________________
૨૨
યોગશાસ્ત્ર સૂક્ત- રત્ન - મંજૂષા ४/४३ तपस्विनो मनःशुद्धि-विनाभूतस्य सर्वथा ।
ध्यानं खलु मुधा चक्षुर्विकलस्येव दर्पणः ॥८५॥
મનશુદ્ધિ વિનાના તપસ્વીનું ધ્યાન આંધળાને અરીસા જેવું નકામું છે. ४/५१ प्रणिहन्ति क्षणार्धेन, साम्यमालम्ब्य कर्म तत् ।
यन्न हन्यात् नरस्तीव्र-तपसा जन्मकोटिभिः ॥८६॥
જીવ સમતાના આશ્રયથી અડધી જ ક્ષણમાં તેટલા કર્મનો નાશ કરે છે, જેટલા કર્મનો તીવ્ર તપથી કરોડો ભવે પણ નાશ થતો નથી.
- ભાવના - ४/५७ यत् प्रातः तन्न मध्याह्ने, यन्मध्याह्ने न तन्निशि ।
निरीक्ष्यते भवेऽस्मिन् ही, पदार्थानामनित्यता ॥८७॥
જે સવારે છે, તે બપોરે નથી હોતું, જે બપોરે છે, તે રાત્રે નથી હોતું. આ સંસારમાં પદાર્થોની અનિત્યતા જ દેખાય છે. ૪/૫૬ વત્નોનવપત્ની નક્ષ્મી:, સમ: વનસંનિમ: |
वात्याव्यतिकरोत्क्षिप्त-तूलतुल्यं च यौवनम् ॥८८॥
લક્ષ્મી (દરિયાનાં) મોજાં જેવી ચપળ છે. વસ્તુના સંબંધો સ્વપ્ર જેવા (ક્ષણિક) છે. યૌવન પવનથી ઊડતા રૂ જેવું છે.