી અતીત–પર એવા અ` પ્રત્યે ગમન કરનારાઓને, સમ્યક્ પર તત્ત્વને જાણનારા પર તત્ત્વવેદીએને આ અસમાહ કર્મી હોય છે એમ તાત્પય છે. જેને આ પર તત્ત્વની ગમ–સમજણ પડે છે, તેએ જ આ પર તત્ત્વ પ્રત્યે ગમન કરનારા હાય છે.
આમ અનુક્રમે બુદ્ધિક્રિયાનુ ફૂલ સ'સાર છે, જ્ઞાનક્રિયાનુ કૂલ મુક્તિના અંગરૂપ છેપરપરાએ મુક્તિ છે, અને અસમાહ ક્રિયાનુ લ શીઘ્ર અવિલ'ખપણે માક્ષ છે, અનંતર મુક્તિ છે.
“ બુદ્ધિક્રિયા ભવલ દીએજી, જ્ઞાનક્રિયા શિવઅંગ; અસંમેાહ કિક્રિયા દ્વીએજી, શીઘ્ર મુગતિલ ચ’ગ. મન૦
ત્રિવિધ મેધના સાર સ ંક્ષેપ
આશયના—અભિપ્રાયના ભેદે કરીને લમાં ભેદ પડે છે. અને આશયના ભેદ રાગાદિની તરતમતાથી, તેમજ બુદ્ધિ-જ્ઞાન-અસ મેહરૂપ મેધના કારણભેદથી પડે છે. મેષ ત્રણ પ્રકારનેા હેાય છે-બુદ્ધિરૂપ, જ્ઞાનરૂપ અને અસમાહરૂપ. આ મેધના ભેદથી સ જીવાના સર્વકર્માના પ્રકારમાં ભેદ પડે છે. (૧) ઇંદ્રિયના આલંબને ઉપજતા એધ તે બુદ્ધિ' કહેવાય છે (૨) શ્રુતના-શાસ્ત્રના આધારે ઉપજતા મેધ તે ‘જ્ઞાન' કહેવાય છે. (૩) અને સદનુષ્ઠાનયુક્ત જ્ઞાન તે ‘અસમાહ' રૂપ બેષ કહેવાય છે; તે બેષ જ સર્વાંત્કૃષ્ટ હાઇ ‘ધરાજ' કહેવાય છે. જેમકેયાત્રાળુને દેખી તીથે જવાની બુદ્ધિ થાય, તે બુદ્ધિ છે; તીર્થયાત્રાની વિધિનું વિજ્ઞાન, તે જ્ઞાન છે; અને તી યાત્રાની વિધિના વિજ્ઞાન પ્રમાણે તીર્થંગમન- તીથ ક્રસણ તે અસમાહુ છે. ‘આ રત્ન છે' એવું રત્નનુ સામાન્ય જાણપણું તે બુદ્ધિનું ઉદાહરણ છે; આગમ આધારે આ રત્નનું આ સ્વરૂપ છે એમ જાણવું તે જ્ઞાનનું ઉદાહરણ છે; અને તે જ્ઞાનગર્ભિતપણે જ્ઞાનથી તે રત્નનું સ્વરૂપ એળખી તે રત્નની પ્રાપ્તિ આદિ થવી તે અસમાહનુ' સમ્યક્ સાધક ઉદાહરણ છે. ક્રિયામાં આદર, પ્રીતિ, અવિઘ્ન, સ'પત્તિપ્રાપ્તિ, જિજ્ઞાસા, અને તનસેવા તન અનુગ્રહ,—એ સદનુષ્ઠાનના લક્ષણુ છે.
.
-શ્રી ચેા. ૬. સ. ૪-૧૮
તેમાં (૧) પ્રાણીઓના સામાન્યપણે સર્વેધ બુદ્ધિપૂર્વðક કર્માં- ઇંદ્રિયજન્ય ખાધવાળા કર્યાં તે વિપાકવિરસ હાઇ તેનુ' ફલ પરિણામ સ`સાર છે. (૨) કુલયેાગીએના સર્વ કર્માં જ્ઞાનપૂર્વક એટલે કે શ્રુત-શાસ્રને અનુસરનારા હૈાય છે, અને શાસ્ત્રનું સામર્થ્ય અમૃત જેવુ છે, તેથી ઉત્તરાત્તર ઉત્તમ પરંપરા સાંપડે છે. માટે શાસ્ત્રાનુગામી એવા કુલયેાગીના કમ' મુક્તિના અંગરૂપ છે, પરંપરાએ મુક્તિના કારણરૂપ થઇ પડે છે. (૩) અને સ’સારાતીત

Translation AI Generated

## Deepradrushti: The fruit of Asamaah Karma is swift liberation (391)

Such swift liberation-yielding Asamaah Karmas, who possess them? For that, it is said here: "Those who are beyond the cycle of birth and death," meaning those who are moving towards the transcendent, those who know the true principles, those who are true knowers of the principles, they are the ones who possess Asamaah Karma. Those who understand the true principles, they are the ones who move towards the true principles.

Thus, in sequence, the fruit of Buddhi Kriya is the cycle of birth and death, the fruit of Jnana Kriya is liberation in the form of limbs, liberation in succession, and the fruit of Asamaah Kriya is swift, uninterrupted liberation, liberation in the immediate future.

"Buddhi Kriya leads to the cycle of birth and death, Jnana Kriya is the limb of liberation; Asamaah Kriya leads to swift liberation." (Mano 20)

## Summary of the Three Types of Medha

There is a difference in the length of time due to the difference in intention and opinion. And the difference in intention arises from the intensity of attachment, aversion, etc., as well as from the difference in the cause of the three types of Medha: Buddhi, Jnana, and Asamaah. There are three types of Medha: Buddhi, Jnana, and Asamaah. Due to the difference in these Medhas, there is a difference in the types of all the Karmas of the Jiva. (1) The Medha that arises from the object of the senses is called 'Buddhi'. (2) The Medha that arises from the scriptures is called 'Jnana'. (3) And the knowledge that is accompanied by righteous conduct is called 'Asamaah' Medha; that Medha is the most excellent, it is called 'Dharaj'. For example, when a traveler sees a pilgrimage site, the desire to go there is Buddhi; the knowledge of the rituals of pilgrimage is Jnana; and performing the pilgrimage according to the knowledge of the rituals is Asamaah. The general knowledge of a gem, "This is a gem," is an example of Buddhi; knowing the form of this gem based on the scriptures is an example of Jnana; and knowing the form of the gem with that knowledge, acquiring the gem, etc., is an example of Asamaah, the righteous means. Respect, affection, absence of obstacles, acquisition of wealth, curiosity, and service to the body, these are the characteristics of righteous conduct.

- Shri Cho. 6. S. 4-18

In that, (1) the Karmas of all beings in general, those that are done with Buddhi, those that are caused by the senses, are called Vipaak Viruddh, their fruit, their result, is the cycle of birth and death. (2) The Karmas of all Kula Yogis are done with Jnana, meaning they follow the scriptures, and the power of the scriptures is like nectar, therefore, they get a higher and higher tradition. Therefore, the Karmas of Kula Yogis who follow the scriptures are in the form of limbs of liberation, they become the cause of liberation in succession. (3) And those who are beyond the cycle of birth and death...