Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 247

તારાદષ્ટિ સતેષ, તપ, સ્વાધ્યાય
(૧૮૧) વંતે-દેહધારીઓ સાથે અસંગમ એટલે તેને સંપર્કનું પરિવર્જન થાય છે. જે ખરેખર ! પોતે જ અશુચિમય પિતાની કાયાને જગુસે છે, તે તેવી જ અશુચિમય પારકી કાયાઓ સાથે સંસર્ગ કેમ અનુભવે ? (૩) સત્ત્વવૃદ્ધિ-પ્રકાશ-સુખાત્મક સુસત્તની શુદ્ધિ થાય છે, એટલે કે રજસૂ-તમસ રહિતપણું થાય છે. (૪) સૌમનસ્ય-ખેદના અનનુભવથી માનસી પ્રીતિ ઉપજે છે, ચિત્તપ્રસન્નતા થાય છે. (૫) એકા-એકાગ્રપણું, એટલે નિયત વિષયમાં ચિત્તનું સ્થિરપણું થાય છે. (૬) ઈદ્રિયજય-ઇદ્રિયનો જય થાય છે. (૭) આત્મદર્શન
ગ્રતા-વિષયપામુખનું એટલે જે વિષયથી વિમુખ થયા હોય તેનું સ્વાત્મામાં અવસ્થાન-સ્થિતિ થાય છે, અને વિવેકખ્યાતિરૂપ આત્મદર્શનમાં ગ્યતા પ્રાપ્ત થાય છે, સમર્થપણું સાંપડે છે.
૨. સંતેષ-પ્રાપ્ત સ્થિતિમાં તુષ્ટ રહેવું, પ્રસન્ન-રાજી રહેવું, સદા ખુશમીજાજમાં રહેવું તે સંતેષ છે. આ સંતોષથી ભેગો પગ પદાર્થની મર્યાદા બંધાય છે, પરિગ્રહ પરિમાણનું નિયમન કરાય છે, આરંભની નિવૃત્તિ થાય છે. બાકી “તૃષ્ણ તે આકાશ જેવી અનંત છે.” “પ્રત્યેક પ્રાણી દીઠ તૃષ્ણારૂપ ઊડે ખાડે છે, તેમાં આખું વિશ્વ એક અણુ જેટલું છે, તે પછી તેના ભાગે કેટલું આવશે ?” * આમ તૃષ્ણાને ખાડો કદી પૂરાતો નથી. ચક્રવર્તીની ઋદ્ધિથી કે મેરુ જેવડા સેનાના ડુંગરથી પણ જે તૃષ્ણા છીપતી નથી, તે પામર મનુષ્યની પામર સંપત્તિથી શી રીતે છીપવાની હતી ? જેમ જેમ આ જીવ તૃષ્ણતરંગમાં તણાતે જાય છે, તેમ તેમ તે વધારે ને વધારે ઊંડા તૃષ્ણાજલમાં ઉતરતો જાય છે ! સતીશ્વર શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીએ સાચું જ કહ્યું છે કે
“હતી દીનતાઈ ત્યારે તાકી પટેલાઈ અને, ન મળી પટેલાઈ ત્યારે તાકી છે શેઠાઈને; સાંપડી શેઠાઈ ત્યારે તાકી મંત્રિતાઈ અને,
આવી મંત્રિતાઈ ત્યારે તાકી નૃપતાઈને, મળી નૃપતાઈ ત્યારે તાકી દેવતાઈ અને,
દીઠી દેવતાઈ ત્યારે તાકી શંકરાઈને અહે ! રાજ્યચંદ્ર માને માન શંકરાઈ મળી,
વધે તૃષ્ણાઈ તેય જાય ન મરાઈને.”—શ્રી મોક્ષમાળા આ વિષયતૃષ્ણનું નિવારણ નિયમન કરનાર સંતેષ છે જેમ જેમ પર વસ્તુની મૃગતૃષ્ણાને-ઝાંઝવાના જળને મોહ ઓછો થતો જાય છે, તેમ તેમ સંતેષ ગુણની
* “તિ ટુ ભારતમાં મળતિયા ”—શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર, “મારામઃ કતિળિ ચમન વિશ્વમપૂTY | ચ વિહં ક્રિયાતિ વૃથા તે વિષચેષિતા ?
–શ્રી ગુણભદ્રસ્વામીજીકૃત શ્રી આત્માનુશાસન, " સંતાપાનામ: મુઢિામ: I'-પાતo o ૨-૪૨.

Translation AI Generated

## Translation:

**Tāradṛṣṭi Sateṣ, Tap, Svādhyāya**

(181) Vante - Dehadhāriyo sāthe asangama etle tene samparka nu parivarjana thay chhe. Je kharakhar! Pote j asucimay pitāni kāyāne jaguse chhe, te tevi j asucimay pāraki kāyāo sāthe sansarga kem anubhave? (3) Sattvavṛddhi-prakāś-sukhātmaka susattani śuddhi thay chhe, etle ke rajasū-tamas rahitapanu thay chhe. (4) Saumanasya-khedana ananubhavthi mānasī prīti upaje chhe, cittprasannatā thay chhe. (5) Ekā-ekāgrapanu, etle niyat viṣaya mā cittanu sthirapanu thay chhe. (6) Idriyayaj-idriyanu jay thay chhe. (7) Ātmadarśan
gratā-viṣayapāmukha nu etle je viṣayathi vimukha thay hoy te nu svātma mā avasthān-sthiti thay chhe, ane vivekakhyātirūpa ātmadarśan mā gyatā prāpt thay chhe, samarthapanu sāmpade chhe.

2. Santeṣ-prāpt sthiti mā tuṣṭa rahevu, prasanna-rāji rahevu, sadā khushamījāj mā rahevu te santeṣ chhe. Ā santoṣathi bhego pag padārtha ni maryādā bandhāy chhe, parigrah parimānu nu niyaman karāy chhe, āranbh ni nivṛtti thay chhe. Bāki “Tṛṣṇā te ākāś jevi anant chhe.” “Pratyek prāṇi dīṭh tṛṣṇārūpa ūde khāde chhe, temā ākhū viśva ek aṇu jeṭlu chhe, te pachhi tena bhāge keṭlu āvśe?” * Ām tṛṣṇāne khāḍo kadī pūrāto nathi. Cakravartī ni ṛiddhithi ke meru jevadā senā nā ḍungarathi pan je tṛṣṇā chīpāti nathi, te pāmar manuşya ni pāmar sampattithi śī rīte chīpavāni hati? Jem jem ā jīv tṛṣṇatarang mā taṇāte jāy chhe, tem tem te vadhāre ne vadhāre ūndā tṛṣṇājala mā utartā jāy chhe! Satīśvara Śrīmad Rajacandrajīe sācu j kahyu chhe ke
“Hati dīnatai tyāre tāki patelāi ane, na maḷī patelāi tyāre tāki chhe śethāine; sāpaḍī śethāi tyāre tāki mantriṭāi ane,
Āvi mantriṭāi tyāre tāki nṛpatāine, maḷī nṛpatāi tyāre tāki devatāine,
Dīṭhi devatāi tyāre tāki śankarāine ahe! Rājyacandra māne māna śankarāi maḷī,
Vadhe tṛṣṇāi tey jāy na marāine.”—Śrī Mokṣamālā Ā viṣayatṛṣṇā nu nivaran niyaman karana santeṣ chhe jem jem par vastu ni mṛgatṛṣṇāne-zhānzavā nā jala ne moh ōchho thātā jāy chhe, tem tem santeṣ guṇ ni
* “Ti ṭu Bhāratamā maḷatiyā ”—Śrī Uttaraādhyāyan Sūtra, “Mārāmḥ katiḷi caman viśvam apūTY | Ca vihan kriyāti vṛthā te viṣaceṣitā?
–Śrī Guṇabhadra Svāmījīkṛta Śrī Ātmānuśāsan, " Santāpānām: muḍhiām: I'-pāto o 2-42.