________________
ઉપદેશમાળા (પુષ્પમાળા) સૂક્ત- રન-મંજૂષા
૫૫
ઉત્સર્ગના સ્થાને અપવાદ આચરનારો વિરાધક થાય, અપવાદનો અવસર હોય ત્યારે ઉત્સર્ગને સેવનાર માટે ભજના છે. (સત્ત્વશાળી હોય, ગુર્વાજ્ઞાપૂર્વક કરે, સમાધિ ટકે તો આરાધક, અન્યથા વિરાધક.) २५५ उस्सग्गऽववायविऊ, गीयत्थो निस्सिओ उजो तस्स ।
अनिगृहंतो वीरियं, असढो सव्वत्थ चारित्ती ॥१६॥
ઉત્સર્ગ-અપવાદને જાણનાર ગીતાર્થ અથવા તેની નિશ્રામાં રહેલ જે સર્વત્ર શક્તિને ન ગોપવે અને નિષ્કપટ છે, તે ચારિત્રી
છે.
- વિનય -- ४०८ अब्भुट्ठाणं अंजलि, आसणदाणं अभिग्गह किईय ।
सुस्सूसण अणुगच्छण, संसाहण काय अट्ठविहो ॥९७॥
અભ્યત્થાન, હાથ જોડવા, આસન આપવું, આસન લઈ લેવું, વંદન, સેવા, પાછળ જવું, સામે જવું એ આઠ પ્રકારનો કાયવિનય છે. ४०९ हिअमियअफरुसवाई, अणुवीईभासी वाईओ विणओ।
अकुसलमणो निरोहो, कुसलमणोदीरणं चेव ॥९८॥
હિતકર, અલ્પ (માપસર) અને મધુર વચન, વિચારીને બોલવું એ વાચિક વિનય છે. અકુશલમનનો નિરોધ અને કુશલ મનની ઉદીરણા એ મનનો વિનય છે.