________________ આવ્યા નથી. ભારે સ્વાર્થધ નાસ્તિકને ય છોકરો ચોથા માળથી નીચે પડતો દેખતાં અરેરાટી-દયા થઈ જાય છે, પણ તેથી શું? એ કાંઈ પ્રયત્નથી અ-દયાનો સામનો કરીને દયા નથી લાવ્યો. મુખ્યપણે તો દિલમાં સ્વાર્થોધતા, કઠોરતા, વિષયમૂઢતા, કષાયો વગેરે અશુભ ભાવો અને એ જેને લઈને થાય છે તે કાયા, કંચન, વિષયો વગેરે જ રમ્યા કરે છે. બાકી ક્યારેક નદી-ગોળ પાષાણ ન્યાયે શુભ ભાવ ટપકી પડે છે. જીવનમાં આ જોવા મળે છે. અનંત ઉપકાર કરનાર દેવાધિદેવ અરિહંત પ્રભુનાં દર્શન-પૂજન માટે જીવ જાય તો પણ ત્યાં સ્વદ્રવ્યસમર્પણની ઉદારતાનો શુભ ભાવ કેમ નહિ ? કૃપણતા કેમ ? અંતરમાં મુખ્યપણે અશુભ ભાવ પડેલા છે, ને શુભ ભાવ હોય તો ગણપણે, દિલમાં પૈસો મુખ્ય છે, અને પરમાત્મા ગોણ છે. એટલે જ મનને એમ થાય છે કે “પ્રભુ ઉપયોગી અને વહાલા છે ખરા, પણ પૈસો વધુ ઉપયોગી છે, વધુ વહાલો છે. તેથી પ્રભુ ખાતર પૈસો તોડી ન નખાય.” પૈસાની ઉપર ઊંચું મૂલ્યાંકન અને વધુ પ્રેમ, તેથી એની મૂચ્છનો અશુભ ભાવ મુખ્ય બની જાય એમાં નવાઈ નથી. પછી ત્યાં પરમાત્માનાં દર્શનપૂજન વગેરેનો ભાવ ગૌણ બને એ સહજ છે. અહીં સવાલ થાય, પ્ર. - પૈસા પર જો આવો સર્વાધિક પ્રેમ છે તો પ્રભુ પર પ્રેમ શા માટે કરે ? શા સારું દર્શન-પૂજનાદિ કરે ? ઉ. - એ પ્રભુપ્રેમ અને દર્શનાદિ પ્રવૃત્તિ પણ એટલા માટે જ કરતો હોય કે એથી પૈસા ઠીકઠીક મળે એવો વિશ્વાસ છે, અથવા લોલાજે, સારા દેખાવા કે સુખની-પુણ્યની લાલચે પણ પ્રભુદર્શનાદિ થાય છે, અગર ગતાનુગતિક સંમૂરિંછમ ક્રિયારૂપે પણ એ બને છે. 40 જૈન ધર્મનું અજોડ કર્મ વિજ્ઞાન
