Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 283

બલાદષ્ટિઃ ઝાંઝવાનાં જલ, અવરાપૂર્વક સવ ગમનાદિ કલ્ય
(૨૧૭) ઉછળીને તે મૃગજળ જેવા વિષયગ્રામમાં મોટું નાંખે છે! પણ તે ઝાંઝવાના પાણીથી તેની તરસ છીપતી નથી, છતાં તે તેની પાછળ દોડ્યા જ કરે છે.
જેવી રીતે કોઢિયા માણસને પિતાના ગળેલા હાથ વડે અન્ન ખાવામાં સંકેચ થતું નથી, તેવી રીતે વિષયને જેને કંટાળો આવવા છતાં વિષયોનો જેને કંટાળો આવતે નથી અને કર્મફળ વિષે નિરિચ્છ થતો નથી. ગધેડે ગધેડીની પાછળ લાગતાં તે ગધેડી લાતે ઉછાળીને તેનું નાક ફેડી નાંખે છે, તોય તે તે તેની પાછળ નકટ થઈને ચાલ્યો જ જાય છે. તે પ્રમાણે જે વિષ માટે બળતા અગ્નિની જવાળામાં કૂદતાં પણ આગળ પાછળ જેતે નથી અને પિતાના વ્યસનને દૂષણ નહિ પણ ભૂષણ માને છે ! જેમ મૃગજળની લાલસાથી દડતાં દોડતાં મૃગની છાતી તૂટી જાય, તે પણ તેની ઉત્કંઠા ઓછી ન થતાં સ્વામી વધતી જ જાય છે! પરંતુ એ મૃગજળને તે મિથ્યા માનતું નથી ”
-શ્રી જ્ઞાનેશ્વરી ગીતા આમ આ તૃષ્ણાથી આ જીવ અત્યંત અત્યંત વ્યાકુલ થઈ રહ્યો હતો. જેમ જેમ તે તૃષ્ણાને તૃપ્ત કરવા પ્રયાસ કરતું હતું, તેમ તેમ તે તૃષ્ણ બળવત્તર બનતી જતી હતી.
અગ્નિમાં ઇંધન નાંખતાં તે જેમ પ્રજ્વલતે જાય, તેમ વિષયરૂપ આહુવિષયથીતૃષ્ણ- તિથી આ તૃષ્ણા અગ્નિ ઉલટો પ્રજવલિત થઈ જીવને પરિતાપ પમાડયા વૃદ્ધિ કરતે હતે. ગમે તેટલા પાણીના પૂરથી સમુદ્ર પૂરાય નહિ, તેમ ગમે
તેટલી વિષય નદીઓના પૂરથી આ તૃષ્ણસમુદ્રને ખાડે પૂરાતે હોતે. સાગર જેટલા દેવકાદિના મહાસુખ આ જીવે અનંતવાર ભેગવ્યા, છતાં જે તૃષ્ણ સમાઈ નહિં, તે ગાગર જેટલા મનુષ્યના તુચ્છ ભોગેથી શી રીતે શમાવાની હતી? પણ ગઈ તે ગઈ! હવે તે આ મુમુક્ષુ જીવ જાગે છે, ને તેને વૈરાગ્યને દૃઢ રંગ લાગ્યો છે. એટલે તે તેવા અસત્ તૃષ્ણરૂપ મૃગજળ પાછળ દોડતું નથી, ને નકામે દુઃખી થતું નથી. તેને આત્મા પૂર્વે જે પર-રસીઓ થઈ, પર તૃષ્ણાથી તૃપ્ત થતું હતું, તે હવે સ્વ-રસીઓ બની સ્વાત્મામાં સંતોષથી તૃપ્ત થાય છે, બુદ્ધિના-સુમતિના સેવનથી સમતારસ અનુભવે છે. તે હવે તે ફરીથી દુઃખી થવા માટે વિષયરૂપ મૃગજળ પાછળ દોડે જ કેમ? તે કેલું અન્ન ફરી ખવિા ઈચ્છે જ નહિં; જીવવા માટે વિષપાન કરે જ નહિં.
અને આમ અસતતૃષ્ણાને અભાવ થતાં આ મુમુક્ષુ જોગીજનને આત્મસંતેષને અનુભવ થાય છે. એટલે પછી આ મુમુક્ષુ પુરુષ ગમે તે સ્થળે, ગમે તે પરિસ્થિતિમાં, ગમે તે વાતાવરણમાં, ગમે તે સંગમાં હોય, તો પણ તેને સર્વત્ર સુખઆસનની સ્થિરતા વર્તે છે. કારણ કે ગીપુરુષ તે તે પરિસ્થિતિને અનુકૂળ થઈ, પ્રાપ્ત સંગેમાં સંતુષ્ટ બની, સુખે જ રહે છે, આરામથી–લહેરથી-સુખચેનથી મેજમાં જ રહે છે, સદા મસ્તરાજ બનીને જ રહે છે. તેના મનની બધી દોડાદોડ અત્ર બંધ થઈ જાય છે, અને

Translation AI Generated

## Translation:

**Bala-dushti:** The water of a mirage, a delusion, all the pleasures of the world, like a mirage, are a big deception! (217) It leaps into the mirage-like world of objects, but its thirst is not quenched by the water of the mirage, yet it continues to chase after it.

Just as a leper does not feel any hesitation in eating food given by his father's hand, similarly, one who is tired of the world, yet does not get tired of worldly objects and is not indifferent to the fruits of karma. A donkey, even after being kicked by the she-donkey, continues to follow her. Similarly, one who jumps into the flames of fire for the sake of worldly desires, does not turn back, and considers his father's addiction not as a flaw but as an ornament! Just as the deer's chest bursts from running after the mirage, its desire does not decrease, but rather increases! But it does not consider the mirage as real.

- Shri Jnaneśvari Gita: Thus, this being is extremely troubled by this thirst. As it tries to satisfy this thirst, it becomes stronger.

Just as fire flares up when fuel is added to it, similarly, this thirst-fire flares up due to the fuel of worldly desires, causing suffering and growth to the being. Just as the ocean cannot be filled by any amount of water, similarly, this ocean of thirst cannot be filled by any amount of worldly rivers. Even if this being gathers all the great happiness of the gods and others for an infinite time, the thirst will not be quenched, how can it be quenched by the insignificant pleasures of humans, which are like a small pitcher? But it has passed! Now this seeker awakens, and he has developed a strong attachment to detachment. Therefore, he does not run after the false mirage of worldly desires, and he does not suffer in vain. The attachments that were external before, which used to be satisfied by worldly desires, now become internal and are satisfied by the self, experiencing contentment in the self, and experiencing equanimity through the enjoyment of wisdom and good sense. Why would he run after the mirage of worldly objects again to suffer? He will not desire to eat that food again; he will not drink poison to live.

And thus, with the absence of false thirst, this seeker experiences self-contentment. Therefore, this seeker, wherever he may be, in whatever situation, in whatever environment, in whatever company, he always experiences the stability of a comfortable seat. Because the wise man adapts to the situation, is content with the company he has received, and lives happily, comfortably, leisurely, and peacefully, always remaining a king of his own mind. All the running around of his mind stops, and...