________________
યોગશાસ્ત્ર સૂક્ત- રત્ન - મંજૂષા
યથાવસ્થિત તત્ત્વો(પદાર્થો)નો સંક્ષેપ કે વિસ્તારથી જે અવબોધ, તેને પંડિતો સમ્યજ્ઞાન કહે છે. १/१७ रुचिर्जिनोक्ततत्त्वेषु, सम्यक्श्रद्धानमुच्यते ।
जायते तन्निसर्गेण, गुरोरधिगमेन वा ॥१३॥
પરમાત્માએ કહેલ તત્ત્વો પર રુચિને સમ્યક શ્રદ્ધા કહેવાય છે. તે નિસર્ગ(ક્ષયોપશમ)થી કે ગુરુના ઉપદેશથી થાય
१/१८ सर्वसावधयोगानां, त्यागश्चारित्रमिष्यते ।
कीर्तितं तदहिंसादि-व्रतभेदेन पञ्चधा ॥१४॥
સર્વ સાવદ્યયોગોના ત્યાગને (સમ્યક)ચારિત્ર કહેવાય છે. તે અહિંસા વગેરે વ્રતોના ભેદથી પાંચ પ્રકારનું કહેવાયેલું છે.
– મહાવ્રત – १/२० न यत् प्रमादयोगेन, जीवितव्यपरोपणम् ।
त्रसानां स्थावराणां च, तदहिंसाव्रतं मतम् ॥१५॥
પ્રમાદથી ત્રસ અને સ્થાવર જીવોના જીવનનો નાશ ન કરવો તે અહિંસાવ્રત છે. १/२१ प्रियं पथ्यं वचस्तथ्यं, सूनृतव्रतमुच्यते ।
तत्तथ्यमपि नो तथ्यम्, अप्रियं चाहितं च यत् ॥१६॥
