________________
नय
प्रदीप
वादिति"। तथा च तत्रैव-"इयं सप्तजंगी प्रतिजंग सकतादेशस्वजावा विकलादेशस्वनावा च प्रमाणप्रतिपन्नानन्तधमात्मकवस्तुनः कासादिमिरजेदवृत्तिप्राधान्यादन्नदोपचाराधा योगपद्येन प्रतिपादकं वचः सकलादेशः, तविपरीतस्तु विकलादेशः। के पुनः काखादयः । काख आत्मस्वरूपं अर्थः सबन्धः उपकारः गुणिदेशः संसर्गः शब्दः इत्यष्टौ । संग्रहश्च" काखात्मरूपसंबन्धाः संसर्गोपकिये तथा । गुणिदेशार्थशब्दाश्चेत्यष्टौ कालादयः स्मृताः॥१॥” विशेषार्थजिज्ञासुनिः स्याघादरत्नाकरे लघुवृत्तौ च प्रष्टव्यमिति ॥ यदत्र रजसात् किंचिद्दुरुक्तं मयका बुधैः । सप्त गीविवक्षायां शोध्य शास्त्रानुसारतः॥ १॥
॥ इति समभंगीसमर्थनः प्रथमः सर्गः ॥
अथानुसप्तजंगं नयलक्षणान् प्रारजन्ते । नानास्वनावेन्यो व्यावृत्यैकस्मिन् स्वजावे वस्तु नयति प्रामोतीति नयः । प्रमाणेन संगृहीतार्थैकांशो नयः । ज्ञातुरनिप्रायः श्रुतविकटपो वा इत्येके । अनुयोगवृत्तिकृतस्तु सर्व त्रान न्तधर्माध्यासिते वस्तुनि एकांशग्राहको बोधो नय इति " नीयते येन श्रुताख्यप्रमाणविषयीकृतस्यार्थस्यांशस्तदितरांशीदासीन्यतः सप्रतिपत्तुर जिप्रायविशेषो नयः" एतस्यार्थः-येन प्रत्यक्षादिप्रमाणेन शब्दप्रमाणेन विषयीकृतस्य पदार्थस्यांशो अंशा वा नीयते प्राप्यते इतरांशीदासीन्यजावेन स नयः। अंश इत्येकवचनं जातावेकवचनम् । तदितरीशंपतिपे तु तदानासताप्रसंगः । तमुक्तं पंचाशति-" निःशेषांशजुषां प्रमाणविषयीयं समासेषां, वस्तूनां नियंतांशकल्पना
DUS
