________________ ચાર ગણના ધાતુઓમાં અનિયમિતપણું પહેલા, ચોથા, છઠ્ઠા અને દશમા ગણના ધાતુઓમાં અનિયમિતપણું. (1) (i) || (રક્ષવું, પહેલો ગણ, પરસ્મપદ), ધૂમ્ (તપાવવું, પહેલો ગણ, પરમૈપદ), પ[ (વખાણવું, પહેલો ગણ, પરસ્વૈપદ), પન (સ્તુતિ કરવી, પહેલો ગણ, પરસ્મ પદ) અને વિહ્ (જવું, છઠ્ઠો ગણ, પરમૈપદ) - આ ધાતુઓને ગણકાર્યવિશિષ્ટ કાળમાં ગણની નિશાની લાગતા પૂર્વે બાલ્ લાગે. દા.ત. ગુન્ + સામ્ + અ + ત = પાયતિ . તે રક્ષે છે. ધૂમ્ + મામ્ + 1 + ત = ધૂપાયત | તે તપાવે છે. પન્ + અ + અ + ત = પાત ( તે વખાણે છે. (ii) આ ધાતુઓને ગણકાર્યરહિત કાળમાં, કર્મણિમાં અને પ્રેરકમાં વિકલ્પ માથું લાગે. દા.ત. શ્વસ્તન ભવિષ્યકાળ ગોપવિતાશ્મિ, પિતામિ ! હું રક્ષણ કરીશ. કર્મણિ - પાળે, મુળે હું રક્ષણ કરાવું છું. પ્રેરક -- ગોપાવયામિ, પયામિ | હું રક્ષણ કરાયું છે. (i) પણ્ અને પન્ ધાતુઓને આત્મપદમાં મ્ ન લાગે. દા.ત. પળ, પાવા હું વખાણું છું. પને, પનાવટે હું વખાણું છું. (2) પ્રાર્ (આત્મપદ), સ્નાર્ (આત્મપદ) અને પ્રમ્, મ્, વક્ત, ત્ર, હત૬, fછવું, વસું, સમ્ + ય, શ્રી + વમ્ - આ પરસ્મપદી ધાતુઓ પહેલા અને ચોથા ગણના છે. દા.ત. પ્રાર્ - પ્રાસતે, ગ્રામ્યતે તે ચમકે છે.
