________________ દેવ-ગુરુની સાક્ષીએ જે પચ્ચકખાણ લીધું છે તેનું વારંવાર સ્મરણ કરવાથી તે દઢ બને છે. શુદ્ધ બને છે. ઉપયોગમાં રહેવાથી પચ્ચખાણનો ભંગ થતો નથી. અમોએ જાવજીવનું સામાયિક ઉચ્ચર્યું છતાં દિવસમાં 9 વાર કરેમિ ભંતે આવે છે. છાસ્થ જીવ વારંવાર ભૂલી જાય તેને યાદ કરાવવા આ વાત મૂકી છે. સાધુ અને શ્રાવક બંને માટે શક્યનો ત્યાગ મૂક્યો છે. દીક્ષા લે ત્યારે પૈસાનું ટ્રસ્ટ બનાવીને રખાય નહિ. જગતમાં હવે મારું કંઈ છે જ નહિ એવું માનીને ચારિત્ર લે તે ચારિત્રનું સારી રીતે પાલન કરી શકે છે. પણ જે મમતાને મૂકીને નથી આવતો તે ચારિત્રનું પાલન સારી રીતે કરી શકતો નથી. પ્રાયઃ તેવા જીવોનું ચારિત્રથી પતન થાય છે. ચારિત્ર એટલે માત્ર આત્માના ગુણોની અનુભૂતિ કરવી છે. સાધુના જ્ઞાન-દર્શનચારિત્ર જાણે બોલતા હોય, પ્રેરણા આપતા હોય, દિશા ચિંધતા હોય તો મહાન પ્રભાવના છે. નામ–વેશ—વિધિ-વ્યવહાર વગેરે બધાનું પરાવર્તન થઈ જવાથી ચારિત્ર નથી આવી જતું. આ માત્ર સાધન છે. દ્રવ્યનો ત્યાગ કર્યા પછી તેના મમત્વનો પણ ત્યાગ કરવાનો છે. આ વાત સમજાવવામાં આવી નહિ, માત્ર એટલું જ સમજાવવામાં આવે કે છે કાયના કૂટામાંથી છૂટી જાઓ. ઓઘો લઈનાચવા માત્રથી ચારિત્ર નથી આવતું. જ્ઞાની ભગવંતો જે પ્રમાણે કહી ગયાં છે તે પ્રમાણે પ્રથમ તો સમજવાનો પ્રયત્ન કરો. મારે આ માર્ગે જ ચાલવું જોઈએ પણ હજુ તે માર્ગે ચાલી શકતો નથી તે પ્રમાણે સરળતાથી સ્વીકારો. પોતાના સ્વભાવમાં રમવું તે ચારિત્ર છે. મોહવનમાંન ભમવું. મોહમાં ભમવું એટલે પુલના ગુણો ગમવા, તેમાં રમવું. પણ તેમાં તે રમી ન શકે. કારણ આત્માનો એ સ્વભાવ નથી એટલે રમણને બદલે ભ્રમણ અને આનંદને બદલે ઉપાધિ રૂપ પીડા ભોગવશે. પીડામાં પણ ભ્રમના કારણે આનંદ મળી રહ્યો છે એમ માને. હવે જે સાચી વસ્તુ સમજણમાં આવી છે તેને કેમ પકડી રાખવી તેના વિશે ચિંતન-મનોમંથન કરી તે દિશામાં પ્રયત્ન કરવાનો છે. મોહ જ્ઞાનસાર-૨ || 75
