________________ ક્ષપક-શ્રેણિ સિવાયના સમયમાં નિકાચિત કમો ભોગવાઈને જ નાશ પામે. એટલે ? ઊંચા શુભ અધ્યવસાયથી અનિકાચિત કર્મો ભોગવાયા વિના પણ ક્ષય પામી શકે, પરંતુ નિકાચિત કર્મો નહિ. તો પછી આ પ્રશ્ન રહે, પ્ર. - શુભ ભાવમાં રહીએ ત્યાં અનિકાચિત કર્મો નાશ પામે એટલે એના પર તો શુભ ભાવની અસર પડી, પરંતુ નિકાચિત કર્મો પર શુભ ભાવની કશી અસર નહિ? ઉ. - આનો જૈન શાસન સુંદર ખુલાસો આપે છે. એ કહે છે કે શુભ ભાવની અંતર્ગત અશુભ ભાવ પ્રત્યે અણગમો હોય, નિંદાગહ હોય, એ દુષ્કૃત-ગહ છે; અને એનાથી નિકાચિત કર્મોની સાથે રહેલા અશભ અનુબંધો તૂટે છે, ક્ષય પામે છે. એટલે આ કે શુભ અધ્યવસાયની નિકાચિત કર્મો પર અસર આ, કે ભલે એથી નિકાચિત કર્મો ન લૂટે, પરંતુ એની સાથે રહેલા અશુભ અનુબંધો તૂટતા આવે. દા.ત. ક્ષમાનો ભાવ એ શુભ ભાવ છે. ક્યારેક ક્રોધનો અશુભ ભાવ આવી જવાનો અવસર છતાં ક્રોધ ન કરતાં સારી સમજ પૂર્વક ક્ષમા રાખી; એટલે સહજ છે કે ક્રોધ પ્રત્યે અણગમો રહ્યો. ત્યાં સારી સમજ એટલે પોતે પૂર્વે કરેલા ક્રોધનો સંતાપ થાય છે કે “હાય ? મેં પૂર્વે ક્રોધ કાં કરેલા ? એ ક્રોધે જ મારો સંસાર વધારેલો, પરંતુ હવે જિનશાસન પામ્યો છું કે જેણે ક્રોધ ન કરતાં ક્ષમાં રાખવા કહેલું છે તેથી હવે મારે ક્રોધથી સર્યું. હવે મારે ક્ષમા જ આદરવા જેવી છે. ક્ષમા રાખું એટલે મેં જિનવચન પામ્યાને સાર્થક કર્યું, જિનવચનની આરાધના કરી.” જૈન ધર્મનું અજોડ કર્મ વિજ્ઞાન
