Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 333

દીપ્રાષ્ટિ અવેઘ સવૈદ્ય પદ પ્રબલઃ વેધ સંઘ અતાત્વિક (267) બીજું-ઉલટું એવું જે વેદ્યસંવેદ્ય પદ તે અત્રે તાત્વિક હોતું નથી, પરંતુ પક્ષીની છાયા પ્રત્યે જલચરની પ્રવૃત્તિ જેવું મિથ્યા-અતાત્વિક હોય છે. જેમ આકાશમાં પંખી ઉડતું હોય, તેને પડછાયે પાણીમાં પડે, અને તે પડછાયાને પંખી જાણ કઈ જલચર તેને પકડવાની ચેષ્ટા કરે–તેની પાછળ દોડે, પણ તેના હાથમાં કાંઈ આવતું નહિ હેવાથી તે ચેષ્ટા જેમ નિષ્ફળ-મિથ્યા જાય; તેમ આ વે. સં. પદ ચાર દષ્ટિએમાં પણ વેદસંવેદ્ય પદ તે જલચરની પડછાયા પાછળ પડછાયારૂપ દેડવારૂપ ખાટી નિષ્ફળ પ્રવૃતિ જેવું હોઈ, યથાર્થ, તાત્વિક ( Real, Genuine) હેતું નથી, મિથ્યા પડછાયારૂપ (shadow-like) હોય છે, માત્ર તદાભાસરૂપ હોય છે. કારણ કે હજુ સુધી અત્ર ગ્રંથિભેદ થયે નથી, એટલે તાત્વિક વેદ્યસંવેદ્યપદની પ્રાપ્તિ હોતી નથી, પણ અતાત્વિક એવું વેદ્યસંવેદ્યપદ અત્રે આ મિત્રાદિ પહેલી ચાર દૃષ્ટિમાં હોય છે, અને તે પણ છેલા યથાપ્રવૃત્તકરણવડે કરીને જ સાંપડે છે, એમ આચાર્ય ભગવંતેનું કથન છે, કારણ કે કર્મવિવરરૂપ પિલિયે દ્વારપાલ જ્યારે પોળ અર્થાત્ તત્તમંદિરનું મુખદ્વાર ઉઘાડે ત્યારે જ ખરેખરૂં તત્ત્વદર્શન થાય છે. ભવ અનંતમાં દર્શન દીઠું, પ્રભુ એહવા દેખાડેજી; વિકટ ગ્રંથ જે પળ પિળિયે, કર્મવિવર ઉઘાડેછે......... સેવ ભવિયાં વિમલ જિસેસર.”—શ્રી યશોવિજયજી. આ યથાપ્રવૃત્તકરણ આદિનું સ્વરૂપ આગળ પહેલી દષ્ટિના વર્ણનમાં કહેવાઈ ચૂકયું છે. જીવને ભાવમલ જ્યારે ઘણા ક્ષીણ થાય છે, ત્યારે છેલ્લા પુદ્ગલાવર્તામાં વત્તતા જીવને આ છેલ્લું યથાપ્રવૃત્તકરણ-આત્મપરિણામવિશેષ સાંપડે છે. યથાપ્રવૃત્ત તેથી કરીને અપૂર્વ આત્મવિયનો ઉલ્લાસ થઈ “અપૂર્વકરણ થાય છે. કરણાદિ અને તે પછી સમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિ કરાવ્યા વિના રહે જ નહિં-નિવતે જ નહિ, એવું “અનિવૃત્તિકરણ” હોય છે. તેમાં જવ ગ્રંથિ સુધી આવે ત્યાંસુધી યથાપ્રવૃત્તકરણ, ગ્રંથિભેદ કરતાં અપૂર્વકરણ, અને ગ્રંથિભેદ કરી છવ સમ્યફવાભિમુખ થાય ત્યારે અનિવૃત્તકરણ હોય છે. આમાં આ ચરમ યથાપ્રવૃત્તકરણ પહેલી ચાર દષ્ટિએમાં સાંપડે છે. પણ સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ તે પાંચમી દષ્ટિથી જ હોય છે, ત્યાર પહેલાની ચાર દૃષ્ટિ સુધી તે મિથ્યાત્વ જ હોય છે. (જુઓ પૃ. 46, 170 ) આમ પહેલી ચાર દષ્ટિઓમાં મિથ્યાત્વને સભાવ હોવાથી " અવેદ્યસંવેદ્ય પદ? ઉલબણ-ઉત્કટ પ્રકારનું હોય છે, બહુ બળવાન હોય છે, જેથી દશનામહને લીધે જીવની મેહદશા હજુ હોય છે. અને અત્રે વેદ્યસંવેદ્યપદ જે હોય છે તે સ્થલ બાધ તાત્ત્વિક-વાસ્તવિક હેતું નથી, પણ તદાભાસરૂપ–પડછાયારૂપ અતાત્વિક

Translation AI Generated

**Deepraashti Avegha Savaidya Pad Prabhal: Vedha Sangh Atatvik (267)**

The second - the opposite, that which is Vedya-Sanvedya Pad, is not Tatvik here, but is Mithya-Atatvik, like the activity of an aquatic creature towards the shadow of a bird. Just as a bird flies in the sky, its shadow falls in the water, and some aquatic creature, mistaking the shadow for the bird, tries to catch it - runs after it, but since nothing comes into its hands, its effort goes in vain - Mithya; similarly, this Vedya-Sanvedya Pad, even in the four Dristi, is like the aquatic creature's futile activity after the shadow, like a shadow-like, frog-like, futile activity, it is not the real, Tatvik (Real, Genuine) purpose, it is Mithya shadow-like (shadow-like), it is only a semblance. Because the Granthibhed has not yet happened here, so the attainment of Tatvik Vedya-Sanvedya Pad does not happen, but Atatvik Vedya-Sanvedya Pad is here in these four Dristi of Mitraadi, and that too is obtained only by the last Yathapravrittakaran, as Acharya Bhagwan has said, because when the Karmavivararoop Piliye Dwarapaal opens the Pool, that is, the entrance of the Tattamndir, then only the true Tatvadarshan happens. "Bhav Anantma Darshan Dithu, Prabhu Ehva Dekhaadeji; Vikat Granth Je Pal Piliye, Karmavivar Ughaadechhe......... Sev Bhaviyaan Vimala Jisesar" - Shri Yashovijayji. This form of Yathapravrittakaran etc. has been mentioned earlier in the description of the first Dristi. When the Bhavmal of the Jiva becomes very weak, then this last Yathapravrittakaran - Atmaparinamvishesh is obtained by the Jiva residing in the last Pudgalavarta. Due to Yathapravritta, an unprecedented joy of Atmaviya arises, "Apoovarakaran happens. Karanaadi and after that, Samyaktva cannot be obtained without it - it cannot be avoided, it is "Anivrittikaran". In it, until the Jiva reaches the Granthi, there is Yathapravrittakaran, before Granthibhed, there is Apoovarakaran, and when Granthibhed is done and the Jiva becomes inclined towards Samyaktva, there is Anivrittikaran. This ultimate Yathapravrittakaran is obtained in the first four Dristi. But the attainment of Samyaktva happens only from the fifth Dristi, until the first four Dristi, it is only Mithyatva. (See page 46, 170) Thus, in the first four Dristi, Mithyatva is the nature, so "Avedya-Sanvedya Pad" is of the Ulban-Utkat type, very strong, so the Jiva's Mehdasha still exists due to Dasanamaha. And the Vedya-Sanvedya Pad that is here is not the Tatvik-Vastavik purpose of the Sthal Badha, but it is a semblance - a shadow-like Atatvik.