________________ કર્મ હોય તો દુ:ખમાં પણ બુદ્ધિ સારી રહે. દા.ત. શુભાનુબંધી અશાતા વેદનીય કર્મ કે અપયશ નામકર્મ ઉદયમાં હોય, તો શરીરે અશાતા રોગ કે અપયશ મળે, પણ બુદ્ધિ સારી રહે; અર્થાત મનને આવું કાંઈક થાય કે- “મારા પૂર્વના અશુભ કર્મનું આ ળ છે. માટે ભોગવી જ લેવાનું, કશી હાયવોય નહિ કરવાની કે કોઈના પર દ્વેષ નહિ કરવાનો. ભગવાનનું નામ લેવાનું, જીવો પર દયા કરવાની, દાનાદિ ધર્મનું બળ વધારવાનું.” આવી આવી બુદ્ધિ થાય, એથી ઉર્દુ ઉદયમાં કર્મ શુભ હોય, દા.ત. શાતા વેદનીયકર્મ, યશનામકર્મ, પણ એ અશુભાનુબંધી હોય તો એ અશુભાનુબંધથી બુદ્ધિ બગડેલી રહે, પાપબુદ્ધિ થાય, અભિમાન, વિષયાસક્તિ, બીજાનો તિરસ્કાર અપમાન વગેરે કરવાનું મન થાય. શુભભાવ આ પૂર્વના અશુભ અનુબંધ તોડે છે. એટલે અનિકાચિત કર્મો તો તૂટે, પણ નિકાચિત કર્મ ભલે ન તૂટે કિન્તુ એની સાથેના અશુભ અનુબંધ તૂટે છે. તેથી જ્યારે એ નિકાચિત અશુભ કર્મ ભવિષ્યમાં ઉદયમાં આવે ત્યારે ભલે એ ળમાં દુ:ખ દેખાડે, પણ અશુભ અનુબંધ હવે નહિ હોવાથી બુદ્ધિ બગડે નહિ. એટલે દુઃખ છતાં આત્માનું કાંઈ બગડવાનું નહિ. ભગવાન મહાવીરસ્વામીને નિકાચિત અશુભ કર્મના ઉદયે ભારે દુ:ખ આવ્યાં, કાનમાં ખીલા ઠોકાયાંની ને ખીલા પાછા ખેંચાયાની ઘોર પીડા આવી, પરંતુ એમની બુદ્ધિ બગડી નહિ, સામાં દુ:ખદાતા જીવ પર ગુસ્સો કે દ્વેષ ન થયા. કેમ વારુ ? કાનમાં ખીલા ઠોકાવાનું કર્મ ત્રિપૃષ્ઠ વાસુદેવના અવતારે શય્યા. જૈન ધર્મનું અજોડ કર્મ વિજ્ઞાન
