________________
અધ્યાત્મકલ્પદ્રુમ સૂક્તરત્નમંજૂષા
મનોનિગ્રહ ૪/રૂ સ્વપવ નર તથTSન્ત
मुहूर्तमात्रेण वशावशं यत् । ददाति जन्तोः सततं प्रयत्नाद्, वशं तदन्तःकरणं कुरुष्व ॥१८॥
વશ કરેલું મન અંતર્મુહૂર્તમાં જીવને સ્વર્ગ-મોક્ષ આપે છે અને નિરંકુશ મન અંતર્મુહૂર્તમાં જ નરક આપે છે, માટે સતત પ્રયત્ન વડે મનને વશ કર. १४/१८ विषयेन्द्रियसंयोगाभावात् के के न संयताः? ।
रागद्वेषमनोयोगाभावाद् ये तु स्तवीमि तान् ॥१९॥
ઇન્દ્રિય અને વિષયનો સંયોગ જ ન થવાના કારણે તો કોણ સંયમી નથી ? મનમાં રાગ-દ્વેષ ન કરવાથી જે સંયમી છે, તેની હું સ્તવના કરું છું. ૧/૨ તપોનપીદ: સ્વત્તાય શર્મા,
न दुर्विकल्पैर्हतचेतसः स्युः । तत् खाद्यपेयैः सुभृतेऽपि गेहे, क्षुधातृषाभ्यां म्रियते स्वदोषात् ॥२०॥
દુષ્ટ વિકલ્પોથી હણાયેલ મનવાળા જીવના તપ-જપ વગેરે ધર્મો ફળ આપનારા થતા નથી. આ તો ખાન-પાનથી ભરેલા ઘરમાં, પોતાના દોષના કારણે ભૂખ-તરસથી મૃત્યુ પામવા જેવું છે !
