________________
શાંતસુધારસ સૂક્તરત્નમંજૂષા
૧
• અનિત્યભાવના
१० आयुर्वायुतरत्तरङ्गतरलं लग्नापदः सम्पदः, सर्वेऽपीन्द्रियगोचराश्च चटुलाः सन्ध्याऽभ्ररागादिवत् । मित्रस्त्रीस्वजनादिसङ्गमसुखं स्वप्नेन्द्रजालोपमं तत् किं वस्तु भवे भवेदिह मुदां आलम्बनं यत् सताम् ? ॥१ ॥ આયુષ્ય વાયુની લહરી જેવું ચંચળ છે, સંપત્તિઓને આપત્તિઓ વળગેલી છે, બધા જ ઇન્દ્રિયોના વિષયો સંધ્યાના રંગ જેવા ચંચળ છે. મિત્ર-પત્ની-સ્વજનાદિના સંયોગનું સુખ સ્વપ્ર કે ઇન્દ્રજાળ જેવું આભાસિક છે. તો પછી સજ્જનોને સુખનું કારણ બને, તેવી વસ્તુ આ જગતમાં કઈ છે ?
११ प्रातर्भ्रातरिहावदातरुचयो ये चेतनाचेतना,
दृष्टा विश्वमनःप्रमोदविदुरा भावाः स्वतः सुन्दराः । तांस्तत्रैव दिने विपाकविरसान् हा ! नश्यतः पश्यतः, चेतः प्रेतहतं जहाति न भवप्रेमानुबन्धं मम ॥२॥
હે ભાઈ ! જે જડ કે ચેતન ભાવો સવારે મનોહર કાંતિથી શોભાયમાન, સ્વતઃ સુંદર અને બધાનાં મનને આનંદ આપનારા દેખાતા હતા, તે જ ભાવો તે જ દિવસે નજર સામે જ વિરસ થયેલા - નાશ પામતાં જોવા છતાં પણ મારું મન જાણે કે ભૂત વળગ્યું હોય તેમ સંસારનો રાગ છોડતું નથી.