Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 183

મિત્રાદષ્ટિ : સશુદ્ધ લક્ષણ
(૧૧૭) ચરમાવર્ત હો ચરમ કરણ તથા રે, ભવ પરિણતિ પરિપાક, દેષ ટળે વળી દષ્ટિ ખૂલે ભલી રે, પ્રાપતિ પ્રવચન, વાક.”—શ્રી આનંદઘનજી દેવચંદ્ર પ્રભુની હો કે, પુણ્ય ભક્તિ સંધે, આતમ અનુભવની હો કે, નિત નિત શક્તિ વધે.”– શ્રી દેવચંદ્રજી
એમ આ સમસ્ત સમય કહી દેખાડી, આ કથવાની ઈચ્છાથી કહે છે –
उपादेयघियात्यन्तं संज्ञाविष्कम्भणान्वितम् । फलाभिसन्धिरहितं संशुद्ध ह्येतदीदृशम् ॥ २५ ॥ ઉપાદેય મતિથી અતિ, સંજ્ઞા સ્થંભન સાથ;
ફલ અભિસંધિ રહિત આ સંશુદ્ધ એવું યથાર્થ. ૨૫ વૃત્તિ –કપાયા –ઉપાદેય બુદ્ધિથી, ગ્રહણ કરવા યોગ્ય-આદરવા યોગ્ય એવી બુદ્ધિવડે કરીને, અત્યન્ત–અત્યંતપણે સર્વના અપેહથી–ત્યાગથી (બીજા બધાને એક કોર મૂકી દઈને, ગૌણ ગણીને) તથા પ્રકારના પરિપાક થકી, સમ્યજ્ઞાનના પૂર્વરૂપપણાએ કરીને, ' સંજ્ઞાવિમળાવિતં–સંજ્ઞાન વિષ્ઠભણથી યુક્ત, સંજ્ઞાના સ્થંભનથી-નિરોધથી યુક્ત, ક્ષયપશમની વિચિત્રતાથી આહારઆદિ સંજ્ઞાના ઉદય અભાવથી યુક્ત. સંજ્ઞા આહાર આદિ ભેદથી દશ છે. અને તેવા પ્રકારે આષ વચન છે–
"काविहा णं भंते सन्ना पन्नत्ता। गोयमा दसविहा । आहारसन्ना, भय सन्ना, मेहणसन्ना, પરિdiદણના, હરતા, માખણના, માયાણના, મિસન્ના, રોહના, જેસના 2
“હે ભગવંત! સંજ્ઞા કેટલા પ્રકારની કહી છે? “હે ગૌતમ! દશ પ્રકારનીઃ આહારસંજ્ઞા, ભયસંજ્ઞા, મૈથુનસંજ્ઞા, પરિગ્રહસંજ્ઞા, ક્રોધસંજ્ઞા, માનસંજ્ઞા, માયા સંસા, લેભસંસા, એધસંજ્ઞા, લોકસંજ્ઞા.”
આ સંજ્ઞાથી સંયુક્ત આશયવાળું અનુષ્ઠાન સુંદર છતાં અભ્યદય (પુણ્યોદય) અથે થાય, પણ નિઃશ્રેયર મોક્ષ પ્રાપ્તિ અર્થે ન થાય-પરિશદ્ધિના અભાવને લીધે. આ નિઃશ્રેયસૂ-મોક્ષ તે ભવભાગમાં નિઃસ્પૃહ આશય થકી જન્મે છે–નીપજે છે, એમ યોગીઓ કહે છે.
શામિલંબિદિતં–ફલતી અભિસંધિથી રહિત,ભવાન્તર્ગત (સાંસારિક) ફલની અભિસંધિના–અભિપ્રામના અભાવે કરીન, ફલની કામના વિનાનું (નિષ્કામ ).
પ્રશ્ન-સંસાનું વિષ્કભન-સ્થભન થયે પૂર્વોક્ત ફલની અભિસંધિ અસંભવિત જ છે.
ઉત્તરતભવઅંતર્ગત એટલે કે તે ભવસંબંધી ફલની અપેક્ષાએ આ સત્ય છે; પણ અહીં તે તેનાથી અન્ય ભવાન્તર્ગત (બીજા ભર સંબંધી) એવા સામાનિક દેવ આદિ લક્ષણવાળા ફળને પણ અપેક્ષીને ગ્રહ્યું છે. કારણ કે તેની અભિસંધિના–કામનાના અસુંદરપણાને લીધે, તેનાથી ઉપાર્જન થયેલા આ ફલનું પણ સ્વતઃઆપોઆપ પ્રતિબંધપ્રધાનપણું છે.
અને એ અભિસંધિથી રહિત એવું આ સંશુદ્ધ કુશલચિત્ત આદિ અપવર્ગ–મોક્ષનું સાધન છે; પણ સ્વપ્રતિબંધસાર એવું તે તે તથાસ્વભાવપણુએ કરીને તે સ્થાનમાં જ રિથતિ કરાવનારું હોય છે, ગૌતમ સ્વામીના ભગવાન પ્રત્યેના બહુમાનની જેમ;-એવું હોય તેનું જ એનિષ્પાદકપણું છે ગસાધક પણું છે તેટલા માટે. ખરેખર ! શાલિબીજ ન હોય તેમાંથી કાળે કરીને પણ શાલિને અંકુર હાય નહિં.

Translation AI Generated

**Friend's View: Pure Characteristic**

(117) "The cycle of existence is the ultimate cause, and the culmination of existence is its ripeness. When the blemishes are removed and the vision is clear, then comes the attainment of the sermon and speech." - This is the statement of Shri Anandghanji Devchandra Prabhu, which is the result of virtuous devotion and inner experience, and through which the strength increases day by day. - Shri Devchandraji

Thus, with the desire to narrate this entire story, it is said:

**Verse 25**

"It is pure, devoid of any desire for fruit, and accompanied by the complete cessation of perception."

**Commentary:**

- It is pure because it is completely free from any attachment to the objects of perception, and it is devoid of any desire for fruit.

- The perception is completely ceased because it is free from the ten types of perception, which are: food perception, fear perception, sexual perception, attachment perception, anger perception, pride perception, deceit perception, greed perception, hatred perception, and worldly perception.

- The practice that is accompanied by such perception, although beautiful, leads to progress (accumulation of merit), but not to liberation (nirvana). This is because it lacks purity.

- Liberation arises from the intention of detachment from the cycle of existence, as the yogis say.

- It is devoid of any desire for fruit because it is free from the desire for any worldly fruit.

**Question:**

- If perception is completely ceased, then how is it possible to have any desire for fruit?

**Answer:**

- This is true in the context of the fruit of the cycle of existence. However, here, it is also referring to the fruit of the general characteristics of gods, etc., which are not related to the cycle of existence. This is because, due to the unwholesome nature of the desire, the fruit obtained from it is inherently prone to obstacles.

- This pure, skillful mind, devoid of any desire for fruit, is the means to liberation. However, due to its inherent nature of being free from obstacles, it is the one that brings about the state of liberation, just like the respect of Gautam Swami towards the Lord. This is because it is the producer and the facilitator.

- Just as a grain of rice will not sprout if it does not have a seed, so too, liberation will not be attained if there is no pure mind.