SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 261
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ स्थानक प्रकरण च । नासादनले धायें भित्त्याद्यन्तरितेऽपि प्रांशुग्राह्यफलादीनां ग्रहणेऽपि तदीरितम् ॥२०॥ नाक तक (ऊपर उठे ) जल, धारण करने योग्य वस्तु, दीवार आदि की ओट में होने तथा लम्बे मनुष्य द्वारा पकड़े जाने योग्य फल आदि के लेने के अभिनय में उसका विनियोग होता है । तेईस देशी स्थानक (३) १. समपाद वितस्त्यन्तरितावङ्घ्री ऋजू साहजिकं वपुः । तत्र तत् स्थानमादिष्टं समपादं मनीषिभिः ॥२१॥ जहाँ दोनों पैर एक बित्ते के अन्तर पर तथा सीधे हों और शरीर स्वाभाविक स्थिति में हो, उसे मनीषियों ने समपाद स्थानक कहा है । २. स्वस्तिक 936 यत्राङ्घ्री नूपुरस्थाने स्वस्तिकौ कुञ्चितौ यदा । मिथो लग्नकनिष्ठौ च तत् तदा स्वस्तिकं मतम् ॥ २२ ॥ जब दोनों कुंचित पैर नूपुरस्थान पर स्वस्तिकाकार हों और दोनों की कानी (कनिष्ठा) उँगलियाँ परस्पर सटी हुई हों, तब उसे स्वस्तिक स्थानक कहते हैं । ३. संहत और उसका विनियोग एतन्नियुज्यते धीरैः पुष्पांजलि समर्पित करने में धीर पुरुष इस स्थानक का विनियोग बताते हैं । ४. वर्धमानक पुष्पाञ्जलिविसर्जने ॥२३॥ 937 स्वाभाविकं यत्र गात्रमप्रयोरङ्गुष्ठकौ यदा । गुल्फावपि मिथः श्लिष्टौ तत् स्थानं संहतं तदा । जब शरीर स्वाभाविक स्थिति में हो और दोनों पैरों के अँगूठे तथा टखने परस्पर सटे हुए हों, तो उसे संहत स्थानक कहते हैं । पार्ष्णिश्लिष्टौ तिरश्चीनौ पादौ स्तो वर्धमानके ॥ २४ ॥ जब दोनों पैर तिरछे हों और उनकी एड़ियाँ सटी हुई हों, तब उसे वर्धमानक स्थानक कहते हैं । 938 939 940 . २५१
SR No.034223
Book TitleNrutyadhyaya
Original Sutra AuthorN/A
AuthorAshokmalla
PublisherSamvartika Prakashan
Publication Year1969
Total Pages514
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size12 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy