Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 30

૨૯
લેકપ્રવાહમાં તણાતા અને સંસારને અભિનંદનારા ભવાભિનંદી પ્રાકૃત જનેનું જે લૌકિક પદાર્થ સંબંધી લૌકિક દૃષ્ટિએ ઓઘદર્શન-સામાન્ય દર્શન તે ઓઘદષ્ટિ (Vision of a layman) છે; અને ભવવિરક્ત મુમુક્ષુ સમ્યગદષ્ટિ ગીપુરુષનું જે અલૌકિક પદાર્થ સંબંધી અલૌકિક દિવ્ય દર્શન તે ગદષ્ટિ (Vision of Yogi) છે.
ઘદૃષ્ટિની દનપદ્ધતિ લૌકિક રીતિની, વ્યાવહારિક, પ્રવાહપતિત, ગતાનુગતિક ગાડરીઆ પ્રવાહ જેવી ને ભવમાનુજારિણી હોય છે; ગદષ્ટિની દર્શનપદ્ધતિ અલૌકિક, પારમાર્થિક, મોક્ષમાર્ગનુસારિણી ને તવંગ્રહિણી હોય છે. ક્ષયે પશમની વિચિત્રતાને કારણે દર્શનભેદ થાય છે, તે બાબત એઘદષ્ટિ મિથ્યાષ્ટિ જને પરસ્પર વિવાદ કરે, પણ યોગદષ્ટિસંપન્ન સમ્યગદષ્ટિ ગીપુરુષ તે વિવાદ કરતા જ નથી, આ દર્શનભેદ તે મહાનુભાના મનમાં વસતા જ નથી, પ્રાકૃત જનની જેમ તેઓ મત-દર્શનના આગ્રહમાં તણાઈ જતા નથી. તે સમ્યગુષ્ટિ મહાજને તે એક યુગમાગને જ દેખે છે, યોગદર્શનને જ-આત્મદર્શનને જ દેખે છે. એક જ આત્મતત્ત્વના મૂળમાં આ સર્વ દર્શને વ્યાપ્ત છે, માત્ર “દૃષ્ટિ” જ ભેદ છે, એમ તેઓ ખરા અંતઃકરણથી માને છે. તેઓ ષદર્શનને જિનદર્શનના અંગરૂપ અથવા શુદ્ધ આત્મદર્શનના અંગરૂપ જાણે છે, એટલે તેના ખંડનમંડનની કડાકટમાં ઉતરતા નથી, ઉલટા તે છએ દશનને આત્મબંધુરૂપ જાણું સમ્યગદષ્ટિથી આરાધે છે. કારણ કે તેઓને નાની–અપેક્ષાવિશેષની યથાર્થ મર્યાદાનું ભાન હોય છે, યથાયોગ્ય નયવિભાગ તેઓ કરી જાણે છે, એટલે આ પરમ ઉદાર અનેકાંત દષ્ટિવાળા નિષ્પક્ષપાત નિરાગ્રહી સમ્યગ્દષ્ટિ પુરુષને તે તે દર્શનની મધ્યસ્થ પરીક્ષા કરતાં તે તે દશને એક જિનદર્શન અથવા શુદ્ધ, આત્મદર્શનરૂપ પુરુષના અંગરૂપ જ ભાસે છે.
ભિન્ન ભિન્ન મત દેખિયે, ભેદ દૃષ્ટિને એવું; એક તત્ત્વના મૂળમાં, વ્યાપ્યા માનો તેહ” જે ગાયો તે સઘળે એક, સકળ દશને એ જ વિવેક;
સમજાવ્યાની રેલી કરી, યદુવાદ સમજણ પણ ખરી.”– શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી. “ષડૂ દરિશણ જિન અગ લીજે, ન્યાસ વર્ડગ જે સાધે રે;
નમિ જિનવરના ચરણ ઉપાસક, પ દરિશન આરાધે રે.”—શ્રી આનંદઘનજી
તેમજ શુદ્ધ બોધવંત, નિરાગ્રહી, મત્રી આદિ ભાવનાથી ભાવિતાત્મા અને પરમ ગભીર ઉદાર આશયવાળા આ સમ્યગદષ્ટિ સંતજનની પ્રવૃત્તિ પણ પરાર્થે હોય છે, એટલે આ અવધૂત “નિષ્પક્ષ વિરલાઓ” સર્વ દશનને નય-સદંશ રહે છે, અને આપ સ્વભાવમાં સદા મગ્ન રહે છે, અને કેને કલ્યાણકારી એ “સંજીવનીચાર ન્યાય' ને ચારો ચરાવી સન્માર્ગે ઉતારવાનો નિર્મળ પુરુષાર્થ સેવે છે. પિતાને

Translation AI Generated

29
The worldly vision of the worldly objects, which is the common vision of the layman, who is carried away by the flow of the world and who welcomes the world, is called **Oghdristi** (Vision of a layman); and the divine vision of the non-worldly objects, which is the divine vision of the liberated soul, the **Mumukṣu** with **Samyagdṛṣṭi**, is called **Gadṛṣṭi** (Vision of Yogi).

The method of **Oghdṛṣṭi** is worldly, practical, flowing, following the past, like the flow of a herd of cattle, and is according to the world; the method of **Gadṛṣṭi** is non-worldly, transcendental, according to the path of liberation, and is knowledge-seeking. Due to the peculiarity of the destruction of the **Kṣaya**, there is a difference in vision, which the **Oghdṛṣṭi** and the **Mithyāṣṭi** people argue about, but the **Samyagdṛṣṭi** **Gīpuruṣa** with **Yogadṛṣṭi** does not argue about it, this difference in vision does not reside in the minds of the great souls, they do not get carried away by the insistence of opinions and visions like the ordinary people. They see only one path of liberation, only **Yogadṛṣṭi**, only **Ātmadṛṣṭi**. All these visions are encompassed in the root of the one **Ātmatattva**, only the "**Dṛṣṭi**" is different, they believe this with a true heart. They know the six visions as parts of **Jīnādṛṣṭi** or as parts of pure **Ātmadṛṣṭi**, so they do not get involved in the debate of refutation and affirmation, on the contrary, they worship the six visions as relatives of the soul with **Samyagdṛṣṭi**. Because they are aware of the true limits of small expectations, they know how to divide the **Naya** appropriately, so these impartial, non-violent **Samyagdṛṣṭi** men with the ultimate liberal and **anekānta** vision, do not examine these visions in the middle, they see these visions as one **Jīnādṛṣṭi** or as parts of pure, **Ātmadṛṣṭi** man.

"Different opinions are seen, different visions are seen; in the root of one principle, all are encompassed, believe that." - **Śrīmad Rājacandrajī**. "The six visions are like the limbs of the **Jīn**, the **Naya** is the means with which they are connected; the devotees of the **Nami Jīnavara** worship the six visions." - **Śrī Ānandghanajī**

Similarly, the activities of these **Samyagdṛṣṭi** saints, who are pure, wise, non-violent, compassionate, etc., and who are inspired by compassion and have a very deep and liberal intention, are also for the sake of others, so these **Avadhūta** "impartial, rare ones" remain neutral to all visions, and remain absorbed in their own nature, and serve the pure purpose of guiding all beings to the right path with the "**Sanjīvanīcāra Nyāya**" which is beneficial to all. Father to...