________________
ઉપરોક્ત વાત ઉદ્દેશિક-મિશ્ર-પૂતિ વગેરેના સંદર્ભમાં છે. તે પ્રસ્તુત સંદર્ભમાં પણ ઉપયોગી છે.
કોરી રોટલીની બાબતમાં પ્રાયઃ બનાવતી વખતે જ વહોરાવવાનો આશય હોય છે. તેથી પૂ. ગચ્છાધિપતિશ્રીએ અમુક પૂજ્યોના સવાલના જવાબમાં તે આધાર્મિક છે' તેમ જણાવેલ હતું. કદાચ મહાત્મા પધારે તો લાભ મળે' - આવા આશયથી બનાવેલ પણ
આધાર્મિક જ જણાય છે. પ્ર. પૂતિ દોષ અંગે શું સમજવું ? માત્ર ગૃહસ્થજન્ય જ છે કે પછી સાધુજન્ય પણ ?
કેમકે એક બાજુ આને ઉદ્ગમનો દોષ કીધો છે. માટે આ ગૃહસ્થજન્ય થયો. વળી બીજી બાજુ પિંડવિશુદ્ધિ અને પિંડનિર્યુક્તિ બંનેમાં જણાવ્યું છે કે “જે પાત્રમાં અવિશોધિકોટી દોષથી દુષ્ટ એવું દ્રવ્ય આવ્યું હોય અને તેને પાણીમાં ત્રિ-કલ્પ ન કર્યા હોય તો તે પાત્રમાં વહોરેલી શુદ્ધ પણ વસ્તુ પૂતિ દોષ દુષ્ટ બને.” તો આમાં તો ગૃહસ્થ ક્યાંય વચ્ચે આવતા જ નથી. સાધુએ ત્રિ-કલ્પ કર્યો હોત તો પૂતિ ન લાગત. ત્રિકલ્પ ન કર્યા તો પૂતિ લાગ્યો. તો આમ, આ દોષ સાધુજન્ય પણ બની ગયો. હા, વળી પિંડવિશુદ્ધિ ગાથા-૫૪ ની ટીકામાં પાત્ર નો અર્થ “સાધુભાજન” એમ કર્યો છે. માટે અહીં
ગૃહસ્થનું પાત્ર પણ સમજી શકાય તેમ નથી. તો શું સમજવું? ઉત્તર : સાધુ દ્વારા લાગેલ પૂતિદોષ પણ પરંપરાએ ગૃહસ્થ દ્વારા થયેલ હોય
છે. તેથી એ અપેક્ષાએ એને ઉદ્ગમદોષ માનવામાં વાંધો જણાતો નથી. બીજી વાત-બેતાલીશ દોષો સ્થૂલથી છે. તેમના અવાંતર ઘણા ભેદો પડે છે. તે રીતે પાત્રામાં શુદ્ધ-અશુદ્ધ દ્રવ્યના મિશ્રણાદીથી
થયેલ દોષો સમજવા યોગ્ય છે. પ્ર.૩ વળી જે પાણીથી ત્રિ-કલ્પ કરીએ છીએ તે પાણી પણ આધાકર્મી જ હોય તો પછી શું તમામ દ્રવ્યો હંમેશા પૂતિ જ રહે ? (આ
સમાધાનની અંજલિ
