________________
नित्याशु स्वजावो नित्याशुधपर्यायार्थिको यथैकस्मिन् समये उत्पादव्ययध्रौव्यात्मकः पर्यायः ॥४॥ कर्मोपाधिनिरपे हस्वजावो नित्यशुभपर्यायार्थिको यथा संसारी जीवः सिसहक शुखात्मा ॥ ५॥ कर्मोपाधिसापेक्षस्वजावोऽप्यनित्याशुचपर्यायार्थिको यथा संसारिणामुत्पत्तिमरणे स्तः॥६॥ इत्युक्ताः पर्यायार्थिकस्य युक्तितः षड्जेदाः।।
अथ तयोः स्थानप्रधानमाह-व्यास्तिकनयो हि नित्यस्थानमेवाह,अव्यस्य नित्यत्वात् सकसकाखजावित्वाच्च । पर्यायार्थिकस्त्वनित्यमेव स्थानमाह, पर्यायाणामनित्यत्वात्प्रायशः। तमुक्तं राजप्रश्नीयवृत्तौ-" च्यार्थनये नित्यं पर्यायार्थनये त्वनित्यं” व्यास्तिकनयो अव्यमेव तात्विकमनिमन्यते न तु पर्यायान, व्यं चान्वयिपरिणामित्वात् सकसकाखमावि जवति । ननु गुणप्रधानस्तृतीयो गुणार्थिकनामा नयः कथं न स्यादिति चेन्न, गुणानां पर्यायग्रहणेनैव ग्रहणसंजवात् । ननु व्याणामेव पर्यायास्तर्हि व्यार्थिकपर्यायाथिकनयघयं कथमिति चेत्सत्यं, अव्यपर्याययोः स्वरूपविवक्षायां कश्चिधिशेषः, राहोः शिर इति कथंचिदनेदे षष्ठी। तथा हि-व्यादपि सूदमः पर्यायः, एकस्मिन् अव्येऽनन्तानां पर्यायाणां संज वात् । अव्ये वर्धमाने पर्याया नियमापर्धन्ते, प्रतिव्यं संख्येयानामसंख्येयानामवधिना परिच्छेदात् । पर्याये वर्धमाने च। अन्य जाज्यं " जयणाए खेत्तकासा परिवढतेसु दषजावेसु । दवे वर जावो नावे दवं तु जयणिजं ॥१॥” पुनश्च क्षेत्रादपि चानन्तगुणं अव्यं व्यादपि चावधिविषयाः पर्यायाः संख्येयगुणा असंख्येयगुणा वा “खित्तविसेसेहिंतो दवमएंतगुणिय पएसेहिं । दहिं तो जावो संखगुणोऽसंखगुणि वा ॥१॥" एतत्सर्व नन्दिटीकायां सविस्तरमजिहितं ।। तस्माद्रव्यपर्याययोः स्वरूपविवक्षातो जिन्नत्वानिन्ना नया अव्यार्थिकाः पर्यायार्थिकाश्च । ते च यद्यपि स्वजावनेदैः पर
जवति । नन गण पर्यायास्तहि व्यार्थिकपर्यायाधिह-अध्यादपि सूदमा पर्यायः, एकाना परिचदात् । पर्याये वधमानाचा
