________________
। ମାନବ ଧର୍ମ
ତେବେ ତୁ କ’ଣ ନ୍ୟାୟ କରିଥାନ୍ତୁ ? ସେହିଭଳି ଆମକୁ ନ୍ୟାୟ କରିବା ଉଚିତ୍ । କିନ୍ତୁ ସେଠାରେ ଆମେ ଏପରି ନ୍ୟାୟ କରନ୍ତି ଯେ, ଏ ହିଁ ନଷ୍ଟ କଲା’ । କିନ୍ତୁ କ’ଣ ସେ କେଉଁ ବାହାର ବ୍ୟକ୍ତି ? ଆଉ ଯଦି ବାହାର ବ୍ୟକ୍ତି ହୋଇଥିବ ତେବେ ମଧ୍ୟ, ଗୁକର ହୋଇଥିବ ତେବେ ମଧ୍ୟ ଏପରି ନକରିବା ଉଚିତ୍ । କାହିଁକିନା ସେ କେଉଁ ନିୟମ ଆଧାରରେ ଖସିପଡ଼େ, ସେ ପକାଇଦିଏ ନା ଖସିପଡ଼େ, ଏହାର ବିପ୍ଟର କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ ? ଋକର କ’ଣ ଜାଣି-ଶୁଣି ପକାଇଦିଏ ?
। ଏଣୁ କେଉଁ ଧର୍ମର ପାଳନ କରିବାର ଅଛି ? କେହି ମଧ୍ୟ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଏ, କେହି ମଧ୍ୟ ବୈରୀ ନଜର ଆସେ ତେବେ ବାସ୍ତବରେ ସେ ଆମର ବୈରୀ ନୁହେଁ । କ୍ଷତି କେହି କରାଇପାରିବ ଏପରି ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ଏଥିପାଇଁ ତା’ ପ୍ରତି ଦ୍ବେଷ ନହେବା ଉଚିତ୍ । ପୁଣି ଭଲା ସେ ଆମ ଘର ଲୋକ ହୁଅନ୍ତୁ ବା ଋକର ହାତରୁ ଗ୍ରାସ ଖସିପଡ଼ୁ, ତେବେ ମଧ୍ୟ ତାହା ସେ ଋକର ପକାଏ ନାହିଁ । ସେ ପକାଇବାବାଲା କେହି ଅନ୍ୟ ଜଣେ ଅଟେ । ଏଥିପାଇଁ ଋକର ଉପରେ ବେଶୀ କ୍ରୋଧ କରିବ ନାହିଁ । ତାକୁ ଧରେ କହିବ, ଭାଇ ଟିକେ ଧୀରେ ସ୍କୁଲ, ତୋ ପାଦରେ ଫୋଡି ହୋଇନି ତ ?? ଏପରି ପରିବ । ଆମର ଦଶ-ବାରଟି ଗ୍ଲାସ ଭାଙ୍ଗିଯାଏ ତେବେ ଭିତରେ କୁଢ଼ନ-ଜଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଏ । ଅତିଥି ଯଦି ବସିଥିବେ ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କ୍ରୋଧ କରେ ନାହିଁ କିନ୍ତୁ । (ଭିତରେ) ଜଳୁଥାଏ । ଆଉ ଅତିଥ ଯିବା ପରେ, ପୁଣି ତୁରନ୍ତ ତା’ କଥା ବୁଝି ଦିଏ । ଏପରି କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ । ଏହା ସବୁଠୁ ବଡ଼ ଅପରାଧ ଅଟେ । କିଏ କରୁଛି ଏହା ଜାଣି ନାହିଁ । ଜଗତ, ଆଖୁକୁ ଯାହା ଦେଖାଯାଏ ସେ ନିମିତ୍ତ କୁ ହିଁ ମାରିବା । ପାଇଁ ଦୌଡେ ।
। ମୁଁ ଏତିକି ଛୋଟ-ଛୋଟ ପିଲାଙ୍କୁ କହିଲି ଯେ ଯା, ଏ ଗ୍ଲାସ ବାହାରେ ଫୋପାଡି ଦେଇ ଆସେ, ତେବେ ସେ ମୁଣ୍ଡ ଏମିତି ହଲାଇଲା, ମନା କରିଦେଲା । କେହି ନଷ୍ଟ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ଗୋଟିଏ ପିଲାକୁ ମୁଁ କହିଲି ‘ଏହା ଦାଦାଙ୍କ ଯୋତା ଏହାକୁ ବାହାରେ ଫୋପାଡି ଦେଇ ଆସି’। ସେ ମୁଣ୍ଡ ହଲାଇ କହିଲା, “ୟାକୁ ଫୋପାଡ଼ନ୍ତି ନାହିଁ । କେତେ ସଠିକ୍ ସମଝ ! ଅର୍ଥାତ୍, ଏମିତି ହିଁ କେହି ଫୋପାଡନ୍ତି ନାହିଁ । ଋକର ମଧ୍ୟ ଭାଙ୍ଗେ ନାହିଁ । ଏ ତ’ ମୂର୍ଖ ଲୋକ, ସ୍ମକରକୁ ବିବ୍ରତ କରିପକାନ୍ତି । ଆରେ, ତୁ ଯେବେ ଗୁକର ହେବୁ ତେବେ ତୋତେ ଜଣା ପଡ଼ିବ । ଏଣୁ ଆମେ ଏପରି ନକରିବା ତେବେ ଆମର କେବେ \କର ହେବାର ପାଳି ଆସିଲେ ଆମକୁ ଭଲ ସେ ମିଳିବ ।
ନିଜକୁ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଜାଗାରେ ରଖୁବା ତାହା ମାନବ ଧର୍ମ । ଅନ୍ୟ ଧର୍ମ ତ