________________
सेवा-परोपकार
सर्व सुखं मिळतात, भौतिक सुख आणि हळूहळू , स्टेप बाय स्टेप, मोक्षमार्गाकडे जातो. परंतु प्रत्येक जन्मात असे होत नाही. कुठल्यातरी जन्मात हे संयोग जुळून येतात. बाकी, प्रत्येक जन्मात असे होत नाही. म्हणून ते सिद्धांतरूप नाही.
...कल्याणाच्या श्रेणीच भिन्न समाज कल्याण करणे म्हणजे जगत कल्याण केले असे नाही म्हटले जात. हा तर एक सांसारिक भाव आहे. हे सर्व समाज कल्याण म्हटले जाते. ते ज्याच्याकडून जेवढे होईल तेवढे करतात, ही सर्व स्थूळभाषा म्हटली जाते आणि जग कल्याण करणे ती सूक्ष्म भाषा, सूक्ष्मतर आणि सूक्ष्मतम भाषा आहे! फक्त असे सूक्ष्मतम भावच असतात किंवा मग त्याचे शिंतोडेच असतात.
समाजसेवा प्रकृती स्वभाव समाजसेवेची ज्याला धुंदी चढलेली आहे, ध्यास लागला आहे, म्हणून तो घरात जास्त लक्ष देत नाही आणि बाहेरच्या लोकांची सेवा करण्यात तो गुंतलेला आहे, ती समाजसेवा म्हटली जाते. आणि दुसरे तर स्वतःचे आंतरिक भाव म्हटले जातात. असे भाव स्वत:ला येतच राहतात. कोणासाठी दया येते. कोणासाठी भावना होते आणि असे सगळे स्वत:च्या प्रकृतित आणलेलेच आहे, तरीही शेवटी तर हा प्रकृति धर्मच आहे. समाजसेवा हा सुद्धा प्रकृति धर्म आहे, त्यास प्रकृति स्वभाव म्हणतात की याचा स्वभाव असा आहे, त्याचा स्वभाव असा आहे. कोणाचा दुःख देण्याचा स्वभाव असतो, तर कोणाचा सुख देण्याचा स्वभाव असतो, हे दोन्ही प्रकृति स्वभाव आहेत. आत्मस्वभाव नाही, प्रकृतिमध्ये जसा माल भरलेला आहे तसा त्याचा माल निघत असतो.
सेवा-कुसेवा, प्राकृत स्वभाव तुम्ही जी सेवा करता ती प्रकृति स्वभाव आहे आणि एखादा मनुष्य जो कुसेवा करतो तो सुद्धा प्रकृति स्वभावच आहे. यात आपलाही पुरुषार्थ
