________________
પ્રશમરતિ સૂક્તરત્નમંજૂષા
९८ जात्यादिमदोन्मत्तः, पिशाचवद् भवति दुःखितश्चेह।
जात्यादिहीनतां, परभवे च निःसंशयं लभते ॥५६॥
જાતિ વગેરેના મદથી ઉન્મત્ત થયેલ જીવ આ ભવમાં ભૂતની જેમ દુઃખી થાય છે અને પરભવમાં નિશ્ચિતપણે હીનજાતિ વગેરે પામે છે. १०० परपरिभवपरिवादाद्, आत्मोत्कर्षाच्च बध्यते कर्म ।
नीचैर्गोत्रं प्रतिभवं, अनेकभवकोटिदुर्मोचम् ॥५७॥
બીજાના અપમાન-નિંદા અને આપવડાઈથી કરોડો ભવે પણ ન ખપે તેવું દરેક ભવમાં ઉદયમાં આવનારું નીચગોત્રકર્મ બંધાય છે.
– કધ્યાનધ્ય – १३५ व्रणलेपाक्षोपाङ्गवद्, असङ्गयोगभरमात्रयात्रार्थम् ।
पन्नग इवाभ्यवहरेद्, आहारं पुत्रपलवच्च ॥५८॥
સાધુ, નિઃસંગ એવા સંયમયોગના નિર્વાહ કરવા માટે જ ઘા ઉપર મલમ અને ગાડાના પૈડામાં તેલની જેમ જરૂર પૂરતો, સપની જેમ (સ્વાદ લીધા વિના ગળી જાય) કે પુત્રના માંસની જેમ (અનિચ્છાએ) આહાર કરે. १३७ कालं क्षेत्रं मात्रां, सात्म्यं द्रव्यगुरुलाघवं स्वबलम् ।
ज्ञात्वा योऽभ्यवहार्य, भुक्ते किं भेषजैस्तस्य? ॥५९॥
